Cilt 13 Sayı 3 (2025): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Kriz dönemlerinde geleneksel ve dijital varlıkların performansı: Güvenli liman, hedge ve çeşitlendirici özelliklerinin DCC-GARCH ile değerlendirilmesi

PDF
  • Elvan Öztürk
Elvan Öztürk
Öğr. Gör. Dr., Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Isparta, Türkiye

Yayınlanmış 25.09.2025

Anahtar Kelimeler

  • Safe-Haven Assets, Financial Crisis, Traditional and Digital Assets, Portfolio Diversification, DCC-GARCH
  • Güvenli Liman Varlıkları, Finansal Kriz, Geleneksel ve Dijital Varlıklar, Portföy Çeşitlendirmesi, DCC-GARCH

Nasıl Atıf Yapılır

Kriz dönemlerinde geleneksel ve dijital varlıkların performansı: Güvenli liman, hedge ve çeşitlendirici özelliklerinin DCC-GARCH ile değerlendirilmesi. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(3), 1327-1352. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i3.2546

Telif Hakkı (c) 2025 Elvan Öztürk

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Kriz dönemlerinde geleneksel ve dijital varlıkların performansı: Güvenli liman, hedge ve çeşitlendirici özelliklerinin DCC-GARCH ile değerlendirilmesi. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(3), 1327-1352. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i3.2546

Öz

Yatırımcılar, kriz dönemlerinin yarattığı belirsizlik dönemlerinde finansal piyasalardaki yüksek oynaklıktan kaçınmak ve risklerden korunmak için güvenli liman varlıklarına yönelme eğiliminde olabilmektedir. Çalışmada, 01.01.2005–01.01.2025 dönemini kapsayan 20 yıllık günlük veriler kullanılarak jeopolitik, finansal ve sağlık krizlerini içeren, küresel piyasaları etkileme gücü yüksek yedi farklı kriz döneminde altın, gümüş, ABD doları, euro, ABD 10 yıllık tahvili, Brent petrol, Bitcoin ve Ethereum gibi geleneksel ve dijital varlıkların BIST100, S&P500 ve DAX endeksleri karşısında güvenli liman, hedge ve çeşitlendirici özellikleri EGARCH (1,1) ve DCC-GARCH (1,1) modelleri ile incelenmiştir. Bulgular, ABD dolarının birçok krizde BIST100, S&P500 ve DAX’a karşı güçlü güvenli liman özelliği sergilediğini göstermiştir. Sadece bir kriz döneminde anlamlı güvenli liman özelliği sergileyen varlıklar ise S&P500 karşısında altın; DAX karşısında Brent petrol ve Euro olmuştur. 10 yıllık ABD tahvili farklı kriz dönemlerinde S&P500 ve DAX’a karşı güvenli liman özelliği sergilemektedir. Gümüşün güvenli liman ya da hedge özelliği sergilediğine dair anlamlı sonuçlara ulaşılmazken; bu sonuçlar haricindeki dönemlerde varlıkların genel itibarıyla çeşitlendirici rolünde oldukları görülmektedir. EGARCH (1,1) sonuçlarına göre Ethereum’un DAX’a karşı güvenli liman adayı olduğu görülmesine rağmen DCC-GARCH (1,1) tahminleri bu sonucu doğrulamamıştır.

PDF

Referanslar

  1. Afşar, A., İslatince, N., Kaytancı, B.G., & Baştürk, F.H. (2018). Finansal Ekonomi, Editör: Prof.Dr. Muharrem Afşar, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını, 3787.
  2. Baur, D.G., & Lucey, B.M. (2010). Is gold a hedge or a safe haven? an analysis of stocks, bonds and gold, Financial Review, 45(2), 217-229.
  3. Baur, D.G., & Smales, L.A. (2018). Gold and geopolitical risk, SSRN, https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3109136
  4. Baur, D.G., & Smales, L.A. (2020). Hedging geopolitical risk with precious metals, Journal of Banking & Finance, 117, 1-21.
  5. Belhassine, O & Riahi, M. (2025). Searching for safe haven assets against American and European stocks during the Russo-Ukrainian war, Studies in Economics and Finance, 42(2), 352-372.
  6. Bezgin, M. S. (2019). Türkiye'nin jeopolitik riskinin Borsa İstanbul endeks getirileri üzerine etkisinin incelenmesi, 18th International Business Congress, 2564-2574.
  7. Bollerslev, T. (1986). Generalized autoregressive conditional heteroskedasticity, Journal of Econometrics, 31(3), 307-327.
  8. Boungou, W., & Yatié, A. (2022). The Impact of the Ukraine–Russia War on world stock market returns, Economics Letters, 215, 1-3.
  9. Boubaker, H., Cunado, J., Gil-Alana, L.A., & Gupta, R. (2020). Global crises and gold as a safe haven: evidence from over seven and a half centuries of data, Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 540, 1-8.
  10. Bouri, E., Molnar, P., Azzi, G., Rouband, D., Hagfors, L.I. (2017). On the hedge and safe haven properties of Bitcoin: Is it really more than a diversifier?, Finance Research Letters, 20, 192-198.
  11. Caldara, D., & Iacoviello, M. (2022). Measuring geopolitical risk, American Economic Review, 112(4), 1194–1225.
  12. Cheema, A., Faff, R., & Szulczyk, K.R. (2022). The 2008 global financial crisis and COVID-19 pandemic: How safe are the safe haven assets?, International Review of Financial Analysis, 83, 102316.
  13. Chiang, T. (2022). The effects of economic uncertainty, geopolitical risk and pandemic upheaval on gold prices, Resources Policy, 76, 1-15.
  14. Daştan, E., & Dağlı, H. (2024). Testing safe haven assets for Türkiye in the Covid-19 Period, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), 181-198.
  15. Deniz, D., Sakarya, Ş., & Okuyan, H.A. (2018). Kıymetli madenlerin portföy çeşitlendirmesine katkısı: BİST uygulaması, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5(2), 366-382.
  16. Dişli, M., Nagayev, R., Salim, K., Rizkiah, S.K., & Aysan, A.F. (2021). In search of safe haven assets during COVID-19 pandemic: An empirical analysis of different investor types, Research in International Business and Finance, 58, 101461.
  17. Doğan, E., & Afşar, A. (2021). Politik ve jeopolitik riskler hisse senedi piyasalarını nasıl etkiler: yükselen piyasa ekonomilerinden ampirik kanıtlar, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 16(3), 688-704.
  18. Doğru, B., & Uysal, M. (2015). Bir yatırım aracı olarak altın ile hisse senedi endeksi arasındaki ilişkinin analizi: Türkiye üzerine ampirik uygulama, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1),239-254.
  19. Dünya Bankası (2025). GSYİH Verileri, https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP. MKTP.CD?name_desc=false, Erişim Tarihi: 25.06.2025
  20. Eia.gov (2025). https://www.eia.gov/petroleum/data.php, Erişim Tarihi: 05.06.2025
  21. Engle, R.F. (1982). Autoregressive conditional heteroscedasticity with estimates of the variance of United Kingdom inflation, Econometrica, 50(4), 987-1007.
  22. Engle, R.F. (2001). GARCH 101: The use of ARCH/GARCH models in applied econometrics, Journal of Economic Perspectives, 15(4), 157-168.
  23. Engle, R.F. (2002). Dynamic conditional correlation: a simple class of multivariate generalized autoregressive conditional heteroskedasticity models, Journal of Business & Economic Statistics, 20(3), 339-350.
  24. Fatum, R., & Yamamoto, Y. (2016). Intra-safe haven currency behavior during the global financial crisis, Journal of International Money and Finance, 66, 49-64.
  25. Gattiker, C., Kohl, D., & Racheter, M. (2024). Middle East tensions: what is the economic impact?, Julius Bar, Nisan 24, https://www.juliusbaer.com/en/insights/market-insights/market-outlook/tensions-in-the-middle-east-what-is-the-economic-impact/.
  26. Grinen, P.T., Pastén-Henríquez, B., & Velásquez, J.S. (2024). Analyzing safe-haven assets in the Russia−Ukraine and Palestine−Israel wars, SSRN, https://dx.doi.org/10.2139/ssrn.4793775
  27. Gülcan, N., & Ceyhan, T. (2022). Jeopolitik riskin pay senedi fiyatlarına etkisinin fourier yaklaşımıyla değerlendirilmesi: Türkiye örneği, İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(3), 2531-2545.
  28. Gürgün, G., & Ünalmış, İ. (2014). Is gold a safe haven against equity market investment in emerging and developing countries?, Finance Research Letters, 11(4), 341-348.
  29. Havidz, A.H., Rahmadani, I., & Tori, L.A. (2023). Gold and cryptocurrency as safe haven assets for commodities, stocks, and bonds: evidence from the Russia Ukraine war, E3S Web of Conferences 426, 01082, https://doi.org/10.1051/e3sconf/202342601082
  30. Hossfeld, O., & MacDonald, R. (2015). Carry funding and safe haven currencies: A threshold regression approach, Journal of International Money and Finance, 59, 185-202.
  31. İnvesting.com (2025). https://tr.investing.com/commodities. Erişim Tarihi: 05.06.2025
  32. Kelley, E.R., & Tetlock, P.C. (2013). How wise are crowds? insights from retail orders and stock returns, The Journal of Finance, 68(3), 1229-1265.
  33. Konat, G., Akdağ, Z., & Yıldırım, U. T. (2021). Jeopolitik risk endeksinin durağanlık sınaması: kırılmalı fourier panel birim kök testi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 60, 667-685.
  34. Lahiani, A., Mefteh-Wali, S., & Vasbieva, D. G. (2021). The safe-haven property of precious metal commodities in the Covid-19 era, Resources Policy, 74, 1-8.
  35. Lu, C., Yu, F., Li, F., & Li, S. (2024). Research on safe-haven currencies under global uncertainty —A new perception based on the East Asian market, Global Finance Journal, 62, 101013.
  36. Mgadmi, N., Abidi, A., Hachicha, N., & Moussa, W. (2024). The impacts of the conflicts between Israel and Hamas, as well as between Russia and Ukraine, on financial assets and crypto-currencies, Computational Economics, https://doi.org/10.1007/s10614-024-10776-1
  37. Mena, B. (2023, October 15). Israel-Hamas war risks further deglobalization and inflation, CNN, https://edition.cnn.com/2023/10/15/economy/stocks-week-ahead-deglobalization /index.html#:%E2%88% BC:text=If.
  38. MKK (2025). Merkezi kayıt kuruluşu veri analiz platformu, https://www.vap.org.tr/yas-gruplari-bazinda-yatirimci-sayilari, erişim tarihi: 30.03.2025
  39. Nelson, D.B. (1991). Conditional heteroskedasticity in asset returns: a new approach, Econometrica, 59(2), 347-370.
  40. Özdemir, H. (2022). Altının riskten korunma etkinliği: farklı dinamik portföy yaklaşımları ile bankacılık sektörü için bir analiz, Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 7(4): 889-908.
  41. Serttaş, F. Ö. (2022). Altın ve kripto paraların BIST100 endeksi için hedge ve güvenli liman özellikleri: Covid-19 salgını etkileri, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 622-635. https://doi.org/10.26745/ahbvuibfd.1110109
  42. Shroff, S., Agrawal, N., Paliwal, U.L., & Yadav, M.P. (2025). How do selected asset classes react to sudden shocks? evidence from Israel-Hamas conflict using event study approach, Research in International Business and Finance, 75, 1-14.
  43. Skinner, D.J., & Sloan, R.G. (2002). Earnings surprises, growth expectations, and stock returns or don't let an earnings torpedo sink your portfolio, Review of Accounting Studies, 7, 289-312.
  44. Tachibana, M. (2018). Safe-haven and hedge currencies for the US, UK, and Euro area stock markets: A copula-based approach, Global Finance Journal, 35, 82-96.
  45. Tarchella, S., Khalfaoui, R., & Hammoudeh, S. (2024). The safe haven, hedging, and diversification properties of oil, gold, and cryptocurrency for the G7 equity markets: Evidence from the pre- and post-COVID-19 periods, Research in International Business and Finance, 67(B), 102125.
  46. TDK (2024). Küreselleşmek. https://sozluk.gov.tr/?ara=k%C3%BCreselle%C5%9Fmek, Erişim Tarihi: 20.02.2025
  47. Ustaoğlu, E. (2023). Diversification, hedge, and safe-haven properties of gold and bitcoin with portfolio implications during the Russia–Ukraine war, Resources Policy, 84, 1-11.
  48. Üçler, G., & Özşahin, Ş. (2020). Jeopolitik risk ve borsa endeksinin nedensellik analizi: gelişmekte olan ülkeler üzerine bootstrap panel nedensellik testi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 87, 167-180.
  49. Yaya, O.S., Vo, X.V., & Olayinka, H.A. (2021). Gold and silver prices, their stocks and market fear gauges: testing fractional cointegration using a robust approach, Munich Personal RePEc Archive, 109830, https://mpra.ub.uni-muenchen.de/ 109830/1/MPRA_paper _109830.pdf Erişim Tarihi: 24.09.2022.
  50. Younis, I., Naeem, M.A., Slah, W.U., & Tang, X. (2025). Inter- and intra-connectedness between energy, gold, bitcoin, and gulf cooperation council stock markets: new evidence from various financial crises, Research in International Business and Finance, 73A, 1-24.
  51. Zivot, E., & Wang, J. (2006). Modeling financial time series with S-PLUS, Springer New York, ISBN: 978-0-387-27965-7, https://faculty.washington.edu/ezivot/econ584/notes/unitroot.pdf Erişim Tarihi: 12.10.2022