Cilt 13 Sayı 3 (2025): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

İnşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliğini artırmak için 'tasarım yoluyla önleme' (PtD) stratejilerinin uygulanmasında insan kaynakları yönetiminin rolü: Tematik analiz yaklaşımı

PDF (İngilizce)
  • Umut Elbir
Umut Elbir
Dr., İstanbul Bilgi Üniversitesi, İstanbul, Türkiye

Yayınlanmış 25.09.2025

Anahtar Kelimeler

  • Prevention through Design (PtD); Building Information Modelling (BIM); Virtual Reality (VR); Human Resource Management (HRM); Construction Safety
  • Tasarım Yoluyla Önleme (TYÖ); Yapı Bilgi Modellemesi (BIM); Sanal Gerçeklik (VR); İnsan Kaynakları Yönetimi (İKY); İnşaatta İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG)

Nasıl Atıf Yapılır

İnşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliğini artırmak için ’tasarım yoluyla önleme’ (PtD) stratejilerinin uygulanmasında insan kaynakları yönetiminin rolü: Tematik analiz yaklaşımı. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(3), 1391-1413. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i3.2571

Telif Hakkı (c) 2025 Umut Elbir

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

İnşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliğini artırmak için ’tasarım yoluyla önleme’ (PtD) stratejilerinin uygulanmasında insan kaynakları yönetiminin rolü: Tematik analiz yaklaşımı. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(3), 1391-1413. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i3.2571

Öz

İnşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliği (İSG), iş kazaları ve yaralanma oranlarının yüksekliği nedeniyle kritik bir sorun olmaya devam etmektedir. Tasarım Yoluyla Önleme (Prevention through Design - PtD) yaklaşımı, riskleri azaltmak için güvenlik önlemlerinin tasarım aşamasında entegre edilmesini sağlayarak proaktif bir çözüm sunmaktadır. Ancak, İnsan Kaynakları Yönetimi'nin (İKY) PtD süreçlerini kolaylaştırmadaki rolü literatürde yeterince araştırılmamıştır. Bu çalışma, İKY profesyonellerinin stratejik planlama, eğitim ve disiplinler arası iş birliği yoluyla PtD uygulamalarına nasıl katkı sağladığını inceleyerek bu boşluğu doldurmayı amaçlamaktadır. Çalışmada nitel araştırma tasarımı kullanılmış ve insan kaynakları yöneticileri, iş güvenliği uzmanları, mühendisler ve saha süpervizörlerinden oluşan 12 sektör uzmanından veri toplanmıştır. Veriler, NVivo yazılımı kullanılarak yapılan tematik analizle değerlendirilmiş ve altı ana tema belirlenmiştir: PtD’de İKY Katılımı, Eğitim ve Yetkinlik Geliştirme, Disiplinler Arası İş Birliği, Kültürel ve Kurumsal Engeller, Güvenlik Kültürüne Etki ve PtD Etkinliğinin Ölçülmesi. Bulgular, İKY'nin tasarım planlamasına erken aşamada katılımının iş gücü hazırlığını, eğitimlerin özgünlüğünü ve güvenlik kültürünün entegrasyonunu önemli ölçüde artırdığını göstermektedir. Ancak bu olumlu etkilerin yanı sıra, örgütsel direnç, hiyerarşik bölünmeler ve yapılandırılmış değerlendirme metriklerinin eksikliği, PtD'nin tam anlamıyla benimsenmesini engellemektedir. Bu çalışma, PtD'de İKY'nin stratejik rolüne odaklanması açısından yenilikçi bir yaklaşım sunmakta ve inşaat firmaları, politika yapıcılar ve düzenleyici kurumlar için önemli içgörüler sağlamaktadır. Araştırma, İKY liderliğinde PtD çerçevelerinin geliştirilmesi, iş birliği mekanizmalarının güçlendirilmesi ve standart güvenlik değerlendirme modellerinin oluşturulması gerekliliğini vurgulamaktadır. Gelecekte yapılacak çalışmaların, İKY destekli PtD stratejilerinin uzun vadeli etkilerini ve BIM, VR gibi dijital araçların güvenlik eğitimindeki rolünü araştırması önerilmektedir. Bu çalışma hem akademiye hem de sektöre, İKY’nin daha güvenli inşaat ortamlarının tasarlanmasındaki dönüştürücü rolünü vurgulayarak katkı sağlamaktadır.

PDF (İngilizce)

Referanslar

  1. Al-Bayati, A. J., Bazzi, K., Karakhan, A. A., & Jensen, E. (2024). Clearing the Path: Overcoming Barriers to Prevention through Design (PtD) Utilization in the US Construction Industry. Safety, 10(3), 74.
  2. Al-Bayati, A. J., Jensen, E. L. I. N., Eiris, R. I. C. A. R. D. O., & Abudayyeh, O. S. A. M. A. (2024). Integrating Prevention Through Design (PtD) Into Engineering Curricula. Proc. Int. Struct. Eng. Constr, 11.
  3. Aydoğan, S. Ö., & Uçan, R. (2022). İş Sağlığı ve Güvenliğinin Saha Gözetimi ve İş Ekipmanları Açısından İncelenmesi: Yapı Sektörü. Resilience, 6(1), 111-125.
  4. Ayduran, A. C., & Olcay, Z. F. (2022). İNŞAAT SEKTÖRÜ ÇALIŞANLARININ İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KÜLTÜRÜ DÜZEYLERİNİN, GÜVENLİ DAVRANIŞLARI ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN İNCELENMESİ. Ergonomi, 5(2), 108-119.
  5. Bamidele, A. D., & Charles, A. O. Workplace and human resource safety monitoring using internet of things. Artificial Intelligence Research, 10(1), 64-74.
  6. Bayrak, E., Karan, T. Y., Karakaş, İ., Uçan, R., Bingöl, N., & Karahan, M. (2021). İnşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliğine yönelik olarak uygulanan eğitim metodlarının çalışan davranışlarına yansımasının incelenmesi. İSG Akademik, 3(1), 25-45.
  7. Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
  8. Burke, M. J., & Signal, S. M. (2010). Workplace safety: A multilevel, interdisciplinary perspective. In Research in personnel and human resources management (pp. 1-47). Emerald Group Publishing Limited.
  9. Cao, Z., Chen, T., & Cao, Y. (2021). Effect of occupational health and safety training for Chinese construction workers based on the CHAID decision tree. Frontiers in Public Health, 9, 623441.
  10. Chan, S. C., & Mak, W. M. (2012). High performance human resource practices and organizational performance: The mediating role of occupational safety and health. Journal of Chinese Human Resources Management, 3(2), 136-150.
  11. Che Ibrahim, C. K. I., Belayutham, S., Manu, P., & Mahamadu, A. M. (2021). Key attributes of designers' competency for prevention through design (PtD) practices in construction: a review. Engineering, Construction and Architectural Management, 28(4), 908-933.
  12. Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2018). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (4th ed.). SAGE Publications.
  13. Çüçen, A., & Kurtoğlu, D. (2024). Sosyal Güvenlik Kurumu Verilerine Göre İnşaat Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliğini Etkileyen Olayların İstatiksel Analiz Yöntemiyle İncelenmesi. Teknik Bilimler Dergisi, 14(2), 1-10.
  14. Erol, M., & Eraslan, E. (2024). Nesnelerin interneti, uygulama alanları ve iş sağlığı ve güvenliği ile etkileşimi. Journal of Turkish Operations Management, 8(1), 73-89.
  15. Farghaly, K., Collinge, W., Mosleh, M. H., Manu, P., & Cheung, C. M. (2022). Digital information technologies for prevention through design (PtD): a literature review and directions for future research. Construction Innovation, 22(4), 1036-1058.
  16. Garg, P. (2022). An exploration of occupational health and safety (OHS) competencies among general OHS professionals in New Zealand. Auckland University of Technology.
  17. Gözüak, M. H., & Ceylan, H. (2021). Türkiye’de inşaat sektöründe meydana gelen iş kazalarının iş sağlığı ve güvenliği bağlamında analizi: Güncel eğilimlere genel bir bakış. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 8(2), 133-143.
  18. Ismail, S., Che Ibrahim, C. K. I., Belayutham, S., & Mohammad, M. Z. (2022). Analysis of attributes critical to the designer’s prevention through design competence in construction: the case of Malaysia. Architectural Engineering and Design Management, 18(3), 325-343.
  19. Ismail, S., Che Ibrahim, C. K. I., Belayutham, S., Mat Isa, C. M., Cheung, C., & Manu, P. (2024). Prevention through Design (PtD) educational elements in engineering, architectural and construction domain: a review. European Journal of Engineering Education, 49(6), 1265-1287.
  20. Jaafar, M. H., Arifin, K., Aiyub, K., Razman, M. R., Ishak, M. I. S., & Samsurijan, M. S. (2018). Occupational safety and health management in the construction industry: a review. International journal of occupational safety and ergonomics, 24(4), 493-506.
  21. Khalil, N., Samsudin, N. S., & Zainonabidin, A. (2022). The sustainable aspect of safety in architectural early design: an introduction to prevention through design (PtD) concept. International Journal of Sustainable Construction Engineering and Technology, 13(2), 34-50.
  22. Khan, S. (2023). Role of human resource policies in ensuring women's safety in the workplace. Problems and Perspectives in Management, 21(1), 13.
  23. Kineber, A. F., Antwi-Afari, M. F., Elghaish, F., Zamil, A. M., Alhusban, M., & Qaralleh, T. J. O. (2023). Benefits of implementing occupational health and safety management systems for the sustainable construction industry: a systematic literature review. Sustainability, 15(17), 12697.
  24. Lai, D. N., Liu, M., & Ling, F. Y. (2011). A comparative study on adopting human resource practices for safety management on construction projects in the United States and Singapore. International journal of project management, 29(8), 1018-1032.
  25. Melhem, M., Ateeq, A., Alzoraiki, M., & Beshr, B. (2024). Integrating occupational health and safety with human resource management: a comprehensive approach. In The AI Revolution: Driving Business Innovation and Research: Volume 1 (pp. 311-317). Cham: Springer Nature Switzerland.
  26. Mohandes, S. R., & Zhang, X. (2021). Developing a Holistic Occupational Health and Safety risk assessment model: An application to a case of sustainable construction project. Journal of Cleaner Production, 291, 125934.
  27. Mohandes, S. R., Abdelmageed, S., Hem, S., Yoo, J. S., Abhayajeewa, T., & Zayed, T. (2022). Occupational Health and Safety in Modular Integrated Construction projects: The case of crane operations. Journal of Cleaner Production, 342, 130950.
  28. Mok, I., Mackenzie, L., & Thomson, K. (2022). The experiences of human resource professionals in managing career development of an ageing workforce: a narrative thematic analysis. Qualitative Research in Organizations and Management: An International Journal, 18(1), 67-83.
  29. Obeidat, M. S., Sarhan, L. O., & Qasim, T. Q. (2023). The influence of human resource management practices on occupational health and safety in the manufacturing industry. International journal of occupational safety and ergonomics, 29(4), 1279-1293.
  30. Okoye, P. U., Ezeokonkwo, J. U., & Ezeokoli, F. O. (2016). Building construction workers’ health and safety knowledge and compliance on site. Journal of Safety Engineering, 5(1), 17-26.
  31. Olcay, Z. F. (2021). İş sağlığı ve güvenliği kültürü ölçeği; geçerlik ve güvenirlik çalışması. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (23), 678-685.
  32. Öngel, G. (2022). İNŞAAT SEKTÖRÜ ÇALIŞANLARININ İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ UYGULAMALARI HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİ. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 21(84), 1632-1650.
  33. Pandey, B. R. (2024). Rethinking occupational health and safety principles—a systems perspective. Journal of the Royal Society of New Zealand, 1-22.
  34. Park, K. O. (2018). Human resource factors associated with workplace safety and health education of small manufacturing businesses in Korea. Journal of occupational health, 60(1), 94-101.
  35. Pham, T. T., Lingard, H., & Zhang, R. P. (2023). Factors influencing construction workers’ intention to transfer occupational health and safety training. Safety science, 167, 106288.
  36. Podayan, A., & Balakrishnan, C. (2025). A Review of Occupational Health and Safety Disclosures: Trends Identified through Structural Topic Modelling. Information Research Communications, 1(2), 83-103.
  37. Saks, A. M. (2022). Caring human resources management and employee engagement. Human resource management review, 32(3), 100835.
  38. Sánchez, F. A. S., Peláez, G. I. C., & Alís, J. C. (2017). Occupational safety and health in construction: a review of applications and trends. Industrial health, 55(3), 210-218.
  39. Segbenya, M., & Yeboah, E. (2022). Effect of occupational health and safety on employee performance in the Ghanaian construction sector. Environmental Health Insights, 16, 11786302221137222.
  40. Silalahi, R. L. R., Ryan, B., Cobb, S., & Houghton, R. (2021, April). A thematic analysis on work safety and ergonomics issues in Indonesian food-producing SMEs. In IOP Conference Series: Earth and Environmental Science (Vol. 733, No. 1, p. 012037). IOP Publishing
  41. Tetzlaff, E. J., Goggins, K. A., Pegoraro, A. L., Dorman, S. C., Pakalnis, V., & Eger, T. R. (2021). Safety culture: a retrospective analysis of occupational health and safety mining reports. Safety and health at work, 12(2), 201-208.
  42. Trillo-Cabello, A. F., Carrillo-Castrillo, J. A., & Rubio-Romero, J. C. (2021). Perception of risk in construction. Exploring the factors that influence experts in occupational health and safety. Safety Science, 133, 104990.
  43. Woolf, N. H., & Silver, C. (2018). Qualitative analysis using NVivo: The five-level QDA method. Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315180918
  44. Zhang, M., Shi, R., & Yang, Z. (2020). A critical review of vision-based occupational health and safety monitoring of construction site workers. Safety science, 126, 104658.