
Yayınlanmış 25.09.2025
Anahtar Kelimeler
- Digitalisation, Consumer, E-commerce, Consumer Behaviour
- Dijitalleşme, Tüketici, E-ticaret, Tüketici Davranışı
Nasıl Atıf Yapılır
Telif Hakkı (c) 2025 Metin Işık- Hatice Kübra Çiçek

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Nasıl Atıf Yapılır
Öz
Son yıllarda dijitalleşme, tüketici davranışlarında köklü değişimlere neden olmuş; geleneksel alışveriş alışkanlıklarının yerini giderek dijital platformlar almıştır. Bu dönüşüm, özellikle e-ticaretin yaygınlaşmasıyla birlikte küçük şehirlerde faaliyet gösteren esnaflar için hem risk hem de fırsat barındıran bir süreç hâline gelmiştir. Bu çalışma, dijitalleşmenin dönüştürdüğü tüketici davranışlarını, Kırşehir esnaflarının e-ticarete geçiş sürecinde karşılaştıkları zorlukları ve bu dönüşümün yerel ekonomi üzerindeki etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında, nitel yöntem benimsenerek farklı sektörlerde faaliyet gösteren esnaflarla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, dijital okuryazarlık eksikliği, teknik altyapı yetersizlikleri, finansal kısıtlar, müşteri güveni eksikliği ve artan rekabet kaygısının dijital dönüşüm sürecinin önündeki başlıca engeller olduğunu ortaya koymaktadır. Bu engeller, yerel işletmelerin dijital pazarda rekabet edememesi ve geleneksel iş modellerinin sürdürülebilirliğinin tehdit altında kalmasıyla sonuçlanmaktadır. Çalışma, bu sorunların aşılabilmesi için dijital okuryazarlık eğitimleri, altyapı iyileştirmeleri ve mali destek mekanizmaları gibi çok yönlü çözüm önerileri sunmakta; ayrıca e-ticaretin yerel kalkınma stratejileriyle entegre edilmesinin sürdürülebilir ekonomik büyümeye katkı sağlayacağını vurgulamaktadır.
Referanslar
- Abbas, J., Zhang, Q., Hussain, I., Akram, S., Afaq, A., & Shad, M. A. (2020). Sustainable innovation in small medium enterprises: the impact of knowledge management on organisational innovation through a mediation analysis by using SEM approach. Sustainability, 12(6), 2407.
- Agresta, S. (2010). Perspectives on social media marketing. Nelson Education.
- Al-Azzawi, G. A., Miskon, S., Abdullah, N. S., & Ali, N. M. (2021). Factors influencing customers' trust in e-Commerce during COVID-19 pandemic. In 2021 7th International Conference on Research and Innovation in Information Systems (ICRIIS) (pp. 1-5). IEEE.
- Becan, C. (2021). Covıd-19 Pandemi Döneminde Dijital Tüketim Alanı Olarak Yeni Nesil Alışveriş Platformlarına Yönelik Motivasyon Faktörleri Üzerine Bir Saha Araştırması. İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi (İNİF E-Dergi), 6(1), 53-78.
- Blanka, C., Krumay, B., & Rueckel, D. (2022). The interplay of digital transformation and employee competency: A design science approach. Technological Forecasting and Social Change, 178, 121575.
- Boddy, C. R. (2016). Sample size for qualitative research. Qualitative market research: An international journal, 19(4), 426-432.
- Brink, H., & Packmohr, S. (2023). Barriers to digital transformation in SMEs: A quantitative study. In International Conference on Digital Economy (pp. 3-17). Cham: Springer International Publishing.
- Ceyhan, Ç. (2017). Sosyal Medyanın Tüketim Gücü. Yeni Medya Elektronik Dergi. 1(3). 221-226.
- Chaffey, D., Hemphill, T., & Edmundson-Bird, D. (2019). Digital business and e-commerce management. Pearson Uk.
- Chouaibi, S., Festa, G., Quaglia, R., & Rossi, M. (2022). The risky impact of digital transformation on organisational performance–evidence from Tunisia. Technological Forecasting and Social Change, 178, 121571.
- Costa, J., & Castro, R. (2021). SMEs must go online—E-commerce as an escape hatch for resilience and survivability. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 16(7), 3043-3062.
- Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd ed.). SAGE Publications.
- Çakır, M. (2017). Tüketicilerin Sosyal Medyada Markalı Ürün Tercihlerinin Satın Alma Davranışları Üzerindeki Etkisi. İktisadi Yenilik Dergisi. 4(3). 52-66
- Çetin, E., & Ercansungur, D. O. (2022). Covid-19 ve tüketim: Dönüşen pratikler, dijitalleşme ve Z kuşağı. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (56), 36-49.
- Daştan, İ., & Şimşek, Ç. (2017). KOBİ’lerin Elektronik Ticarete Geçişini Etkileyen Faktörler: Yalova İli Örneği. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 7(15), 46-56.
- Del Rowe, S. (2017). Digital transformation needs to happen: The clock is ticking for companies that have been unwilling to embrace change. CRM Magazine, 21(10), 12–15
- Demir, N. Ö. (2017). Bireylerin tüketimin nesnesine dönüşmesinde sosyal medya etkisi. Sosyoloji Konferanslari, (55), 277.
- Dıvrık, B., Baykal, E., Silahtaroğlu, G., & Meral, Y. (2022). KOBİ’lerin Örgütsel Öğrenme, Dijitalleşme ve Uluslararasılaşma Süreçleri Üzerine Nitel Bir Çalışma/A qualitative study on organisational learning, digitalisation and internationalisation processes of SMEs. Nitel Sosyal Bilimler, 4(2), 102-130.
- Dikkaya, M., & Aytekin, İ. (2018). Küresel E-ticaret ve Türkiye. Ekonomi, İşletme, Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 4(1-2), 66-88.
- Dittes, S., & Smolnik, S. (2019). Towards a digital work environment: the influence of collaboration and networking on employee performance within an enterprise social media platform. Journal of Business Economics, 89, 1215-1243.
- Diwan. (2024). Impact of e-commerce on small and medium enterprises: A case study of developing countries. Shodh Sagar: Universal Research Reports, 11(4), 113–117.
- Faraoni, M., Rialti, R., Zollo, L., & Pellicelli, A. C. (2019). Exploring e-Loyalty Antecedents in B2C e-Commerce: Empirical results from Italian grocery retailers. British Food Journal, 121(2), 574-589.
- Feliciano-Cestero, M. M., Ameen, N., Kotabe, M., Paul, J., & Signoret, M. (2023). Is digital transformation threatened? A systematic literature review of the factors influencing firms' digital transformation and internationalisation. Journal of Business Research, 157, 113546.
- Gebayew, C., Hardini, I. R., Panjaitan, G. H. A., & Kurniawan, N. B. (2018). A systematic literature review on digital transformation. In 2018 International Conference on Information Technology Systems and Innovation (ICITSI) (pp. 260-265). IEEE.
- Gubiniova, K., & Bartakova, G. P. (2014). Customer experience management as a new source of competitive advantage for companies. In V. Kubickova & D. Brevenikova (Eds.), Proceedings of the 5th International Scientific Conference on Trade, International Business and Tourism: Application of Knowledge in Process of Business Dynamization in Central Europe (pp. 154–160). Mojmirovce, Slovakia.
- Hennink, M., & Kaiser, B. N. (2022). Sample sizes for saturation in qualitative research: A systematic review of empirical tests. Social science & medicine, 292, 114523.
- Henriette, E., Feki, M., & Boughzala, I. (2016). Digital transformation challenges. In MCIS 2016 Proceedings (Paper 33). Association for Information Systems.
- Ismail, M. H., Khater, M., & Zaki, M. (2017). Digital business transformation and strategy: What do we know so far. Cambridge Service Alliance, 10(1), 1-35.
- İşlek, M. S. (2012). Sosyal medyanın tüketici davranışlarına etkileri Türkiye'deki sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma (Unpublished master's thesis, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
- Khosla, M., & Kumar, H. (2017). Growth of e-commerce in India: An analytical review of literature. IOSR Journal of Business and Management (IOSR-JBM), 19(6), 91-95.
- Kara, T. (2012). Sosyal Medya Ağlarının Sosyal Ticaret Ağına Dönüşümü: Facebook Örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 11(4).
- Kazançoğlu, İ., Üstündağlı, E., & Baybars, M. (2012). Tüketicilerin Sosyal Ağ Sitelerindeki Reklamlara Yönelik Tutumlarının Satınalma Davranışları Üzerine Etkisi: Facebook Örneği. Uluslararası İktisadi Ve İdari İncelemeler Dergisi(8).
- Keskin, S., & Baş, M. (2015). Sosyal Medyanın Tüketici Davranışlarına Etkisinin Belirlenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 17(3). 51-69.
- Khan, A. (2016). Electronic Commerce: A Study on Benefits and Challenges in an Emerging Economy, Global Journal of Management and Business Research, Vol: 16 (1), 1-5.
- Kinkani Batekele, H.-L., Tumana Maseka, L., & Gerendawele Ngbase, H. (2024). A study on the influencing factors of e-commerce adoption among small medium enterprises in Democratic Republic of the Congo. International Journal of Small Business and Entrepreneurship Research, 12(2), 125–148.
- Laudon, K. C., & Traver, C. G. (2021). E-commerce 2020-2021: business, technology, society. Pearson.
- Lin, G., Miao, Y., & Liu, S. (2018, November). Decision-behaviour based online shopping. In 2018 15th International Conference on Control, Automation, Robotics and Vision (ICARCV) (pp. 1321-1326). IEEE.
- Luo, Y., Cui, H., Zhong, H., & Wei, C. (2023). Business environment and enterprise digital transformation. Finance Research Letters, 57, 104250.
- Matarazzo, M., Penco, L., Profumo, G., & Quaglia, R. (2021). Digital transformation and customer value creation in Made in Italy SMEs: A dynamic capabilities perspective. Journal of Business research, 123, 642-656.
- Mirza, E., & Cıngı, M. (2024). E-Ticarete Yeni Başlayan Kobi’lerin Pazarlama İletişimi Çalışmaları: Nitel Bir İnceleme. Erciyes Akademi, 38(3), 676-704.
- Mwencha, P. M. (2019). Taxation of electronic commerce–a commentary. Financing for development, 1(1).
- Nasiri, M., Ukko, J., Saunila, M., & Rantala, T. (2020). Managing the digital supply chain: The role of smart technologies. Technovation, 96, 102121.
- Özşahin, M., Coşkun, E., & Çallı, B. A. (2020). Kobi’lerde dijitalleşmeyi etkileyen girişimci özellikleri ve örgütsel faktörler üzerine nitel bir araştırma: YALOVA İLİ ÖRNEĞİ. Journal of Mehmet Akif Ersoy University Economics and Administrative Sciences Faculty, 7(3), 511-539.
- Patton, M. Q. (2014). Qualitative research & evaluation methods: Integrating theory and practice. Sage publications.
- Plekhanov, D., Franke, H., & Netland, T. H. (2023). Digital transformation: A review and research agenda. European management journal, 41(6), 821-844.
- Prosper, T., & Simuka, J. (2022). A qualitative study on barriers to E-commerce technologies uptake by informal manufacturing micro and small enterprises in harare. International Journal of Business, 5(1), 1-11.
- Reis, J., Amorim, M., Melão, N., & Matos, P. (2018). Digital transformation: a literature review and guidelines for future research. In World conference on information systems and technologies (pp. 411-421). Springer, Cham.
- Rupeika-Apoga, R., Petrovska, K., & Bule, L. (2022). The effect of digital orientation and digital capability on digital transformation of SMEs during the COVID-19 pandemic. Journal of Theoretical and Applied Electronic Commerce Research, 17(2), 669-685.
- Saban, A., Ersoy, A. F., Özden, M., Bozkurt, M., Ersoy, A., Akar, H., & Yahşi, Z. (2017). Eğitimde nitel araştırma desenleri. Anı Yayıncılık.
- Schwertner, K. (2017). Digital transformation of business. Trakia Journal of Sciences, 15(1), 388-393.
- Siliafis, K. (2007). Taxation of e-commerce-a task for jugglers. Masaryk University journal of law and technology, 1(1), 141-154.
- Sonar, N. (2024). Tüketicilerin satın alma psikolojisini ve dijital pazarlamadaki rolünün analiz edilmesi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 11(103), 256-267.
- Telli, E. (2022). İşletmelerin Dijital Dönüşüm Yolculuğunda Liderlik: Transformasyonel (Dönüşümcü) Liderlikten Dijital Liderliğe. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(3), 307-318.
- Teng, X.; Wu, Z.; Yang, F. (2022). Research on the Relationship between Digital Transformation and Performance of SMEs. Sustainability, 14, 6012.
- Tham, K. W., & Atan, S. A. (2021). SME readiness towards digitalisation in Malaysia. Research in Management of Technology and Business, 2(1), 361–375.
- Tisdell, E. J., Merriam, S. B., & Stuckey-Peyrot, H. L. (2025). Qualitative research: A guide to design and implementation. John Wiley & Sons.
- Tura, B., & Akbasli, S. (2022). Factors affecting innovative work behaviours of teachers from the perspective of organisational intelligence. Journal of Qualitative Research in Education, 29, 203-234.
- Verhoef, P. C., Broekhuizen, T., Bart, Y., Bhattacharya, A., Dong, J. Q., Fabian, N., & Haenlein, M. (2021). Digital transformation: A multidisciplinary reflection and research agenda. Journal of business research, 122, 889-901.
- Vial, G. (2019). Reflections on quality requirements for digital trace data in IS research. Decision Support Systems, 126, 113133.
- Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2016). Nitel araştırma yöntemleri (16. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
- Zhang, T., Wang, W. Y. C., Cao, L., & Wang, Y. (2019). The role of virtual try-on technology in online purchase decision from consumers' aspect. Internet Research, 29(3), 529-551.
- Zhu, X., Ge, S., & Wang, N. (2021). Digital transformation: A systematic literature review. Computers & Industrial Engineering, 162, 107774.