Cilt 10 Sayı 4 (2022): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Kuzey Kıbrıs’ta hayat dışı sigorta şirketlerinin etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçülmesi

PDF
  • Bekir SONBAŞ,
  • Bekir KAYA,
  • Emine ÖNER KAYA
Bekir SONBAŞ
Türkiye Halk Bankası, Gönyeli, KKTC
Bekir KAYA
Dr. Öğr. Üyesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara, Türkiye
Emine ÖNER KAYA
Doç. Dr., Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Ankara, Türkiye
DOI: https://doi.org/10.15295/bmij.v10i4.2157

Yayınlanmış 2022-12-25

Anahtar Kelimeler

  • Hayat Dışı Sigorta Şirketleri, Etkinlik, Veri Zarflama Analizi, Kuzey Kıbrıs
  • Non-Life Insurance Companies, Efficiency, Data Envelopment Analysis, Northern Cyprus

Nasıl Atıf Yapılır

SONBAŞ, B., KAYA, B., & ÖNER KAYA, E. (2022). Kuzey Kıbrıs’ta hayat dışı sigorta şirketlerinin etkinliğinin veri zarflama analizi ile ölçülmesi. Business & Management Studies: An International Journal, 10(4), 1200–1217. https://doi.org/10.15295/bmij.v10i4.2157

Telif Hakkı (c) 2022 Bekir SONBAŞ- Bekir KAYA- Emine ÖNER KAYA

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Özet

Sigorta şirketlerinin göreli etkinliğini ölçmek amacıyla yaygın olarak kullanılan yöntemlerden biri Veri Zarflama Analizi (VZA)’dir. VZA sonuçları, analiz kapsamında yer alan her bir sigorta şirketinin girdileri çıktılara dönüştürmede analize dahil edilen diğer sigorta şirketlerine kıyasla ne kadar etkin faaliyet gösterdiğini ortaya koymaktadır. Bu çalışmanın amacı, 2019-2020 döneminde KKTC’de faaliyet gösteren hayat dışı sigorta şirketlerinin etkinliğinin veri zarflama analizi kullanılarak ölçülmesidir. Analiz girdileri hayat dışı sigorta şirketlerinin aktif büyüklüğü, ödenmiş sermayesi ve genel giderleri olarak belirlenmiştir. Çıktılar ise prim üretimi ve vergi öncesi kârdır. Analizde kullanılan değişkenlerin belirlenmesi sürecinde ilgili literatür ve veri mevcudiyeti göz önünde bulundurulmuştur. Söz konusu değişkenler kullanılarak KKTC’de faaliyet gösteren 25 hayat dışı sigorta şirketinin etkinliği, ölçeğe göre sabit getiri (CRS) varsayımı altında hesaplanan CCR modeli kullanılarak ölçülmüştür. Analiz sonuçlarına göre, her iki yılda da etkin performans gösteren altı hayat dışı sigorta şirketi bulunmaktadır. Ayrıca, analiz kapsamına alınan şirketlerin 2019 ve 2020 yıllarındaki etkinlik değerlerinin ortalaması sırasıyla 0,720 ve 0,635 olarak hesaplanmıştır.

PDF

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

  1. Abdin, Z., Prabantarikso, R., Fahmy, E., & Farhan, A. (2022). Analysis of the efficiency of insurance companies in Indonesia. Decision Science Letters, 11(2), 105-112, doi: 10.5267/dsl.2022.1.002
  2. Ahn, T., Charnes, A., & Cooper, W.W. (1988). Using data envelopment analysis to measure the efficiency of not-for-profit organizations: A critical evaluation-comment. Managerial and Decision Economics, 9(3), 251-253, http://www.jstor.org/stable/2487104
  3. Akhtar, M.H. (2018). Performance analysis of takaful and conventional insurance companies in Saudi Arabia. Benchmarking: An International Journal, 25(2), 677-695, doi: 10.1108/BIJ-01-2017-0018
  4. Alhassan, A.L., & Biekpe, N. (2015). Efficiency, productivity and returns to scale economies in the non-life insurance market in South Africa. The Geneva Papers on Risk and Insurance. Issues and Practice, 40(3), 493-515, http://www.jstor.org/stable/24736593
  5. Ansah‐Adu, K., Andoh, C., & Abor, J. (2012). Evaluating the cost efficiency of insurance companies in Ghana. Journal of Risk Finance, 13(1), 61-76, doi: 10.1108/15265941211191949
  6. Banker, R.D., Charnes, A., & Cooper, W.W. (1984). Some models for estimating technical and scale inefficiencies in data envelopment analysis. Management Science, 30(9), 1078-1092, http://www.jstor.org/stable/2631725
  7. Başkaya, Z., & Akar, C. (2005). Sigorta şirketlerinin satış performanslarının veri zarflama analizi yöntemiyle belirlenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (15), 37-51, https://dergipark.org.tr/tr/pub/musbed/issue/23525/250645
  8. Barros, C.P., Nektarios, M., & Assaf, A. (2010). Efficiency in the Greek insurance industry. European Journal of Operational Research, 205(2), 431-436, doi: 10.1016/j.ejor.2010.01.011
  9. Berger, A.N., & Humphrey, D.B. (1992). Measurement and efficiency issues in commercial banking. In: Griliches, Z. (Ed.), Output Measurement in the Service Sectors, National Bureau of Economic Research, University of Chicago Press, Chicago, IL, https://www.nber.org/system/files/chapters/c7237/c7237.pdf
  10. Bertoni, F., & Croce, A. (2011). The productivity of European life insurers: Best-practice adoption vs. innovation. The Geneva Papers on Risk and Insurance - Issues and Practice, 36, 165-185, doi: 10.1057/gpp.2011.1
  11. Borges, M.R., Nektarios, M., & Barros, C.P. (2008). Analysing the Efficiency of The Greek Life Insurance Industry. European Research Studies Journal, XI(3), 35-52, https://www.ersj.eu/repec/ers/papers/08_3_p3.pdf
  12. Biener, C., Eling, M., & Wirfs, J.H. (2016). The determinants of efficiency and productivity in the Swiss insurance industry. European Journal of Operational Research, 248(2), 703-714, doi: 10.1016/j.ejor.2015.07.055
  13. Charnes, A., & Cooper, W.W. (1962). Programming with linear fractional functionals. Naval Research Logistics Quarterly, 9, 181-186, doi: 10.1002/nav.3800090303
  14. Charnes, A., Cooper, W.W., & Rhodes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision making units. European Journal of Operational Research, 2(6), 429-444, doi: 10.1016/0377-2217(78)90138-8
  15. Charnes, A., Cooper, W.W., & Rhodes, E. (1981). Evaluating program and managerial efficiency: An application of data envelopment analysis to program follow through. Management Science, 27(6), 668-697, http://www.jstor.org/stable/2631155
  16. Chen, M., & Chang, P. (2010). Distribution channel strategy and efficiency performance of the life insurance industry in Taiwan. Journal of Financial Services Marketing, 15(1), 62-75, doi: 10.1057/fsm.2010.6
  17. Cook, W.D., & Seiford, L.M. (2009). Data envelopment analysis (DEA) – thirty years on. European Journal of Operational Research, 192(1), 1-17, doi: 10.1016/j.ejor.2008.01.032
  18. Cooper, W.W., Seiford, L.M., & Zhu, J. (2011). Data envelopment analysis: history, models, and interpretations, In: Cooper, W., Seiford, L. ve J. Zhu (ed.) Handbook on Data Envelopment Analysis. International Series in Operations Research & Management Science, 164. Springer, Boston, MA, doi: 10.1007/978-1-4419-6151-8_1
  19. Cummins, J.D., Turchetti, G., & Weiss, M.A. (1996). Productivity and technical efficiency in the Italian insurance industry, Wharton Financial Institutions Center (Series): 96-10, Wharton School of the University of Pennsylvania.
  20. Cummins, J.D., Tennyson, S., & Weiss, M.A. (1999). Consolidation and efficiency in the US life insurance industry. Journal of Banking & Finance, 23(2-4), 325-357, doi: 10.1016/S0378-4266(98)00089-2
  21. Cummins, J.D., & Xie, X. (2013). Efficiency, productivity, and scale economies in the U.S. property-liability insurance industry. Journal of Productivity Analysis, 39(2), 141-164, http://www.jstor.org/stable/41770948
  22. Dalkılıç, N. (2012). Türkiye’de hayat dışı sigortacılık sektöründe etkinlik analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (55), 71-90, https://dergipark.org.tr/tr/pub/mufad/issue/35635/396125
  23. Davarcıoğlu Özaktaş, F. (2017). Hayat dışı sigorta sektöründe etkinlik analizi: Türkiye uygulaması (2002-2015). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(2), 30-44, https://dergipark.org.tr/tr/pub/cusosbil/issue/31880/350024
  24. Donni, O., & Fecher, F. (1997). Efficiency and productivity of the insurance industry in the OECD countries. The Geneva Papers on Risk and Insurance-Issues and Practice, 22(85), 523-535, http://www.jstor.org/stable/41952851
  25. Duramaz, S. (2021). Türkiye’de sigortacılığın son yıllardaki gelişim eğiliminin değerlendirilmesi: 2016-2019 yılları arası dönem için sigortacılık sektörüne yönelik bir etkinlik analizi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 275-292, doi: 10.18026/cbayarsos.988137
  26. Ekinci, R. (2021). Türk sigortacılık sektöründe etkinlik ve belirleyenleri: Veri zarflama analizi ve parçalı regresyon modeli bulguları. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 13(25), 374-406, doi: 10.14784/marufacd.976380
  27. Eling, M., & Luhnen, M. (2010a). Efficiency in the international insurance industry: A cross-country comparison. Journal of Banking & Finance, 34(7), 1497-1509, doi: 10.1016/j.jbankfin.2009.08.026
  28. Eling, M., & Luhnen, M. (2010b). Frontier efficiency methodologies to measure performance in the insurance industry: overview, systematization, and recent developments. The Geneva Papers on Risk and Insurance-Issues and Practice, 35, 217-265, doi: 10.1057/gpp.2010.1
  29. Eling, M., & Schaper, P. (2017). Under pressure: how the business environment affects productivity and efficiency of European life insurance companies. European Journal of Operational Research, 258(3), 1082-1094, doi: 10.1016/j.ejor.2016.08.070
  30. Eling, M., & Jia, R. (2019). Efficiency and profitability in the global insurance industry. Pacific-Basin Finance Journal, 57, 101190, doi: 10.1016/j.pacfin.2019.101190.
  31. Farrell, M.J. (1957). The measurement of productive efficiency. Journal of the Royal Statistical Society, Series A (General), 120(3), 253–290, doi: 10.2307/2343100
  32. Fecher, F., Kessler, D., Perelman, S., & Pestieau, P. (1993). Productive performance of the French insurance industry. Journal of Productivity Analysis, 4(1/2), Special Issue: Productivity Issues in Services at the Micro Level, 77-93, https://www.jstor.org/stable/41769863
  33. Golany, B., & Roll, Y. (1989). An application procedure for DEA. Omega, 17(3), 237-250, doi: 10.1016/0305-0483(89)90029-7
  34. Gülay, A., & Attila, İ. (2021). Türkiye’de özel sağlık sigortaları ve etkinlik analizi. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi e-Dergi, 10(2), 68-85, doi: 10.47934/tife.10.02.01
  35. Hoca, A. (2017). KKTC Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği ve yasal düzenlemeler. Kuzey Kıbrıs Birlik, (4), http://online.fliphtml5.com/hbcz/dkqv/#p=1, (Erişim: 20.05.2020).
  36. Huang, W., & Eling, M. (2013). An efficiency comparison of the non-life insurance industry in the BRIC countries. European Journal of Operational Research, 226(3), 577-591, doi: 10.1016/j.ejor.2012.11.008
  37. Hwang, S.-N., & Kao, T.-L. (2006). Measuring managerial efficiency in non-life insurance companies: an application of two-stage data envelopment analysis. International Journal of Management, 23(3), Part 2, 699-720.
  38. Ilyas, A.M., & Rajasekaran, S. (2019). An empirical investigation of efficiency and productivity in the Indian non-life insurance market. Benchmarking: An International Journal, 26(7), 2343-2371, doi: 10.1108/BIJ-01-2019-0039
  39. Jalali Naini, S.G., & Nouralizadeh, H.R. (2012). A two-stage DEA to analyze the effect of entrance deregulation on Iranian insurers: A robust approach. Mathematical Problems in Engineering, 2012, Article ID 423524, doi: 10.1155/2012/423524
  40. Jurčević, B., & Žaja. M.M. (2013). Banks and insurance companies efficiency indicators in the period of financial crisis: the case of the Republic of Croatia. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 26(1), 203-224, doi: 10.1080/1331677X.2013.11517598
  41. Kaffash, S., Azizi, R., Huang, Y., & Zhu, J. (2020). A Survey of data envelopment analysis applications in the insurance industry 1993–2018. European Journal of Operational Research, 284(3), 801-813, doi: 10.1016/j.ejor.2019.07.034
  42. Kao, C., & Hwang, S.-N. (2008). Efficiency decomposition in two-stage data envelopment analysis: An application to non-life insurance companies in Taiwan. European Journal of Operational Research, 185(1), 418-429, doi: 10.1016/j.ejor.2006.11.041
  43. Kılıçkaplan, S., & Karpat, G. (2004). Türkiye hayat sigortası sektöründe etkinliğin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 19(1), 1-14, https://dergipark.org.tr/tr/pub/deuiibfd/issue/22756/242897
  44. Kılıçkaplan, S., & Hayırsever Baştürk, F. (2004). Türkiye’de hayat-dışı alanda faaliyet gösteren sigorta şirketlerinin 2002 yılındaki etkinliklerinin veri zarflama analizi (VZA) ile ölçülmesi. Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 63-79, https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/28341/301245
  45. Knežević, S., Marković, M., & Brown, A. (2015). Measuring the efficiency of Serbian insurance companies. Acta Oeconomica, 65(1), 91-105, http://www.jstor.org/stable/24857545
  46. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhuriyet Meclisi, 60/2010 sayılı Sigorta Hizmetleri (Düzenleme ve Denetim) Yasası, https://www.cm.gov.nc.tr/Yasalarr, (Erişim: 24.08.2022).
  47. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İstatistik Kurumu (2021). İstatistik Yıllığı–2020, Lefkoşa, http://www.stat.gov.ct.tr/IST-YIL-2020.aspx, (Erişim: 24.08.2022).
  48. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İstatistik Kurumu (2022a). Gayrisafi Milli Hasıla, http://www.stat.gov.ct.tr/gsmh.aspx, (Erişim: 24.08.2022).
  49. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İstatistik Kurumu (2022b). Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçları, http://www.stat.gov.ct.tr/hia.aspx, (Erişim: 24.08.2022).
  50. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası (2022a). Üç Aylık Bülten (Sayı: 2021/IV, 2021/III, 2020/I-II-III, 2019/III, 2018/III, 2017/III ve 2016/III), http://www.kktcmerkezbankasi.org/tr/yayinlar/bulten, (Erişim: 23.08.2022).
  51. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Merkez Bankası (2022b). Para Banka Verileri, http://www.kktcmerkezbankasi.org/tr/veriler/istatistiki-veriler/para-banka, (Erişim: 23.08.2022).
  52. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Para Kambiyo ve İnkişaf İşleri Dairesi (2022a). Sigorta Şirketleri, http://www.parakambiyo.gov.ct.tr/maliye/f?p=2006:19:0::NO:::-, (Erişim: 23.08.2022).
  53. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Para Kambiyo ve İnkişaf İşleri Dairesi (2022b). Lisans Almış Sigorta Acenteleri, http://www.parakambiyo.gov.ct.tr/maliye/f?p=2006:6:0::NO:::, (Erişim: 23.08.2022).
  54. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Maliye Bakanlığı Para Kambiyo ve İnkişaf İşleri Dairesi (2022c). Sigorta Şirketlerinin Bağımsız Dış Denetçi Tarafından Onaylı Olarak Dairemize Sunduğu Bilançolarına Göre Hazırlanan 2018-2019-2020 Yıllarına Ait İstatistik Verileri, http://www.parakambiyo.gov.ct.tr/maliye/f?p=2006:6:0::NO:::, (Erişim: 23.08.2022).
  55. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Sigorta ve Reasürans Şirketler Birliği [KKSRŞB] (2022). Kıbrıs’ta Sigortacılık, http://www.kksrsb.org/site/sayfa.aspx?pkey=80, (Erişim: 23.08.2022).
  56. Külekçi, İ., & Saldanlı, A. (2018). Türk sigortacılık sektöründe hayat dışı sigorta şirketlerinin etkinlik analizi. Ekoist: Journal of Econometrics and Statistics, 14(29), 225-246, doi: 10.26650/ekoist.2018.14.29.0015
  57. Luhnen, M. (2009). Determinants of efficiency and productivity in German property-liability insurance: evidence for 1995-2006. The Geneva Papers on Risk and Insurance-Issues and Practice, 34(3), 483-505, http://www.jstor.org/stable/41953042
  58. Medved, D., & Kavčič, S. (2012). An empirical study of efficiency in Croatia and Slovenia insurance markets. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 25(1), 87-98, doi: 10.1080/1331677X.2012.11517496
  59. Naldöken, Ü., & Kaya, M.V. (2020). Türkiye’de sağlık sigorta şirketlerinin etkinliklerinin veri zarflama analiziyle ölçülmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (65), 21-33, https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/56154/659397
  60. Nourani, M., Devadason, E.S., Kweh, Q.L., & Lu, W.-M. (2017). Business excellence: the managerial and value-creation efficiencies of the insurance companies. Total Quality Management & Business Excellence, 28(7-8), 879-896, doi: 10.1080/14783363.2015.1133244
  61. Omrani, H., Emrouznejad, A., Shamsi, M., & Fahimi, P. (2022). Evaluation of insurance companies considering uncertainty: a multi-objective network data envelopment analysis model with negative data and undesirable outputs. Socio-Economic Planning Sciences, 82, Part B, 101306, doi: 10.1016/j.seps.2022.101306
  62. Özüdoğru, H. (2017). Türkiye’de sigorta şirketlerinde veri zarflama yöntemi ile etkinlik ölçme üzerine bir araştırma. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 52(3), 82-96, doi: 10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.17.12.805
  63. Rahmani, I., Barati, B., Majazi Dalfard, V., & Hatami-Shirkouhi, L. (2014). Nonparametric frontier analysis models for efficiency evaluation in insurance industry: a case study of Iranian insurance market. Neural Computing and Applications, 24, 1153-1161, doi: 10.1007/s00521-012-1320-8
  64. Salimi Altan, M. (2010). Türk sigortacılık sektöründe etkinlik: veri zarflama analizi yöntemi ile bir uygulama. Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 12(1), 185-204, https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/28323/300981
  65. Segovia-Gonzalez, M.M., Contreras, I., & Mar-Molinero, C. (2009). A DEA analysis of risk, cost, and revenues in Insurance. Journal of the Operational Research Society, 60(11), 1483-1494, doi: 10.1057/jors.2009.32
  66. Shaddady, A. (2022). Business environment, political risk, governance, shariah compliance and efficiency in insurance companies in the MENA Region. The Geneva Papers on Risk and Insurance - Issues and Practice, 47, 861-904, doi: 10.1057/s41288-021-00232-8
  67. Shujie, Y., Zhongwei, H., & Genfu, F. (2007). On technical efficiency of China’s insurance industry after WTO accession. China Economic Review, 18(1), 66-86, doi: 10.1016/j.chieco.2006.10.005
  68. Siddiqui, S.A. (2022). How efficient is Indian health insurance sector: An SBM-DEA study. Managerial and Decision Economics, 43( 4), 950-962, doi: 10.1002/mde.3430
  69. Şahin, İ.E., & Akkoyuncu, H. (2019). Türk sigortacılık sektöründe faaliyet gösteren hayat dışı sigorta şirketlerinin etkinlik analizi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 22(2), 840-852, doi: 10.29249/selcuksbmyd.627462
  70. Turchetti, G. ve C. Daraio (2004). How deregulation shapes market structure and industry efficiency: the case of the Italian motor insurance industry. The Geneva Papers on Risk and Insurance-Issues and Practice, Vol. 29(2), 202-218, doi: 10.1111/j.1468-0440.2004.00282.x
  71. Turgutlu, E., Kök, R., & Kasman, A. (2007). Türk sigortacılık şirketlerinde etkinlik: deterministik ve şans kısıtlı veri zarflama analizi. İktisat İşletme ve Finans, 22(251), 85-102, doi: 10.3848/iif.2007.251.1316
  72. Wanke, P., & Barros, C.P. (2016). Efficiency drivers in Brazilian insurance: A two-stage DEA meta frontier-data mining approach. Economic Modelling, 53, 8-22, doi: 10.1016/j.econmod.2015.11.005
  73. Zakery, A., & Afrazeh, A. (2015). Intellectual capital based performance improvement, study in insurance firms. Journal of Intellectual Capital, 16(3), 619-638, doi: 10.1108/JIC-06-2014-0067