Cilt 13 Sayı 2 (2025): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Mantar yönetiminin çalışan performansı üzerindeki etkisi

PDF
  • Nazir Tutuş,
  • Muhammet Düşükcan
Nazir Tutuş
Uzman, Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye
Muhammet Düşükcan
Prof. Dr., Munzur Üniversitesi, Tunceli, Türkiye

Yayınlanmış 25.06.2025

Anahtar Kelimeler

  • Mantar Yönetim, Çalışan Performansı, Yönetim, Araştırma Görevlisi
  • Mushroom Management, Employee Performance, Management, Research Assistants

Nasıl Atıf Yapılır

Mantar yönetiminin çalışan performansı üzerindeki etkisi. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(2), 540-552. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i2.2531

Telif Hakkı (c) 2025 Nazir Tutuş- Muhammet Düşükcan

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Mantar yönetiminin çalışan performansı üzerindeki etkisi. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(2), 540-552. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i2.2531

Öz

Mantar Yönetimi, genellikle katılımcı olmayan, merkeziyetçi ve otoriter bir yönetim tarzı olarak ‎tanımlanır. Bu yönetim tarzında, ‎yöneticiler çalışanlarına çok sınırlı bilgi verir, onları "karanlıkta ‎tutar" ve sadece belirli bir noktada, yani sorunlar büyüdüğünde ‎müdahale ederler. Bu terim, ‎yöneticilerin çalışanları sadece bir mantar gibi büyümesine izin verip, sonra onlara olumsuz ‎‎durumlar geldiğinde müdahale etmeleri şeklinde yapılan bir benzetmeden türetilmiştir. Bu ‎araştırmada mantar yönetiminin çalışan ‎performansı üzerindeki etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. ‎Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Bu kapsamda ‎araştırma değişkenleri olan ‎mantar yönetim algısının ve çalışan performansı düzeyleri arasındaki ilişkiler çeşitli değişkenlerle ‎‎açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın evrenini 2024-2025 eğitim öğretim yılında Fırat ‎Üniversitesi’nde görev yapmakta olan ‎toplam 506 araştırma görevlisi oluşturmaktadır. Araştırma ‎kapsamında örneklem seçimi yapılmamış ve evrende bulunan her ‎bireye ulaşılarak formlar ‎iletilmiştir. Ancak araştırmaya katılmaya gönüllü olan ve ölçekleri dolduran katılımcı sayısı 378 ‎olarak ‎ gerçekleşmiştir. Araştırmada veri Toplama araçları olarak mantar yönetim ölçeği ve çalışan ‎performansı ölçeği kullanılmıştır. ‎Araştırma verilerinin analizinde nicel veri analiz yöntemleri ‎kullanılmıştır. Bu kapsamda veriler SPSS 24 programı kullanılarak ‎araştırma hipotezleri ‎doğrultusunda analiz edilmiştir. Analiz öncesinde verilerin dağılımının normallik durumları ‎incelenmiş, ‎Kolmogorov-Simirnov ve Shapiro-Wilk testleri sonucunda dağılımın normal olduğu ‎‎(p>,05), ayrıca çarpıklık ve basıklık ‎değerlerinin -1 ve +1 aralığında olduğu belirlenmiştir. ‎Araştırmada katılımcıların mantar yönetim algısının, yaş ve mesleki kıdem ‎ile ilişkilendirilen önemli ‎farklılıklar gösterdiğini ortaya koymaktadır. Özellikle, yaş ve mesleki kıdemin arttıkça mantar ‎yönetim ‎algısının da arttığı sonucuna varılmıştır. Bu durum, deneyim ve yaşın, bireylerin mantar ‎yönetimi konusundaki anlayışlarını ‎derinleştirebileceğini ve daha olgun bir yaklaşım ‎sergileyebileceklerini düşündürebilir. Bununla birlikte, cinsiyet ve medeni ‎durum gibi demografik ‎faktörlerin mantar yönetim algısını etkilemediği gözlemlenmiştir. Ayrıca araştırmada, çalışan ‎performansı ‎ile ilgili olarak yapılan karşılaştırmalar sonucunda, erkeklerin, evli olanların ve mesleki ‎kıdemi 1-5 yıl ile 11 ve üzeri yıl arasında ‎olanların performans düzeylerinin daha yüksek olduğu ‎belirlenmiştir. Mantar yönetim ve çalışan performansı ilişkisinde ise, ‎mantar yönetim algısının ‎artmasının çalışanların performansını olumsuz etkilediği belirlenmiştir‎.

PDF

Referanslar

  1. Abo Baqa, M. A. A. (2022). Mantar yönetim yaklaşımı ile çalışanların sanal kaytarma davranışı arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  2. Akduru, H. E., & Arslantaş, C. (2021). Mantar yönetim yaklaşımının örgüte karşı sapkın davranışlara etkisi üzerine sektörler arası bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi, 9(2), 67-84.7
  3. Aydın, H., & Erkutlu, H. V. (2023). Mantar yönetimi yaklaşımının sağlık çalışanlarının örgütsel sinizm düzeyine etkisi/ Yüksek Lisans Tezi, Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  4. Bashir, M., Jianqiao, L., Zhao, J., Ghazanfar, F., & Khan, M. M. (2011). The role of demographic factors in the relationship between high performance work system and job satisfaction: A multidimensional approach. International Journal of Business and Social Science, 2(18).
  5. Çetin, O. İ. (2021). Mantar yönetim algısının iş tatminine etkisinde yabancılaşmanın aracı rolü. OPUS International Journal of Society Researches, 17(33), 398-424.
  6. Çetinkaya, F. F., & Altıntaş, M. (2021). Whistleblowing (erdemli raporlama) ve mantar yönetim arasındaki ilişki. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31(2), 781-793.
  7. Çöl, G. (2008). Algılanan güçlendirmenin işgören performansı üzerine etkileri. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(1), 35-46.
  8. Demir, H., & Kiliç, T. (2023). The relationship of mushroom management and collective justice in health institutions. International Journal of Healthcare Management, 1-15.
  9. Dinç, F., & Avanoğlu, A. E. (2021). Gençlik ve Spor İl Müdürlüklerinde çalışanların mantar yönetim algısı üzerine bir çalışma (Niğde ili örneği). Journal of Human Sciences, 18(4), 772-781.
  10. Doğan, B., & Sezgin, E. E. (2024). Mantar yönetimi çalışan performansını nasıl etkiliyor? İşyeri yalnızlığının aracı rolü. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 232-249.
  11. Eceoğlu, S. (2020). Çalışan memnuniyeti ve çalışan performansı arasındaki ilişki: Bir telekomünikasyon şirketi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversiesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  12. Elshaiekh, N. E. M., Hassan, Y. A. A., & Abdallah, A. A. A. (2018). The impacts of remote working on workers performance. In 2018 international Arab conference on information technology (ACIT) (pp. 1-5). IEEE.
  13. Femi, A. F. (2014). The impact of communication on workers' performance in selected organisations in Lagos State, Nigeria. IOSR Journal of humanities and Social Science, 19(8), 75-82.
  14. Hassan, B., & Olufemi, O. (2014). Demographic variables and job performance: any link?. Acta Universitatis Danubius. Œconomica, 10(4).
  15. Jahanbakhsh, F., Cranshaw, J., Counts, S., Lasecki, W. S., & Inkpen, K. (2020). An experimental study of bias in platform worker ratings: the role of performance quality and gender. In Proceedings of the 2020 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems (pp. 1-13).
  16. Judijanto, L., Siahaan, F. S., Naim, S., & Diawati, P. (2024). Improvıng the performance of worker ın the e-commerce: Industry through leadershıp role, creatıvıty and learnıng culture. Revista de Gestão Social e Ambiental, 18(5), 1-17.
  17. Kahya, V., & Ceylan, E. (2019). Iş performansını artırmada yeni bir yaklaşım: mantar yönetim. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 6(45), 3773-3781.
  18. Karaman Kepenekci, Y., Katıtaş, S., & Ökdem, M. (2024). Öğretmenlere İlişkin Sessiz İstifa Ölçeği’nin geliştirilmesi ve öğretmenlerin sessiz istifaya ilişkin görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi, Trakya Eğitim Dergisi,14(2), 1344-1363.
  19. Kesen, M. (2015). Örgütsel demokrasinin çalışan performansı üzerine etkileri: örgütsel özdeşleşmenin aracılık rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 535-562.
  20. Kılıç, T. (2015). Mushroom management theory sample of health sector. Academy Of Strategıc Management Journal, Volume 14, Special Issue, s,85-91.
  21. Kılıç, T., & Olgun, H. (2017). Mantar yönetim yaklaşımı. Örgütsel Davranış Araştırmaları Dergisi, 2(2), 106- 113.
  22. Kiliç, T. (2015). Mushroom management theory; sample of health sector. Academy of Strategic Management Journal, 14, 85.
  23. Kirkman, B. L., & Rosen, B. (1999). Beyond self-management: Antecedents and consequences of team empowerment. Academy of Management Journal, 42(1), 58-74.
  24. Met, M., & Ali, I. (2014). Moderating effect of demographics on monetary motivation and employees' job performance relationship: evidence from Malaysia. International Journal of Sustainable Development & World Policy, 3(3), 67-89.
  25. Neill, C. J., & Laplante, P. A. (2005). Antipatterns: identification, refactoring, and management. CRC Press.
  26. Nieto-Montenegro, S., Brown, J. L., & LaBorde, L. F. (2008). Development and assessment of pilot food safety educational materials and training strategies for Hispanic workers in the mushroom industry using the Health Action Model. Food Control, 19(6), 616-633.
  27. Osmanoğlu, H., & Üzüm H. (2021). Gençlik ve Spor İl Müdürlükleri çalışanlarının mantar yönetimi algı düzeyleri üzerine bir araştırma. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 293-302
  28. Öztürk, İ., ve Aras, M. (2021). Mantar yönetim tarzi ve örgütsel dedikodunun bilgi paylaşimina etkisi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 22(2), 121-134
  29. Paçal, S., & Kalfaoğlu, S. (2024). Belediye çalışanlarının mantar yönetim algısının ölçülmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası Ticaret ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 8(1), 33-43.
  30. Pekdemir, I., Koçoğlu, M., & Gürkan, G. (2014). Özerklik ve ödüllendirmenin çalışan performansı üzerindeki etkisinde çalışanın inovasyona yönelik davranışının aracılık rolüne yönelik bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 43(2), 332-350.
  31. Sakinah, S., Larasati, D., Sukananda, M., Sutopo, W., Tri Widodo, R., Hisjam, M., & Zakaria, R. (2021, March). An Integrated Project Design for Improving the Performance of Small and Medium Enterprise: A Case Study for SME Mushroom. In Proceedings of the 11th Annual International Conference on Industrial Engineering and Operations Management, Singapore (pp. 7-11).
  32. Shankar, B. L., Veena, T. R., Pawar, S., Gowda, A., & Kadadevaramath, A. R. (2024). A study on value chain of mushroom for value addition: challenges, opportunities and prospects of cultivation of mushroom. International Journal of Business and Systems Research, 18(6), 539-554.
  33. Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.
  34. Smart, J.M. (2012). Saving the titanic- crowdsourcing to find hard solutions, and unlearning to ımplement them. https://eversmarterworld.wordpress.com/tag/ mushroom-management/, Erişim tarihi 01.09.2024.
  35. Söyler, S. (2024). Sağlık çalışanlarında mantar yönetim algiısı: Sistematik bir literatür taraması. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(28), 573-587.
  36. Tekin, E. ve Birincioğlu, N. (2017). Bilgi çağının odak noktası üniversitelerde mantar yönetimi. International Journal of Academic Value Studies, 3(14):22-29.
  37. Uçkun, S., & Uçkun, C. G. (2023). Işletmelerin yönetiminde mantar yönetimi yaklaşimina bakiş. TURAN: Stratejik Arastirmalar Merkezi, 15(59), 65-69.
  38. Yang, S. Y., Chen, S. C., Lee, L., & Liu, Y. S. (2021). Employee stress, job satisfaction, and job performance: a comparison between high-technology and traditional industry in Taiwan. The Journal of Asian Finance, Economics and Business, 8(3), 605-618.