FAİZSİZ VE KONVANSİYONEL BANKACILIĞIN KRİZLER KARŞISINDA MÜŞTERİYE KARŞI DAVRANIŞLARININ FİNANSAL GÖSTERGELER ÜZERİNDEN ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ
Yayınlanmış 2015-07-31
Anahtar Kelimeler
- faizsiz ve katılım bankacılığı, konvansiyonel bankacılık, t testi, Welch testi, finansal göstergeler
- participation banking,
- deposit banking,
- t-test,
- Welch test,
- financial indicators
Nasıl Atıf Yapılır
Özet
2001 yılında kendine özgü nedenlerle büyük bir ‘finansal kriz’ yaşadıktan sonra, Türk Bankacılık Sektörü, ‘yeniden yapılanma’ sürecine girmiştir. On yılın sonunda önemli gelişme göstererek hem içerde ve hem de dışarıda daha çok rekabetçi bir niteliğe kavuşmuştur. Sistemin bir parçası olan ‘faizsiz bankacılık’ ise, henüz otuz yıllık geçmişine rağmen bu dönemi hem kurumsallaşma ve hem de gelişen ülke ekonomisinin en dinamik kesimi olan küçük ve orta boy işletmelere yaptığı finansman desteği ile dikkat çekmiştir. Krizin bankacılık sektöründe meydana getirdiği hasar, son on yıllık süreçte giderilmiştir. Banka sayısı büyük azalma yaşamış, buna rağmen, oldukça sağlıklı bir mali yapıya kavuşmuştur. Bu gelişme, 2007 sonrasında ortaya çıkan küresel finans krizi karşısında güçlü kalmasını sağlamış ve başta varlıklar, krediler, fonlar ile özkaynaklar olmak üzere birçok finansal göstergede önemli gelişme yaşanmıştır. Bu arada, finans ve bankacılık sistemin bir parçası olarak 1983 yılında, ‘özel finans kurumu’ olarak faaliyete başlayan faizsiz bankalar ise, dönemin sonlarında ‘Katılım Bankası’na dönüşmüştür. ‘Kar-zarar ortaklığı esası’ ile bankacılık yapan bu kurumlar, dönem boyunca gösterdikleri daha yüksek performansla bir yandan Türk Bankacılık Sektörü’nün önemli bir parçası haline gelirken, diğer yandan konvansiyonel bankacılığa rakip olacak işaretler
göstermiştir. Bu rekabetin temel göstergeleri, bankacılığın esas faaliyet konusu olan ‘fon toplama ve kullandırma’ fonksiyonunun mali tablolara yansıyan kalemlere ait tutarlardır. Bu finansal göstergelerin, kriz öncesi ve sonrası eğilim ve farklılıklarının iki banka türü açısından belirlenmesi ve ortaya çıkarılması, hem rekabet hem de temel bankacılık anlayış farkının ortaya konulması açısından hem zaruri hem de önemlidir. Bu çalışmada, mali tablolardan elde edilen finansal göstergelerle 2008 kriz öncesi ve kriz sonrasında Katılım ve Konvansiyonel Bankacılığı’n önemli parçası olan Mevduat Bankaları’nın müşterilere karşı tutumları üzerinden karşılaştırılması yapılarak, farklılıklar belirlenmeye çalışılmıştır. Analiz sonucunda, Katılım Bankaları’nın Mevduat Bankaları’ndan özellikle, ‘esas faaliyet konuları’nı içeren ‘etkinlik rasyoları’ açısından önemli farklılıklar gösterdiği tespit edilmiştir.
İndirmeler
Referanslar
- ABDU-‐RAHMAN, Y. The Art of İslamic Banking and Finance. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc., Hoboken, 2010.
- AFŞAR, M. “Küresel Kriz ve Türk Bankacılık Sektörüne Yansımaları” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi 6 (2) (2011): 143-‐173.
- AKHAN, A. Katılım Bankaları ile Mevduat Bankaları’nın Müşteri Odaklılıklarının Karşılaştırılması, Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Tezsiz Yüksek Lisans Dönem Projesi, 2010.
- AKTEPE, İ. E. Katılım Bankaları Hakkında 120 Soru-‐Cevap. İstanbul: Yayınlanmamış Ders Notu, 2012. ALANTAR, D. “Küresel Finansal Kriz: Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme.” Maliye Finans Yazıları,
- (2008).
- ATASOY, H. Türk Bankacılık Sektöründe Gelir-‐Gider Analizi ve Karlılık Performansının Belirleyicileri, Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Uzmanlık Yeterlilik Tezi, 2007
- BDDK (2011), “Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Kitapçığı” Ankara: April 2011. ……………..,
- <http://www.wto.org/english/news_e/pres11_e/pr628_e.pdf>, 15/05/2012 BDDK, Türk Bankacılık Sektörü Genel Görünümü-‐Aralık 2012, 2013
- BİLİR, A. Katılım Bankalarında Müşteri Memnuniyetinin Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
- CANBAZ, M. Katılım Bankacılığı ve Türkiye’deki Gelişimi.” Feridun Kaya (Ed.), İstanbul: in Bankacılık: Giriş ve İlkeler, Beta Yayıncılık, 2012.
- CANDEMİR, G. “Türk Bankacılık Sektöründe Faiz Oranı Riski Algısı ve Yönetim”, Maliye Finans Yazıları 93(2011). COŞKUN, A. Katılım Bankalarının Bankacılık Sektöründeki Yeri ve Önemi İstanbul: İstanbul Üniversitesi, Sosyal
- Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, 2008.
- DJENNAS, M., BENBOUZİANE, M, DJENNAS, M., “Currency-‐Banking Crises and Economic Downturns: A Comparison Between Islamic and Conventional Banks”, 8th International Conference on Islamic Economics and Finance, December 19-‐21, Qatar, 2011.
- DOĞAN, S. Katılım Bankaları ve Ekonomiye Etkileri: Türkiye Örneği. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2008.
- DOĞRU, H. “Basel II ve IAS 39 Muhasebe Standardı Çerçevesinde Menkul Kıymetleştirme İşleminin Türkiye’de Banka ve Diğer Kaynak Şirketlerin Bilanço ve Sermaye Yeterliliği Yükümlülüklerine Etkileri.” Bankacılar Dergisi, 62 (2007):44-‐58.
- ECE, N. “Dünya’da ve Türk Bankacılık Sektöründe İslam Bankalarının Gelişimi.” Akademik Bakış Dergisi 25 (2011)
- ERSOY, H. “Bankacılık Krizlerinin Yönetimi.” Maliye Finans Yazıları, Sayı: 94 (2012).
- ERSOY, H. “Türk Bankacılık Sisteminde Sermaye Yeterliliği Ve Basel Standartları” İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt. 1 (9) (2011): 53-‐72.
- MCDONALD, J. H. Handbook Of Biological Statistics. Baltimore: Sparky House Publishing, 2009.
- ÖZDEMİR, A. F. Anova Methods For The Group Means With Unknown Variances. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 2006.
- ÖZULUCAN, A. and DERAN, A. “Katılım Bankacılığı ile Geleneksel Bankaların Bankacılık Hizmetleri ve Muhasebe Uygulamaları Açısından Karşılaştırılması”, Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 6 (11) (2009): 85-‐108.
- PARASHAR, S. P. and VENKATESH, J. “How did Islamic Banks do During Global Financial Crisis?” Banks and Bank Systems 5 (2010): 54-‐61.
- PARLAKKAYA, R. and ÇÜRÜK, S.A. “Finansal Rasyoların Katılım Bankaları ve Geleneksel Bankalar Arasında Bir Tasnif Aracı Olarak Kullanımı: Türkiye Örneği”, Ege Akademik Bakış 11 (3) (2011): 397-‐405.
- ŞENESEN, Ü. İşletme ve İktisat İçin İstatistik. İstanbul: Literatür Yayıncılık, 2010..
- WELCH, B. L. “On the Comparison of Several Mean Values: An Alternative Approach.” Biometrika 38 (3/4), (1951): 330-‐336.
- YILDIRAN, M. (2011), “Küresel Finans Krizi Sürecinde Farklı Finans Uygulamalarının Analizi: Konvansiyonel ve Faizsiz Finans Sistemlerin Karşılaştırması” Bütçe Dünyası Dergisi 35 (2011): 105-‐120.
- YILMAZ, O. N. (2010), “ Faizsiz Bankacılık İlkeleri ve Katılım Bankacılığı.” 2010 < www.tkbb.org.tr>, 03.04.2012