Cilt 12 Sayı 4 (2024): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Afetlerde görev alan kişilerin takım çalışmalarına yatkınlık düzeyleri ve çalışma arkadaşlarına duyulan güven arasındaki ilişkinin incelenmesi

Gül Bilen
Dr, AFAD, Aksaray, Türkiye

Yayınlanmış 25.12.2024

Anahtar Kelimeler

  • Disaster, Teamwork Susceptibility, Trust in Colleagues
  • Afet, Takım Çalışmasına Yatkınlık, Çalışma Arkadaşlarına Güven

Nasıl Atıf Yapılır

Afetlerde görev alan kişilerin takım çalışmalarına yatkınlık düzeyleri ve çalışma arkadaşlarına duyulan güven arasındaki ilişkinin incelenmesi. (2024). Business & Management Studies: An International Journal, 12(4), 928-945. https://doi.org/10.15295/bmij.v12i4.2465

Nasıl Atıf Yapılır

Afetlerde görev alan kişilerin takım çalışmalarına yatkınlık düzeyleri ve çalışma arkadaşlarına duyulan güven arasındaki ilişkinin incelenmesi. (2024). Business & Management Studies: An International Journal, 12(4), 928-945. https://doi.org/10.15295/bmij.v12i4.2465

Öz

Bu çalışmada, afetlerde görev alan kişilerin takım çalışmalarına yatkınlık düzeyleri ve çalışma arkadaşlarına duyulan güven arasındaki ilişkinin incelemesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın örneklemini Aksaray İl Afet ve Acil Durum Müdürlüğü bünyesinde görev yapan 218 AFAD gönüllüsü oluşturmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre elde edilen sonuçlar ise şu şekildedir; katılımcıların takım çalışmalarına yatkınlık düzeylerinin orta düzeyde olduğu, takım çalışmalarına yatkınlık değişkeninin alt boyutlarından olan eğitim ve yol gösterme ve problemi teşhis ve analiz etme boyutunun boyutlar arasında en yüksek düzeyde; yüksek iç motivasyon boyutunun ise en düşük düzeyde olduğuna ilişkin sonuçlara ulaşılmıştır. Katılımcıların çalışma arkadaşlarına güven düzeyinin ise oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca afetlerde görev alan kişilerin takım çalışmalarına yatkınlık düzeylerinin çalışma arkadaşlarına duyulan güven üzerinde anlamlı etkisi vardır. Takım çalışmalarına yatkınlık ve takım çalışmalarına yatkınlığın alt boyutlarından güven, problemi teşhis ve analiz etme, sorumluluk (inisiyatif, istekli olma), eğitim ve yol gösterme, iş birliği ve ekip çalışması ve liderlik, ikna, azim boyutları ile çalışma arkadaşlarına güven arasında anlamlı ilişkiler bulunmuş olup; sadece takım çalışmalarına yatkınlığın alt boyutlarından yüksek iç motivasyon boyutu ve çalışma arkadaşlarına güven arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Bu araştırma kapsamında ilk olarak takım çalışmalarına yatkınlık ve çalışma arkadaşlarına güven kavramları ile ilgili olan alan yazındaki çalışmalar incelenmiş ve elde edilen bilgiler ışığında uygulamalı bir araştırma oluşturularak alan yazınına katkı sağlamak amaçlanmıştır.

Referanslar

  1. Acosta, H., Salanova, M., & Llorens, S. (2012). How organisational practices predict teamwork engagement: The role of organisational trust, Ciencia & Trabajo (Special issue), 7-15. Erişim adresi: https://repositori.uji.es/xmlui/bitstream/handle/10234/63134/52656.pdf?sequence=1&isAllowed=y
  2. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı [AFAD] (2024). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü, T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu.
  3. Aksoy, S. (2019). Çalışma arkadaşlarına güvenin örgütsel özdeşleşmeye etkisinde işyerinde yalnızlığın aracılık rolü, Business and Economics Research Journal, 10(1), 203-218. https://doi.org/ 10.20409/berj.2019.163
  4. Aksu, G., Eser, M. T., & Güzeller, C. O. (2017). Açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ile yapısal eşitlik modeli uygulamaları, Detay Yayıncılık.
  5. Amos, B., & Klimoski, R. J. (2014). Courage: Making teamwork work well, Group & Organization Management, 39(1), 110–128. https://doi.org/10.1177/1059601113520407
  6. Anderson, N. R., & West, M. A. (1998). Measuring climate for work group innovation: Development and validation of the team climate inventory. Journal Of Organizational Behaviour, 19, 235-258. https://doi.org/10.1002/(SICI)1099-1379(199805)19:3<235::AID-JOB837>3.0.CO;2-C
  7. Arı, G. S., & Tosunoğlu, N. G. (2011). Geleceğin yöneticileri astlarına güvende hangi özelliklere öncelik veriyor?, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 18(2), 85-103. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/146066
  8. Biçkes, D. M., & Yılmaz, C. (2017). Çalışanların örgütsel güven algılamalarının özdeşleşme düzeyleri üzerindeki etkisi: amprik bir çalışma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(2), 301-322. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/355293
  9. Bromiley, P., & Cummings, L. (1996). The organisational trust inventory. In R. Kramer & T. Tyler (Ed.), Trust in organisations: frontiers of theory and research (pp. 302-330). California: Thousand Oaks.
  10. Brown, T. A. (2015). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Publications.
  11. Byrne, B. M. (2013). Structural equation modeling with AMOS. Basic concepts, applications and programming (3rd edition). New York/London: Routledge.
  12. Büte, M. (2011). Etik iklim, örgütsel güven ve bireysel performans arasındaki ilişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(1), 171-192. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/30350
  13. Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. İstatistik, araştırma deseni. SPSS uygulamaları ve yorum (24. Baskı), Pegem Yayıncılık.
  14. Ceschi, A., Dorofeeva, K., & Sartori, R. (2014). Studying teamwork and team climate by using a business simulation. European Journal of Training and Development, 38(3), 211-230. https://doi.org/10.1108/EJTD-01-2013-0004
  15. Chen, G., & Kanfer, R. (2006). Toward a systems theory of motivated behaviour in work teams. Research in Organisational Behaviour, 27, 223-267. https://doi.org/10.1016/S0191-3085(06)27006-0
  16. Chen, Y. C. (2009). Organisations' characteristics influence on teamwork and organisational commitment in Taiwan, The Pennsylvania State University.
  17. Collins, N., & Chou, Y.M. (2013). Building team trust: A study in the Asian context. The Journal of American Business Review, 1(2), 181-188. Erişim adresi: http://search.proquest.com/docview/1356599313/fulltextPDF?accountid=13552
  18. Cook, J., & Wall, T. (1980). New Work attitude measures of trust, organisational commitment and personal need non-fullfilment. Journal of Occupational Psychology, 53(1), 39-52. https://doi.org/10.1111/j.2044-8325.1980.tb00005.x
  19. Costigan, R. D., Ilter, S. S., & Berman, J. J. (1998). A multi-dimensional study of trust in organisations. Journal of Managerial Issues, 10, 303-317. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/40604201
  20. Çalışkan, A. (2021). Örgütsel güven: Bir ölçek geliştirme çalışması. Antalya Bilim Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 42-59. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1765749
  21. Demirel, Y. (2008). Örgütsel güvenin örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Tekstil sektörü çalışanlarına yönelik bir araştırma. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 179-194. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/issue-file/45211
  22. DeVellis, R. F. (2012). Ölçek geliştirme: Kuram ve uygulamalar, Nobel Yayıncılık.
  23. Dirks, K. T. (1999). The effects of interpersonal trust on work group performance. Journal of Applied Psychology, 84(3), 445-455. Erişim adresi: https://apps.olin.wustl.edu/faculty/dirks/trust%20work%20group.pdf
  24. Doğan, M. (1994). Büyük Türkçe sözlük (10. Basım), Ülke Yayınları.
  25. Dönertaş, F. C. (2008). Etik iklimin kuruma güven üzerindeki etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
  26. Erdem, F. (2003). Örgütsel yaşamda güven. F. Erdem (Ed.), Sosyal bilimlerde güven içinde (1. Basım) (s. 153–182).Vadi Yayınları.
  27. Erdem, F., & Özen, J. İ. (2003). Cognitive and effective dimensions of trust in developing team performance, Team Performance Management, 9(5/6), 131-135. https://doi.org/10.1108/13527590310493846
  28. Fulk, J., Brief, A. P., & Barr, S. H. (1985). Trust-in-supervisor and perceived fairness and accuracy of performance evaluations. Journal of Business Research, 13(4), 301–313. https://doi.org/10.1016/0148-2963(85)90003-7
  29. Gabarro, J. J. (1978). The development of trust, influence and expectations. In A. Athos & J. Gabarro (Ed.), Interpersonal behaviour: Communication and understanding in relationships (pp. 290-303). Englewood Cliffs, New Jersey: Prentice Hall
  30. Joseph, E. E., & Winston, B. E. (2005). A correlation of servant leadership, leader trust, and organisational trust. Leadership & Organization Development Journal, 26, 6-22. https://doi.org/10.1108/01437730510575552
  31. Jones, G. R., & George, J. M. (1998). The experience and evolution of trust: Implications for cooperation and teamwork. The Academy of Management Review, 23(3), 531-546. https://doi.org/10.5465/amr.1998.926625
  32. Hair, J. F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E., & Tatham, R.L. (2006). Multivariate data analysis (Vol. 6). In: Upper Saddle River, NJ: Pearson Prentice Hall.
  33. Hakanen, M., & Soudunsaari, A. (2012). Building trust in high-performing teams. Technology Innovation Management Review, 2(6), 38-41. Erişim adresi: https://www.timreview.ca/sites/default/files/article_PDF/HakanenSoudunsaari_TIMReview_June2012.pdf
  34. Harris, P. R., & Harris, K. G. (1996). Managing effectively through teams. Team Performance Management: An International Journal, 2(3), 23-36. https://doi.org/10.1108/13527599610126247
  35. Işık, M. (2014). Çağrı merkezlerinde takım çalışması ve örgütsel güven ilişkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitütüsü İşletme Anabilim Dalı, Erzurum.
  36. İslamoğlu, G., Birsel, M. ve Börü, D. (2007). Kurum içinde güven, yöneticiye, iş arkadaşlarına ve kuruma yönelik güven ölçümü. Inkılap Kitapevi.
  37. İslamoğlu, A. H., & Alnıaçık, Ü. (2019). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (6. Baskı). Beta Yayınevi.
  38. Katzenbach, J. R. & Smith, D. K. (1993). Takımların bilgeliği , (Çev. N. Muallimoğlu), Epsilon Yayınları.
  39. Katzenbach, J. R. & Smith, D. K. (1998).Takımların bilgeliği (1.Basım, (Çev. N. Muallimoğlu), Epsilon Yayınları.
  40. Katzenbach, J. R., & Smith, D. K. (2005). Discipline of teams. Harward Business Review, 83 (7/8), 162-171.
  41. Koparan, E. (2005). Takım performansına etki eden takım çalışmasına ilişkin faktörlerin belirlenmesine yönelik bir uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Kütahya.
  42. Lewicki, R. J., & Bunker, B. B. (1996). Developing and maintaining trust in work relationships. In R. M. Kramer, & T. R. Tyler (Eds.), Trust in organisations, frontiers of theory and research (pp. 114–139). Thousand Oaks, Ca: Sage.
  43. Mancini, D. J. (2010). Building organisational trust in virtual teams. Journal of Behavioural Studies in Business, 3(1), 1-5. Erişim adresi: http://www.communicationcache.com/uploads/1/0/8/8/10887248/building_organizational_trust_in_virtual_teams.pdf
  44. Marchington, M. (2000). Teamworking and employee involvement: Terminology, evaluation and context. In S. Procter, & F. Mueller (Eds.), Teamworking (pp. 61-80). London: Macmillian.
  45. Mayer, R. C., Davis, J. H., & Schoormann, F. D. (1995). An integrative model of organisational trust. Academy of Management Review, 20(3), 709–734. https://doi.org/10.5465/amr.1995.9508080335
  46. Mcallister, D. J. (1995). Affect- and cognition-based trust as foundations for interpersonal cooperation in organisations. Academy of Management Journal, 38(1), 24–59. https://doi.org/10.5465/256727
  47. Nandhakumar, J., & Baskerville, R. (2006). Durability of online teamworking: Patterns of trust. Information Technology & People, 19(4), 371-389. https://doi.org/10.1108/09593840610718045
  48. Nyhan, R. C. (2000). Trust and its role in public sector organisations. The American Review of Public Administration, 30(1), 87-109. https://doi.org/10.1177/02750740022064560
  49. Nyhan, R. C., & Marlowe, H. A. (1997). Development and psychometric properties of the organisational trust inventory. Evaluation Review, 21(5), 614-635. https://doi.org/10.1177/0193841X9702100505
  50. Oran, F. Ç. (2022). Afet yöneticisi adaylarının proaktif kişilik özelliklerinin takım çalışmasına yatkınlıkları üzerine etkisi. Afet ve Risk Dergisi, 5(2), 640-655. https://doi.org/10.35341/afet.1164375
  51. Park, S., Henkin, A. B., & Egley, R. (2005). Teacher team commitment, teamwork and trust: Exploring associations. Journal of Educational Administration, 43(4/5), 462-479. https://doi.org/10.1108/09578230510615233
  52. Polat, V., Lynn, G. S., & Emre, O. (2018). Yeni ürün geliştirme takımlarında güven ve takım öğrenmesi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 19(1), 39-57. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2152143
  53. Robbins, S. P. (2001). Organisational behaviour (9th Ed.). New Jersey: Prentice Hall.
  54. Schermerhorn, J. R., Hunt, J. G., & Osborn, R. N. (2008). Organisational behaviour (10th Ed.). New Jersey, NJ: Wiley.
  55. Solomon, R., & Flores, F. (2001). Güven yaratmak. (Çev. A. Kardam), MESS Yayınları.
  56. Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş-temel ilkeler ve Lisrel uygulamaları, Ekinoks Yayınları.
  57. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th Ed ), Boston: Pearson Education.
  58. Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statics (6th Ed.), USA: Pearson Education.
  59. Taşkın, F., & Dilek, R. (2010). Örgütsel güven ve örgütsel bağlılık üzerine bir alan araştırması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 37-46. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/150928
  60. Tarım, Ç. (2022). Süper liderlik ve kişilerarası güvenin takım performansı üzerindeki etkileri: Özümseme kapasitesıinin aracı rolü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Nevşehir.
  61. Tokgöz, E., & Seymen, O. A. (2013). Örgütsel güven, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki: Bir devlet hastanesinde araştırma. Öneri Dergisi, 10(39), 61-76. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruoneri/issue/17900/187803
  62. Tuncer, U. Ç. (2008). İnsan kaynaklarının psiko-sosyal bakımdan geliştirilmesi amacıyla hazırlanan gelişim programlarının değerlendirilmesine yönelik bir araştırma: Man Türkiye A.Ş. örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
  63. Turhan, M., Köprülü, O., & Helvacı, İ. (2018). Örgütsel güven ile bireysel iş performansı arasındaki ilişki. Siyaset Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 6(5), 47-55. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1021239
  64. Tüzün, İ. K. (2007). Güven, örgütsel güven ve örgütsel güven modelleri. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2, 93-118. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/107437
  65. White, R. E. (1998). Daha iyi nasıl takım lideri. (Çev. A. İçmen), Timaş Yayınları.
  66. Valsecchi, R., Wise, S., Mueller, F., & Smith, C. (2012). The practice of teamwork in health industry call centres. Employee Relations, 34, 288-305. https://doi.org/10.1108/01425451211217716
  67. Yeh, T. J. (2007). Leadership behaviour, organisational trust, and organisational commitment among volunteers in Taiwanese non-profit foundations (Unpublished Doctoral Thesis), San Antonio, TX: University of the Incarnate Word.
  68. Yılmaz, A., & Atalay, C. G. (2009). A theoretical analyse on the concept of trust in organisational life. European Journal of Social Sciences, 8(2), 341-352. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/289161346_A_theoretical_analyze_on_the_concept_of_trust_in_organisational_life
  69. Zaheer, A., Mcevily, B., & Perrone, V. (1998). Does trust matter? Exploring the effects of interorganizational and interpersonal trust on performance. Organization Science, 9(2), 141-159. https://doi.org/10.1287/orsc.9.2.141
  70. Zehir, C., & Özşahin, M. (2008). Takım yönetimi ve takım etkinliğini belirleyen faktörler: savunma sanayinde arge yapan takımlar üzerinde bir saha araştırması. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 9(2), 266-279. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2151953