Cilt 10 Sayı 2 (2022): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

İş yeri nezaketsizliği, tükenmişlik ve örgütsel sinizm arasındaki ilişki: Akademisyenlere yönelik bir araştırma

PDF
  • Mehmet Akif ÇİNİ
Mehmet Akif ÇİNİ
Dr. Öğr. Üyesi, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye
DOI: https://doi.org/10.15295/bmij.v10i2.2000

Yayınlanmış 2022-06-25

Anahtar Kelimeler

  • İş Yeri Nezaketsizliği, Tükenmişlik, Örgütsel Sinizm, Nitel Araştırma Yöntemi
  • Workplace Incivility, Burnout, Organizational Cynicism, Qualitative Research Method

Nasıl Atıf Yapılır

ÇİNİ, M. A. (2022). İş yeri nezaketsizliği, tükenmişlik ve örgütsel sinizm arasındaki ilişki: Akademisyenlere yönelik bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 10(2), 644–663. https://doi.org/10.15295/bmij.v10i2.2000

Telif Hakkı (c) 2022 MEHMET AKİF ÇİNİ

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Özet

Rekabetin hızla arttığı ve başarı odaklı çalışmanın öneminin sürekli hatırlatıldığı günümüz örgüt yapılarında yönetici ve çalışanlar üzerindeki stres ve baskının artması olası bir durumdur. Günümüzde yaşanan teknolojik gelişmeler her ne kadar çalışma koşullarını geçmişe göre iyileştirse de, oluşan bu baskı karşısında çaresiz kalmaktadır. Oluşan bu baskı nedeniyle çoğu zaman örgütlerde iş yeri nezaketsizliği, tükenmişlik ve örgütsel sinizm gibi istenmeyen durumlar meydana gelmektedir. Bu çalışmanın amacı akademisyenler açısından hangi değişkenlerin iş yeri nezaketsizliği ve tükenmişlik oluşturduğunun belirlenmesi ve bu değişkenlerin örgütsel sinizmle ilişkili olup olmadığının tespit edilmesidir. Çalışmanın örneklemi yükseköğretim kurumlarında görev yapan akademisyenler olarak belirlenmiştir. Analiz yöntemi olarak nitel araştırma yöntemleri tercih edilmiş, veriler mülakatlar aracılığıyla elde edilmiş ve analizler için MAXQDA 20 programı kullanılmıştır. Çalışma sonucunda iş yeri nezaketsizliği açısından; duygusal istismar, çalışma şartlarının kontrolü ve manipülasyonu, mesleki devalüasyon, tükenmişlik açısından; duygusal tükenmişlik ve kişisel başarının azalma eğilimi örgütsel sinizmle en fazla etkileşime giren değişkenler olmuştur.

PDF

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

  1. Akhigbe, O. J. ve Gail, O. J. (2017). Job burnout and organizational cynicism among employees in nigerian banks. European Scientific Journal, ESJ, 13(22), 125-140.
  2. Andersson, L. M. (1996). Employee cynicism: An examination using a contract violation framework. Human relations, 49(11), 1395-1418.
  3. Andersson, L. M. ve Bateman, T. S. (1997). Cynicism in the workplace: Some causes and effects. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 18(5), 449-469.
  4. Andersson, L. M. ve Pearson, C. M. (1999). Tit for tat? The spiraling effect of incivility in the workplace. Academy Of Management Review, 24(3), 452-471.
  5. Anjum, M. A., Anjum P. ve Ahmed, A. (2017). Relationship dynamics of burnout, turnover intentions and workplace ıncivility perceptions. Business & Economic Review, 9(3), 155-172.
  6. Apaydin, E. A., Rose, D. E., Yano, E. M., Shekelle, P. G., Stockdale, S. E. ve Mohr, D. C. (2021). Gender Differences in the Relationship Between Workplace Civility and Burnout Among VA Primary Care Providers. Journal of General Internal Medicine, 1-5.
  7. Avşaroğlu, S., DENİZ, E.M. ve Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 115-129.
  8. Bakker, A. B., Demerouti, E. ve Verbeke, W. (2004). Using the job demands‐resources model to predict burnout and performance. Human Resource Management: Published in Cooperation with the School of Business Administration, The University of Michigan and in alliance with the Society of Human Resources Management, 43(1), 83-104.
  9. Bernerth J. B., Armenakis Achilles A., Feild H. S. ve Walker H. J. (2007). Justice, cynicism, and commitment a study of ımportant organizational change variables. The Journal Of Applied Behavıoral Science, 43(3), 303-326.
  10. Blau, G. ve Andersson, L. (2005). Testing a measure of instigated workplace incivility. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 78(4), 595-614.
  11. Brandes, P., Dharwadkar, R. ve Dean, J. W. (1999, May). Does organizational cynicism matter? Employee and supervisor perspectives on work outcomes in Eastern, Academy of Management Proceedings, 2(1), 150-153.
  12. Byrne, Z. S. ve Hochwarter, W. A. (2008). Perceived organizational support and performance: Relationships across levels of organizational cynicism. Journal of Managerial Psychology.23(1), 54-72.
  13. Childs, J. H. ve Stoeber, J. (2012). Do you want me to be perfect? Two longitudinal studies on socially prescribed perfectionism, stress and burnout in the workplace. Work & Stress, 26(4), 347-364.
  14. Çelik, M. ve Turunç, Ö. (2011). Duygusal emek ve psikolojik sıkıntı: iş–aile çatışmasının aracılık etkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 40(2), 226-250.
  15. Çoban, R. ve Deniz, M. (2018). Çalışanların işyeri nezaketsizliği ve örgütsel sinizm algıları arasındaki ilişkileri belirlemeye yönelik imalat sektörü üzerinde bir araştırma. 6. Örgütsel Davranış Kongresi Bildiriler Kitabı, 2-3 Kasım 2018/ Isparta, 286-296.
  16. Çoban, R. ve Deniz, M. (2021). İşyeri nezaketsizliğinin işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel sinizmin aracılık rolü üzerine bir araştırma. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 17(34), 1224-1259.
  17. Dean J. W., Brandes, P. ve Dharwakar R. (1998). Organizational cynicism. The Academy of Management Review, 23(2), 341-352.
  18. Delen, M. G. (2011). Çalışma hayatında işyeri kabalığı olgusu. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, (53), 43-58.
  19. Eaton, J.A. (2000). A Social Motivation Approach to Organizational Cynicism, York University, master Thesis, A.B.D.
  20. Efeoğlu, İ. E. ve İplik, E. (2011). Algılanan örgütsel adaletin örgütsel sinizm üzerindeki etkilerini belirlemeye yönelik ilaç sektöründe bir uygulama. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3), 343-360.
  21. Einarsen, S., Hoel, H., Zapf, D. ve Cooper, C. L. (Eds.) (2011). Bullying And Harassment İn The Workplace, Boca Raton, Taylor & Francis Group: A.B.D.
  22. Escartín, J., Monzani, L., Leong, F. ve Rodríguez-Carballeira, Á. (2017). A reduced form of the workplace bullying scale–the EAPA-TR: A useful instrument for daily diary and experience sampling studies. Work & Stress, 31(1), 42-62.
  23. Ewis, M. Z. (2014). Workplace perceptions and workplace incivility in Egypt: The mediating role of organizational cynicism. International Journal of Customer Relationship Marketing and Management (IJCRMM), 5(4), 58-82.
  24. Freudenberger, H. J. (1986). The issues of staff burnout in therapeutic communities. Journal of psychoactive drugs, 18(3), 247-251.
  25. Guerrettaz, T. A. (2012). Workplace Empowerment, İncivility And Burnout: İmpact On Staff Nurse Recruitment And Retention Outcomes. Ball State University, Master Thesis, Hindistan.
  26. Huang, H. T. ve Lin, C.P. (2019). Assessing ethical efficacy, workplace incivility and turnover intention: A moderated-mediation model. Review of Managerial Science, 13(1), 33-56.
  27. Işıkay, Ç. (2018). İşyeri Nezaketsizliği, Tükenmişlik Ve İş Doyumu İlişkisinde Örgütsel Adalet Algısının Aracılık Rolü: Muğla İli Kamu Hastaneleri Birliğinde Görev Yapan Hemşireler Üzerine Bir Araştırma. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Doktora Tezi, Türkiye.
  28. İlgin, C. (2019). İşyeri Nezaketsizliği İle Sinizm Arasındaki İlişkide Öznel İyi Oluş Halinin Rolü. Marmara Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
  29. İncesu, E., Yorulmaz, M. ve Evirgen, H. (2017). Örgütsel sinizmin tükenmişlik üzerine etkisi: hastane çalışanları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sağlık Yönetimi Ve Stratejileri Araştırma Dergisi, 3(3), 370-380.
  30. Johnson, J. L. ve O'Leary‐Kelly, A. M. (2003). The effects of psychological contract breach and organizational cynicism: Not all social exchange violations are created equal. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 24(5), 627-647.
  31. Krippendorff, K. (1980). Content Analysis: An Introduction to is Methodology, London: Sage.
  32. Kristensen, T. S., Borritz, M., Villadsen, E. ve Christensen, K. B. (2005). The Copenhagen Burnout Inventory: A new tool for the assessment of burnout. Work & Stress, 19(3), 192-207.
  33. Kumral, T. ve Çetin, C., (2016). İşyeri nezaketsizliği üzerine bir yazın incelemesi. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Ek sayı (1), 153-171.
  34. Laschinger, H. K. S. ve Read, E. A. (2016). The effect of authentic leadership, person-job fit, and civility norms on new graduate nurses’ experiences of co-worker incivility and burnout. JONA: The Journal of Nursing Administration, 46(11), 574-580.
  35. Leiter, M. P., Laschinger, H. K. S., Day, A. ve Oore, D. G. (2011). The ,mpact of civility interventions on employee social behavior, distress, and attitudes. Journal of Applied Psychology, 96(6), 1258–1274.
  36. Lim, S., Cortina, L. M. ve Magley, V. J. (2008). Personal and workgroup incivility. impact on work and health outcomes. Journal of Applied Psychology, (93), 95-107.
  37. Mahmood, S. M. R. ve SAK, R. (2019). Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki tükenmişlik düzeyleri ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(5), 2243-2259.
  38. Mantere, S. ve Martinsuo, M. (2001). Adopting and questioning strategy: Exploring the roles of cynicism and dissent. In 17th EGOS-Europen Group for Organisation Studies Colloquium, July.
  39. Martin, W. F. (2008). Is your hospital safe? Disruptive behavior and workplace bullying. Hospital Topics, 86(3), 21-28.
  40. Maslach, C. ve Jackson, S. E. (1981). The measurement of experienced burnout. Journal Of Organizational Behavior, 2(2), 99-113.
  41. Maslach, C., Jackson, S. E. ve Leiter, M. (1996).Maslach Burnout Inventory manual (3rd ed.). Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Press.
  42. Maslach, C., Schaufeli, W. B. ve Leiter, M. P. (2001). Job burnout. Annual review of psychology, 52(1), 397-422.
  43. Miller, K. I., Ellis, B. H., Zook, E. G. ve Lyles, J. S. (1990). An integrated model of communication, stress, and burnout in the workplace. Communication research, 17(3), 300-326.
  44. Naktiyok, A. ve Karabey, C. N. (2005). İşkoliklik ve tükenmişlik sendromu. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(2), 179-198.
  45. Naus, F., Van Iterson, A. ve Roe, R. (2007). Organizational cynicism: Extending the exit, voice, loyalty, and neglect model of employees' responses to adverse conditions in the workplace. Human relations, 60(5), 683-718.
  46. Nicholson, R. M., Leiter, M. P. ve Laschinger, H. K. (2014). Predicting cynicism as a function of trust and civility: A longitudinal analysis. Journal of Nursing Management, 22(8), 974-983.
  47. Özler, D. E., Atalay, C. G. ve Şahin, M. D. (2010). Örgütlerde sinizm güvensizlikle mi bulaşır?. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2), 47-57.
  48. Pearson, C. M. ve Porath, C.L. (2005). On the nature, consequences and remedies of workplace ıncivility: no time for “nice”? Think again. Academy of Management Executive, 19(1), 7-18.
  49. Pearson, C. M., Andersson, L. M. ve Porath, C. L. (2000). Assessing and attacking workplace incivility. Organizational Dynamics, 29(2), 123-137.
  50. Polatçı, S. ve Özçalık, F. (2013). Yapısal ve psikolojik güçlendirmenin işyeri nezaketsizliği ve tükenmişliğe etkisi. İşletme Bilimi Dergisi, 1(1), 17-34.
  51. Rahim, A. ve Cosby, D. M. (2016). A model of workplace incivility, job burnout, turnover intentions, and job performance. Journal of Management Development, 35 (10), 1255-1265.
  52. Reich, T.G. ve Hershcovis, M. S. (2015). Observing workplace incivility and job performance. Journal of Applied Psychology, 100(1), 203-215.
  53. Ribbers, I. L. (2009). Trust, Cynicism, And Organizational Change: The Role Of Management. Tilburg University, Master Thesis, Holland.
  54. Robert, F. (2018). Impact of workplace bullying on job performance and job stress. Journal of Management Info, 5(3), 12-15.
  55. Robinson, S. ve Bennett, R. (1995). A typology of deviant workplace behaviors: A multidimensional scaling study. Academy of Management Journal, 38, 555–572.
  56. Sanchez-Gomez, M. ve Breso, E. (2020). In pursuit of work performance: Testing the contribution of emotional intelligence and burnout. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(15), 5373.
  57. Schaufeli, W. ve Salanova, M. (2014). Burnout, Boredom And Engagement At The Workplace. içerisinde An Introduction to Contemporary Work Psychology, First Edition. (Edt. Maria C. W. Peeters, Jan de Jonge and Toon W. Taris.),John Wiley & Sons, Ltd., A.B.D.
  58. Seçkin, Ş. N. (2021). İşyeri nezaketsizliğinin geri çekilme davranışlarına etkisi: tükenmişliğin aracı, kişisel adil dünya inancının düzenleyici rolü. Manisa Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F Yönetim ve Ekonomi. 28(2), 421-439.
  59. Sharma, N. ve Singh, V. K. (2016). Effect of workplace incivility on job satisfaction and turnover intentions in India. South Asian Journal of Global Business Research, 234-249.
  60. Simha, A., Elloy, D. F. ve Huang, H. C. (2014). The moderated relationship between job burnout and organizational cynicism. Management Decision, 482-504.
  61. Simmons, D.C. (2008). Organizational Culture, Workplace Incivility, And Turnover: The Impact of Human Resources Practices, University of Louisville, Phd Thesis, A.B.D.
  62. Spence Laschinger, H. K., Leiter, M., Day, A. ve Gilin, D. (2009). Workplace empowerment, incivility, and burnout: Impact on staff nurse recruitment and retention outcomes. Journal of nursing management, 17(3), 302-311.
  63. Taştan, S. B. (2014). İşyeri nezaketsizliğini öngören örgütsel ve durumsal önceller ile çalışanların davranışsal sonuçları arasındaki ilişkinin ve sosyo-psikolojik kaynakların rolünün incelenmesi: Sağlık kurumlarında yapılan bir araştırma. Isguc The Journal Of Industrial Relations And Human Resources, 16(3), 60-75.
  64. Türköz, T., Polat, M. ve Çoşar, S. (2013). Çalışanların örgütsel güven ve sinizm algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki rolü. Yönetim ve Ekonomi: Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 285-302.
  65. Welbourne, J. L., Gangadharan, A. ve Sariol, A. M. (2015). Ethnicity and cultural values as predictors of the occurrence and impact of experienced workplace incivility. Journal of Occupational Health Psychology, 20(2), 205-217.
  66. Wilkerson, J. M., Evans, W. R. ve Davis, W. D. (2008). A test of co-workers' influence on organizational cynicism, badmouthing, and organizational citizenship behavior. Journal of Applied Social Psychology, 38(9), 2273-2292.
  67. Yıldız. S. ve Bayrakçı, C. (2020). İşyeri Nezaketsizliği ile İş Stresi Arasındaki İlişki: Akademisyenler Üzerine Bir Araştırma. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 40, 515-529.