Cilt 10 Sayı 1 (2022): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Bilinçli tüketici kavramına ilişkin algıların değerlendirilmesi: Bir metafor analizi çalışması

Emine Nihan Cici Karaboğa
Dr. Öğr. Üyesi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya, Türkiye

Yayınlanmış 2022-03-26

Anahtar Kelimeler

  • Bilinçli Tüketici, Tüketim, Metafor, İçerik Analizi, Betimsel Analiz
  • Conscious Consumer, Consumption, Metaphor, Content Analysis, Descriptive Analysis

Nasıl Atıf Yapılır

Cici Karaboğa, E. N. (2022). Bilinçli tüketici kavramına ilişkin algıların değerlendirilmesi: Bir metafor analizi çalışması. Business & Management Studies: An International Journal, 10(1), 412–428. https://doi.org/10.15295/bmij.v10i1.2024

Özet

Bu çalışmanın amacı bilinçli tüketici kavramının tüketici zihnindeki algısının metaforlar üzerinden değerlendirilmesinin yapılmasıdır. Sürdürülebilir bir yaşam döngüsünün kurulması için anahtar kavramlardan biri olan bilinçli tüketicinin dolayısıyla bilinçli tüketim faaliyetinin tüketici konumunda olan bireyler tarafından nasıl anlamlandırdığını tespit edilmek amaçlanmıştır. Bu nedenle nitel araştırma desenlerinden olgu bilim yaklaşımının tercih edildiği bu çalışmada evrenin Türkiye olarak seçildiği 109 tüketiciye ulaşılmıştır. Tüketicilerden “Bilinçli tüketici……………………gibidir/benzer. Çünkü…………” cümlesini metaforlar ile tamamlanmaları ve nedeninin açıklanması istenmiş, elde edilen veriler içerik ve betimsel analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir.  Analiz edilen verilerdeki 75 metafor 5 farklı kategoriye ayrılırken bu kategoriler literatür bağlamında değerlendirilmiştir. Çalışmada en çok tercih edilen/tanımlanan metaforlar; “tasarruflu olmak, çevreye duyarlı olmak, işletme müdür ve kumbara” olarak tespit edilmiştir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

  1. Akdoğan, L., & Durmaz, Y. (2021). Tüketici Kişiliklerinin Bilinçli Tüketim Davranışı Üzerine Etkisinin Kişilik Modeli ile İncelenmesine Yönelik Bir Çalışma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, DOI: 10.30798/makuiibf.809440.
  2. Aaker, D.A., Kumar,V. & Day, G.S., (2007). Marketing Research, 9. Edition, John Wiley & Sons, Danvers.
  3. Alexander, S. (2011). The Voluntary Simplicity Movement: Reimagining the Good Life Beyond Consumer Culture. In SSRN Journal, DOI: 10.2139/ssrn.1970056.
  4. Anderson, W. T., Cunningham, William H. (1972). The Socially Conscious Consumer. In Journal of Marketing, 36 (3), 23–31, DOI: 10.1177/002224297203600305.
  5. Antil, J. H. (1984). Socially Responsible Consumers: Profile and Implications for Public Policy. In Journal of Macromarketing, 4 (2), 18–39, DOI: 10.1177/027614678400400203.
  6. Armstrong, S. L., & Davis, H. S., & Paulson, E. J. (2011). The Subjectivity Problem: Improving Triangulation Approaches in Metaphor Analysis Studies. In International Journal of Qualitative Methods, 10 (2), 151–163, DOI: 10.1177/160940691101000204.
  7. Ay, C., & Ecevit, Z. (2005). Çevre Bilinçli Tüketiciler. Akdeniz Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (10), 238–263.
  8. Barnett, C.; Cafaro, P. & Newholm, T. (2005). Philosophy and Ethical Consumption. In Rob Harrison, Terry Newholm, Deirdre Shaw (Ed.): The Ethical Consumer. London, UK: Sage, 11–24.
  9. Bemporad, R.,& Baranowski, M. (2007). Conscious Consumers are Changing The Rules of Marketing. Are You Ready. With Assistance of Highlights From The BBMG Conscious Consumer Report. BBMG.
  10. Bozyiğit, S., & Madran, C. (2018). Çocukların Çevre Bilinçli Tüketici Olarak Sosyalleşmesinde Annelerin Çocuk Yetiştirme Tutumlarının Rolü. In Manas Journal of Social Studies, 7 (2), 173–196.
  11. Brochado, A., Teiga, N., & Oliveira-B. F. (2017): International Journal of Consumer Studies, 41 (2), 138–146, DOI: 10.1111/ijcs.12321.
  12. Buenstorf, G., & Cordes, C. (2008). Can Sustainable Consumption Be Learned? A Model of Cultural Evolution. In Ecological Economics, 67 (4), 646–657, DOI: 10.1016/J.Ecolecon.2008.01.028.
  13. Buğday, E. B. (2015). Bilinçli Tüketici Ölçeği Geliştirme Çalışması. Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  14. Cameron, L., & Low, G. (1999). Metaphor. Language Teaching, 32 (2), 77–96.
  15. Ceyhan, M. S., &Taş, C. (2017). Rasyonel-İrrasyonel Tüketim: Bartın Örneğinde Karşılaştırmalı Bir Uygulama. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8 (16), 107–134.
  16. Çalık, D. (2021). Edebi Metinlerde Tüketim Toplumunun İzini Sürmek: Türk Romanında Tüketim Toplumu ve Gösterişçi Tüketimin İncelenmesi. Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara. Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  17. Çelebi, Ş. O., & Bayraktaroğlu, F. (2018). Y Kuşağı Tüketicilerinin Bilinçli Tüketim Davranışları Üzerine Bir Araştırma. Girişimcilik İnovasyon ve Pazarlama Araştırmaları Dergisi, 111–124, DOI: 10.31006/Gipad.415372.
  18. Dembkowski, S., & Hanmer‐Lloyd, S. (1994). The Environmental Value‐Attitude‐System Model: A Framework to Guide The Understanding of Environmentally‐Conscious Consumer Behaviour. In Journal of Marketing Management, 10 (7), 593–603, DOI: 10.1080/0267257X.1994.9964307.
  19. Denzin, N. K., & Lincoln, Y. S. (2017). The Sage Handbook of Qualitative Research: Sage.
  20. Douglas, M.; & Isherwod, B. (1999).Tüketimin Antropolojisi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
  21. Dursun, İ., & Gündüz, S. (2016). Türkiye’de Sorumlu Tüketim Davranışı Üzerine Araştırmalar: Ulusal Makaleler ve Lisansüstü Tezler Üzerine Bir Derleme. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 20 (4), ss. 1365–1391.
  22. Dündar, Ş. (2017). Bilinçli Tüketicilik ile İlgili Anne-Baba Rol Model Davranışlarının, Anne-Baba İletişiminin ve Sosyal Bilgiler Dersinin Çocukların Bilinçli Tüketiciler Olarak Sosyalleşmelerindeki Etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 726–743, DOI: 10.17860/mersinefd.316607.
  23. Elgin, D., & Mitchell, A. (1977). Voluntary Simplicity. In Planning Review, 5 (6), 13–15, DOI: 10.1108/Eb053820.
  24. Ersoy, A., & Papatğa, E. (2015). İlkokul Öğrencilerinin Hikâyeler Aracılığıyla Bilinçli Tüketici Farkındalığının Geliştirilmesi. Eğitimde Politika Analizi Dergisi, 4 (1), 61–78.
  25. Fosse-G., Marie-H., Özçağlar-T. N. (2007). Towards an Understanding of Consumption Objectors. E - European Advances in Consumer Research, 8.
  26. Freestone, O. M., & McGoldrick, P. J. (2008). Motivations of the Ethical Consumer. J Bus Ethics, 79 (4), 445–467, DOI: 10.1007/s10551-007-9409-1.
  27. Giesler, M., & Veresiu, E. (2014). Creating The Responsible Consumer: Moralistic Governance Regimes And Consumer Subjectivity. J Consum Res, 41 (3), 840–857, DOI: 10.1086/677842.
  28. Gogia, J. (2014). Conscious Consumption: A Behavioral Transformation Approach for Sustainable Development. Abhinav National Monthly Refereed Journal of Research in Commerce & Management, 3 (10), 26–33.
  29. Gürbüz, C. (2021). Tüketim Toplumunda Tüketim Türlerinin Öznel İyi Oluş Üzerindeki Etkisine İlişkin Bir Araştırma. Doktora Tezi. Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur. Sosyal Bilimler Enstitüsi.
  30. Harrison, R., Newholm, T., & Shaw, D. (Ed.) (2005): The Ethical Consumer. London, UK: Sage.
  31. Haşıloğlu, S. B., Baran, T., & Aydın, O. (2015). Pazarlama Araştırmalarındaki Potansiyel Problemlere Yönelik Bir Araştırma: Kolayda Örnekleme ve Sıklık İfadeli Ölçek Maddeleri, Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, (1), 19-28.
  32. Hekimci, F. (2010). Ekonominin Yükselen Değerleri; Etik Tüketicilik ve Etik Ticaret. Müberra B., & Arzu Ş. (Ed.): Tüketici Yazıları II: Hacettepe Üniversitesi Tüketici - Pazar - Araştırma - Danışma Test ve Eğitim Merkezi, 47–66.
  33. Higgins, R., Hartley, P., & Skelton, A. (2002). The Conscientious Consumer: Reconsidering The Role of Assessment Feedback In Student Learning. Studies In Higher Education, 27 (1), 53–64, DOI: 10.1080/03075070120099368.
  34. Holt, D. B. (1995). How Consumers Consume: A Typology of Consumption Practices. Journal of Consumer Research, 22 (1), 1, DOI: 10.1086/209431.
  35. Kızıloğlu, E. (2021). Pandemi Döneminde Çalışan Anne Olmak: Metaforlar Üzerinden Bir Değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 19, 33–48.
  36. Kurtuluş, S., Kurtuluş, K., & Ozturk, S. (2012). Research Methodology in Marketing Publications in Turkey: Review and Evaluation. In Conference on Society, Cybernetics and Informatics, http://imsci2012. wordpress. com.
  37. Malhotra, N. K. (2004). Marketing Research an Applied Orientation, 4. Edition, Pearson Prentice Hall, New Jersey.
  38. Meydan, B. (2017). Etik Tüketicinin Kozmetik Ürünü Satın Alma Kararı: PROMETHEE Tekniği İle Bir Uygulama. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 3 (4), 233–259.
  39. Miles, B., & Huberman, A. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. California: Sage Publications.
  40. Moisander, J. (2007). Motivational Complexity of Green Consumerism. In Int J Cons Stud 31 (4), 404–409, DOI: 10.1111/J.1470-6431.2007.00586.X.
  41. Nikitina, L., & Furuoka, F. (2008). A Language Teacher is Like…: Examining Malaysian Students’ Perceptions of Language Teachers Through Metaphor Analysis. Electronic Journal of Foreign Language Teaching, 5 (2), 192–205.
  42. Nurtanış-Velioğlu, M. (2013). Tüketim ve Tüketim Kültürü. Meltem Nurtanış-Velioğlu (Ed.): Tüketim Bilinci ve Bilinçli Tüketici. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, 3–25.
  43. Rahman, I., & Reynolds, D. (2019). The İnfluence of Values And Attitudes on Green Consumer Behavior: A Conceptual Model of Green Hotel Patronage. In International Journal of Hospitality & Tourism Administration, 20 (1), 47–74, DOI: 10.1080/15256480.2017.1359729.
  44. Roberts, J. A., & Bacon, D. R. (1997). Exploring The Subtle Relationships Between Environmental Concern And Ecologically Conscious Consumer Behavior. In Journal of Business Research, 40 (1), 79–89, DOI: 10.1016/S0148-2963(96)00280-9.
  45. Scheffer, M (1991). Should We Expect Strange Attractors Behind Plankton Dynamics –And İf So, Should We Bother? In J Plankton Res, 13 (6), 1291–1305, DOI: 10.1093/Plankt/13.6.1291.
  46. Schor, J. (1998). The Overspent American: Upscaling, Downshifting and the New Consumer, New York: Basic Books.
  47. Shama, A. (1988). The Voluntary Simplicity Consumer: A Comparative Study. Psychol Rep, 63 (3), 859–869, DOI: 10.2466/pr0.1988.63.3.859.
  48. Shaw, D., Grehan, E., Shiu, E., Hassan, L., & Thomson, J. (2005). An Exploration Of Values in Ethical Consumer Decision Making. Journal of Consumer Behaviour, 4 (3), 185–200, DOI: 10.1002/Cb.3.
  49. Smith, N. C. (1990). Morality and The Market. Consumer Pressure for Corporate Accountability. London: Routledge.
  50. Szmigin, I., Carrigan, M., & McEachern, M. G. (2009). The Conscious Consumer: Taking A Flexible Approach to Ethical Behaviour. International Journal of Consumer Studies, 33(2), 224-231. DOI: 10.1111/J.1470-6431.2009.00750.X.
  51. Torlak, Ömer (2016). Tüketim: Bireysel Eylemin Toplumsal Dönüşümü: Inkılab Yayınevi.
  52. Trentmann, Frank. (2016). Empire of Thingss: How We Became A World of Consumers, From the Fifteenth Century to The Twenty First. UK: Penguin Books.
  53. Ulusoy, E. (2016). Experiential Responsible Consumption. In Journal of Business Research, 69 (1), 284–297, DOI: 10.1016/J.Jbusres.2015.07.041.
  54. Webster, Jr.F. E. (1975): Determining the Characteristics of the Socially Conscious Consumer. Journal of Consumer Research, 2 (3), 188, DOI: 10.1086/208631.
  55. Willis, M. M., Schor, J. B. (2012). Does Changing A Light Bulb Lead To Changing The World? Political Action And The Conscious Consumer. In The Annals of The American Academy of Political And Social Science, 644 (1), 160–190, DOI: 10.1177/0002716212454831.
  56. Yeşilada, Ferda (2009). Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde Çevre Bilinçli Tüketicilerin Profili. Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 10 (1), 79–95.
  57. Zaltman, G (2003). Tüketici Nasıl Düşünür. İstanbul: Media Cat Yayınları.
  58. Zikmund, W. G. (1997). Business Research Methods, 5. Edition, The Dryden Press, Orlando.