Cilt 11 Sayı 1 (2023): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Sürdürülebilir tüketim davranışı: Kavramsal bir değerlendirme

PDF (English)
  • Sinem SARGIN,
  • Yunus DURSUN
Sinem SARGIN
Arş. Görv., Nuh Naci Yazgan Üniversitesi, Kayseri, Türkiye
Yunus DURSUN
Prof. Dr., Erciyes Üniversitesi, Kayseri, Türkiye
DOI: https://doi.org/10.15295/bmij.v11i1.2184

Yayınlanmış 2023-03-25

Anahtar Kelimeler

  • Çevre Sorunları, Sürdürülebilirlik, Sürdürülebilir Kalkınma, Sürdürülebilir Pazarlama, Sürdürülebilir Tüketim Davranışı
  • Environmental Problems, Sustainability, Sustainable Development, Sustainable Marketing, Sustainable Consumption Behaviour

Nasıl Atıf Yapılır

SARGIN, S., & DURSUN, Y. (2023). Sürdürülebilir tüketim davranışı: Kavramsal bir değerlendirme. Business & Management Studies: An International Journal, 11(1), 400–412. https://doi.org/10.15295/bmij.v11i1.2184

Telif Hakkı (c) 2023 Sinem SARGIN- Yunus DURSUN

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Özet

İnsan faaliyetlerinden kaynaklanan çevre sorunları her geçen gün biraz daha artan bir sorun haline gelmiştir. Mal ve hizmetlerin hem üretimi hem de tüketimi büyük ölçüde olumsuz çevresel etkilere neden olmaktadır. Sürdürülebilir kalkınma kavramını benimseyen hükümetler, bu olumsuzlukları gidermek için sürdürülebilir tüketim davranışını teşvik edecek stratejiler geliştirmektedir. Bu stratejilerin etkili olabilmesi için sürdürülebilir tüketim davranışlarının nasıl oluştuğunu ve nelerden etkilendiğini bilmek gerekmektedir. Sürdürülebilir tüketim davranışı, nesillerin ihtiyaçlarını tehlikeye atmamak ve atıkların yaşam döngüsü üzerindeki zararlarını en aza indirmek amacıyla tüketicilerin aldığı önlemler olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada, sürdürülebilir tüketim davranışı hem kavramsal bir çerçeveden ele alınmış hem de son dönemde konuya ilişkin yapılan çalışmalara yer verilmiştir. Çalışmanın pazarlama literatürüne katkı sağlaması ve pazarlama yöneticilerine yol göstermesi beklenmektedir.

PDF (English)

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

  1. Aksu, C. & Gelibolu, L. (2015). Üniversite çalışanlarının sürdürülebilir tüketim açısından tutumlarının belirlenmesine yönelik bir araştırma. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(9), 235-248.
  2. Bauman, Z. (2006). Küreselleşme: Toplumsal sonuçları (2nd Edition). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  3. BlaBlaCar. https://www.blablacar.com.tr/, Access Date: 02.11.2022.
  4. Black, I. R., & Cherrier, H. (2010). Anti‐consumption as part of living a sustainable lifestyle: Daily practices, contextual motivations and subjective values. Journal of Consumer Behaviour, 9(6), 437-453.
  5. Boca, G. D. (2021). Factors influencing consumer behaviour in sustainable fruit and vegetable consumption in maramures county, Romania. Sustainability, 13(4), 1-20.
  6. Bulut, Z. A., Özkaya, F. T., Karabulut, A. N., & Atağan, G. (2019). Gıda ürünlerinin sürdürülebilir tüketimi bağlamında tüketici tipolojisi geliştirme çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(3), 73-90.
  7. Calderon-Monge, E., Pastor-Sanz, I., & Garcia, F. J. S. (2020). Analysis of sustainable consumer behaviour as a business opportunity. Journal of Business Research, 120, 74-81.
  8. Callicott, J. B., & Mumford, K. (1998). Ecological sustainability as a conservation concept. İçinde Ecological sustainability and ıntegrity: Concepts and approaches (ss. 31-45). Springer, Dordrecht.
  9. Carter, C. R., & Rogers, D. S. (2008). A framework of sustainable supply chain management: moving toward new theory. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 38(5), 360-387.
  10. Castaneda, M. G., Martinez, C. P., Marte, R., & Roxas, B. (2015). Explaining the environmentally-sustainable consumer behaviour: A social capital perspective. Social Responsibility Journal, 11(4), 658-676.
  11. Chabowski, B. R., Mena, J. A., & Gonzalez-Padron, T. L. (2011). The structure of sustainability research in marketing, 1958–2008: A basis for future research opportunities. Journal of the Academy of Marketing Science, 39(1), 55-70.
  12. Chamber of Mining Engineers of Turkey (2020). Coal and energy report. https://enerji.mmo.org.tr/wp-content/uploads/2020/09/MADEN-M.O-K%C3%96M%C3%9CR-VR-ENERJ%C4%B0-RAPORU-2020.pdf, Access Date: 12.01.2023.
  13. Chapin III, F. S., Torn, M. S., & Tateno, M. (1996). Principles of ecosystem sustainability. The American Naturalist, 148(6), 1016-1037.
  14. Connelly, B. L., Ketchen, D. J., & Slater, S. F. (2011). Toward a “theoretical toolbox” for sustainability research in marketing. Journal of the Academy of Marketing Science, 39(1), 86-100.
  15. Cooper, T. (2002). Durable consumption: Reflections on product life cycles and the throwaway society. In Proc. of Lifecycle Approaches to Sustainable Consumption Workshop (pp. 11-27).
  16. Cooper, T. (2005). Slower consumption reflections on product life spans and the “throwaway society”. Journal of Industrial Ecology, 9(1‐2), 51-67.
  17. Costanza, R., & Patten, B. C. (1995). Defining and predicting sustainability. Ecological Economics, 15(3), 193-196.
  18. Cui, Y., Lissillour, R., Chebeň, J., Lančarič, D., & Duan, C. (2022). The position of financial prudence, social influence, and environmental satisfaction in the sustainable consumption behavioural model: Cross‐market intergenerational investigation during the Covid‐19 pandemic. Corporate Social Responsibility and Environmental Management, 29, 996–1020.
  19. Dictionary of Turkish Language Institution. https://sozluk.gov.tr/, Access Date: 19.04.2022.
  20. Doğan, O., Bulut, Z. A., & Çımrın, F. K. (2015). Bireylerin sürdürülebilir tüketim davranışlarının ölçülmesine yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Ataturk University Journal of Economics & Administrative Sciences, 29(4), 659-675.
  21. Dong, X., Liu, S., Li, H., Yang, Z., Liang, S., & Deng, N. (2020). Love of nature as a mediator between connectedness to nature and sustainable consumption behaviour. Journal of Cleaner Production, 242, 1-11.
  22. Dopierała, R. (2017). Minimalism – A new mode of consumption?. Przegląd Socjologiczny, 66(4), 67-83.
  23. Dyllick, T., & Hockerts, K. (2002). Beyond the business case for corporate sustainability. Business Strategy and the Environment, 11(2), 130-141.
  24. Elhoushy, S., & Lanzini, P. (2021). Factors affecting sustainable consumer behaviour in the MENA region: A systematic review. Journal of International Consumer Marketing, 33(3), 256-279.
  25. Eltayeb, T. K., Zailani, S., & Filho, W. L. (2010). Green business among certified companies in Malaysia towards environmental sustainability: Benchmarking on the drivers, initiatives and outcomes. International Journal of Environmental Technology and Management, 12(1), 95.
  26. European Commission. (2006). A look at world energy technology – 2050. https://espas.secure.europarl.europa.eu/orbis/sites/default/files/generated/document/en/WETO-H2.pdf, Access Date: 27.10.2022.
  27. Frank, P., & Stanszus, L. S. (2019). Transforming consumer behaviour: Introducing self-inquiry-based and self-experience-based learning for building personal competencies for sustainable consumption. Sustainability, 11(9), 2550.
  28. Fuchs, D. A., & Lorek, S. (2004). Sustainable consumption: Political debate and actual impact. SERI, (4).
  29. Gladwin, T. N., Kennelly, J. J., & Krause, T. S. (1995). Shifting paradigms for sustainable development: Implications for management theory and research. Academy of Management Review, 20(4), 874-907.
  30. Glavič, P., & Lukman, R. (2007). Review of sustainability terms and their definitions. Journal of Cleaner Production, 15(18), 1875-1885.
  31. Halweil, B., & Nierenberg, D. (2004). Yediklerimize dikkat etmek, tüketim toplumu: Dünyanın durumu. İstanbul: Tema Vakfı Yayınları
  32. Hameed, I., Khan, K., Waris, I., & Zainab, B. (2021). Factors influencing the sustainable consumer behaviour concerning the recycling of plastic waste. Environmental Quality Management, 1-11.
  33. Hamid, S. A. R., Khan, M. K. N., Kiani, S. T. M., Shah, T. Z., & Kiani, S. (2014). The impact of education as mediator on sustainable consumer behaviour. International Review of Management and Business Research, 3(4), 1905.
  34. Hamşıoğlu, E. İ. (2020). Dinamik yetenekler ve örgütsel yeteneklerin işletme performansı üzerindeki etkisi: Antalya ili imalat işletmelerinde bir araştırma (Master Thesis), Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi.
  35. Harris, J. (2000). Basic Principles of Sustainable Development. Dimensions of Sustainable Developmnet, 21-41.
  36. Hassini, E., Surti, C., & Searcy, C. (2012). A literature review and a case study of sustainable supply chains with a focus on metrics. International Journal of Production Economics, 140(1), 69-82.
  37. Hayta, A. B. (2009). Sürdürülebilir tüketim davranışının kazanılmasında tüketici eğitiminin rolü. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(3), 143-151.
  38. Hettiarachchi, W. N. (2020). Ecological İntelligence towards ecological behaviour. International Journal of All Research Writings, 3(5), 64-73.
  39. Hosta, M., & Zabkar, V. (2021). Antecedents of environmentally and socially responsible sustainable consumer behaviour. Journal of Business Ethics, 171(2), 273-293.
  40. İnal, M. E., Akın, M., Çiçek, R., & Toksarı, M. (2008). Tüketicilerin organik gıdalara ilişkin inançları, demografik özellikleri ve bireysel değerleri arasındaki ilişkinin incelenmesine yönelik bir araştırma. 13. Ulusal Pazarlama Kongresi, 30.
  41. Joseph, K. G., Arinaitwe, E., & Muwaga, M. (2022). The relationship between mindfulness and sustainable consumer behaviour: The mediating effect of self-transcendence. International Journal of Social Science and Humanities Research, 10(2), 94-101.
  42. Karaca, Ş. (2018). Duygusal ve bilişsel güdülerin sürdürülebilir giysi tüketim davranışı üzerindeki etkisini incelemeye yönelik bir çalışma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (40), 254-268.
  43. Karaca, Ş. (2018). Yaşam tarzının sürdürülebilir tüketim davranışı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik bir çalışma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 10(3), 403-425.
  44. Karakaya, N., & Gönenç, İ, E. (2004). Dünya’da ve Türkiye’de su tüketimi. SES-E Bülteni, 1(1), 26-28.
  45. Karalar, R., & Kiracı, H. (2009). Tüketicilerin bireysel değerlerinin sürdürülebilir tüketim davranışıyla ilişkisi ve sınıf öğretmenleri üzerinde bir araştırma (Doctoral Thesis). Kütahya: Dumlupınar University Institute of Social Sicences.
  46. Karalar, R., & Kiracı, H. (2010). Bireysel değerlerin sürdürülebilir tüketim davranışı üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik öğretmenler üzerinde bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(2), 79-106.
  47. Karalar, R., & Kiracı, H. (2011). Çevresel sorunlara karşı bir çözüm önerisi olarak sürdürülebilir tüketim düşüncesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 30, 63-76.
  48. Kardaslara, A. (2022). Ekonomik büyüme, enerji tüketimi ve küreselleşme sürecinin ekolojik ayak izi üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. Business & Economics Research Journal, 13(3), 385-401.
  49. Khan, K., & Hameed, I. (2019). Relationship between consumer motivations and sustainable consumer behaviour in a developing market. KASBIT Business Journal, 12(1), 178-191.
  50. Kımıloğlu, H. (2008). Sürdürülebilir tüketim ve tüketimde sadeleşmenin bir yaşam biçimi olarak benimsenmesi: Kentli çalışan kesim üzerine bir araştırma. 13. Ulusal Pazarlama Kongresi (30 Ekim-1 Kasım 2008) Bildirileri, 147-162.
  51. Korkmaz, S., & Sertoğlu, A. (2013). Genç tüketicilerin sürdürülebilir gıda tüketimi davranışının güven ve değerlere dayanan planlı davranış teorisi kapsamında tartışılması. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 31(1), 127-152.
  52. Lee, J. D., Bahl, A., Black, G. S., Duber-Smith, D. C., & Vowles, N. S. (2016). Sustainable and non-sustainable consumer behaviour in young adults. Young Consumers, 17(1), 78-93.
  53. Luchs, M. G., & Mooradian, T. A. (2012). Sex, personality, and sustainable consumer behaviour: Elucidating the gender effect. Journal of Consumer Policy, 35(1), 127-144.
  54. Marcon, A., Ribeiro, J. L. D., Dangelico, R. M., de Medeiros, J. F., & Marcon, É. (2022). Exploring green product attributes and their effect on consumer behaviour: A systematic review. Sustainable Production and Consumption, 32(2022), 76-91.
  55. Marcuse, P. (1986). The beginnings of public housing in New York. Journal of Urban History, 12(4), 353-390.
  56. McKenzie, S. (2004). Social sustainability: Towards some definitions. https://www.unisa.edu.au/siteassets/episerver-6-files/documents/eass/hri/working-papers/wp27.pdf, Erişim Tarihi: 05.09.2022.
  57. Montiel, I., & Delgado-Ceballos, J. (2014). Defining and Measuring Corporate Sustainability: Are We There Yet?. Organization & Environment, 27(2), 113-139.
  58. Morelli, J. (2011). Environmental sustainability: A definition for environmental professionals. Journal of Environmental Sustainability, 1(1), 2.
  59. Munasinghe, M. (2007). Climate change and sustainable development linkages: Points of departure from the IPCC tar. Integrated SD and CC in the IPCC AR4, Geneva.
  60. Muslu, F. E., & Aktı, Ü. (2022). Minimalist değerler ve yaşam pratikleri. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (ÇÜİFD), 22(1), 18-37.
  61. Nekmahmud, M., Ramkissoon, H., & Fekete-Farkas, M. (2022). Green purchase and sustainable consumption: A comparative study between European and non-European tourists. Tourism Management Perspectives, 43, 1-19.
  62. Ocak, M., Ocak, Z., Bilgen, S., Keleş, S., & Kaygusuz, K. (2004). Energy utilization, environmental pollution and renewable energy sources in Turkey. Energy Conversion and Management, 45(6), 845-864.
  63. Özdemir, N. (2021). Dindarlık ve sürdürülebilir tüketim davranışı: Gönüllü sadeliğin aracı rolü. Turkish Journal of Marketing, 6(1), 70-89.
  64. Özdemir, Ş. (2020). Tüketim karşıtı yeni yaşam biçimi köye dönüşün medyada sunumu: Yeni köylüler örneği. Erciyes İletişim Dergisi, 7(2), 833-852.
  65. Özgül, E. (2010). Tüketicilerin değer yapıları, gönüllü sade yaşam tarzı ve sürdürülebilir tüketim üzerindeki etkileri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 117-150.
  66. Paavola, J. (2001). Towards sustainable consumption: Economics and ethical concerns for the environment in consumer choices. Review of Social Economy, 59(2), 227-248.
  67. Polat, E., Akoğlu, H. E., Konak, O., & Güçlü, Ö. (2019). Fiziksel aktivite yapan ve yapmayan bireylerde sürdürülebilir tüketim davranışlarının incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 53-63.
  68. Rasool, S., Cerchione, R., Centobelli, P., & Oropallo, E. (2022). Smoking kills you, littering butts damages others too: analysing sustainable consumer behaviour in the era of circular economy. Environment, Development and Sustainability, 24(5), 7115-7137.
  69. Reisch, L. A. (2001). Time and wealth. Time & Society, 10(2-3), 367-385.
  70. Rey, P. J. & Ritzer, G. (2012). The sociology of consumption. In G. Ritzer (Ed.), The Wiley-Blackwell companion to sociology, Blackwell Publishing Ltd. 444-469.
  71. Sarı, S., & Topçuoğlu, F. (2019). Kişilik tiplerinin sürdürülebilir tüketim davranışları üzerine bir araştırma. Suleyman Demirel University Journal of Faculty of Economics & Administrative Sciences, 24(2).
  72. Sawin, J. L. (2004). Mainstreaming renewable energy in the 21st century (Vol. 169). Worldwatch Institute.
  73. Shrivastava, P. (1995). The role of corporations in achieving ecological sustainability. Academy of Management Review, 20(4), 936-960.
  74. Sikdar, S. K. (2003). Sustainable development and sustainability metrics. AIChE Journal, 49(8), 1928-1932.
  75. Slawinski, N., & Bansal, P. (2010). Short on time: Managing the time paradox in business sustainability. Academy of Management Best Papers Proceedings içinde (pp. 53-80).
  76. Soyer, M., & Dittrich, K. (2021). Sustainable consumer behaviour in purchasing, using and disposing of clothes. Sustainability, 13(15), 1-17.
  77. Starik, M., & Rands, G. P. (1995). Weaving an integrated web: Multilevel and multisystem perspectives of ecologically sustainable organizations. Academy of Management Review, 20(4), 908-935.
  78. Swaney, J. A. (1987). Elements of a neoinstitutional environmental economics. Journal of Economic Issues, 21(4), 1739-1779.
  79. Taş, S. (2020). Tüketim karşıtı yaşam tarzları: Freeganizm, gönüllü sadelik ve minimalizm. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi, (6), 38-64.
  80. Taufique, K. M. R. (2022). Integrating environmental values and emotion in green marketing communications inducing sustainable consumer behaviour. Journal of Marketing Communications, 28(3), 272-290.
  81. Tekiroğlu, A., & Hayır-Kanat, M. (2021). Çevre etiği farkındalığı ve sürdürülebilir çevre tutumu arasındaki ilişki. Ulakbilge, 59, 630–645.
  82. The Republic of Turkey, Ministry of Environment and Urbanization. (2020). 6th Turkey environmental status report. https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/tc-dr_2020-rapor-v18-web-20210217135643.pdf, Access Date: 26.10.2022.
  83. Theotokis, A., & Manganari, E. (2015). The impact of choice architecture on sustainable consumer behaviour: The role of guilt. Journal of Business Ethics, 131(2), 423-437.
  84. Trudel, R. (2019). Sustainable consumer behaviour. Consumer Psychology Review, 2(1), 85-96.
  85. Türkdemir, P. (2019). Faydacılıktan hazcılığa: Sürdürülebilir giysi tüketim davranışı. Beykoz Akademi Dergisi, 7(2), 17-30.
  86. Turkish Petroleum (2020). Oil and gas industry report. https://www.tpao.gov.tr/file/2106/2020-petrol-ve-dogal-gaz-sektor-raporu-47460b743c70c609.pdf, Access Date: 12.01.2023.
  87. Ülker, Y. (2021). Tüketim karşıtı bireylerin çevreci reklamlara olan tutumları. Selçuk İletişim, 14(2), 784-804.
  88. Umut, A. G. M. Ö., Topuz, Y., & Velioğlu, M. N. (2015). Çöpten geri dönüşüme giden yolda sürdürülebilir tüketiciler. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 263-288.
  89. Varol, M. Ç. (2021). Bir sürdürülebilirlik örneği olarak ikinci el tüketim. Kritik İletişim Çalışmaları Dergisi, 4(1), 51-68.
  90. Wood, S. L., Jones, S. K., Johnson, J. A., Brauman, K. A., Chaplin-Kramer, R., Fremier, A., … & DeClerck, F. A. (2018). Distilling the role of ecosystem services in the Sustainable Development Goals. Ecosystem Services, 29, 70-82.
  91. World Commission on Environment and Development (1987). Brundtland (Our common future report). https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/5987our-common-future.pdf, Access Date: 05.09.2022.
  92. Worn Again. https://wornagain.co.uk/, Access Date: 01.11.2022.