Cilt 10 Sayı 1 (2022): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Boreout sendromunun üretkenlik karşıtı iş davranışı üzerine etkisinde sanal kaytarmanın aracılık rolü

PDF
  • Ethem Merdan,
  • Ahmet Tuncay Erdem,
  • Yalçın Gümüşsoy
Ethem Merdan
Öğr. Gör. Dr., Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir, Türkiye
Ahmet Tuncay Erdem
Doç. Dr., Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye
Yalçın Gümüşsoy
Dr., Şehit Yavuz Çoban Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, Aksaray, Türkiye
DOI: https://doi.org/10.15295/bmij.v10i1.1983

Yayınlanmış 2022-03-26

Anahtar Kelimeler

  • Boreout Sendromu, Sanal Kaytarma, Üretkenlik Karşıtı İş Davranışı
  • Boreout Syndrome, Cyberloafing, Counterproductive Work Behaviour

Nasıl Atıf Yapılır

Merdan, E., Erdem, A. T., & Gümüşsoy, Y. (2022). Boreout sendromunun üretkenlik karşıtı iş davranışı üzerine etkisinde sanal kaytarmanın aracılık rolü. Business & Management Studies: An International Journal, 10(1), 176–191. https://doi.org/10.15295/bmij.v10i1.1983

Telif Hakkı (c) 2022 Ethem Merdan- Ahmet Tuncay Erdem- Yalçın Gümüşsoy

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Özet

İşyerinde çalışanın hiçbir iş yapmadan boş olarak oturmaktan sıkılması boreout sendromunu ifade etmektedir. İşgörenler bu sıkılma neticesinde özellikle mesai saatleri içerisinde sanal ortamda vakit geçirmek isteyebilirler yani sanal kaytarma davranışı gösterebilirler. Sanal kaytarma olumsuz olarak algılansa da boreout sendromunun olumsuz etkilerinin azaltılmasında faydalı olabilir. Bu durum sonucunda üretkenlik karşıtı iş davranışlarında da azalma gözlenebilir. Bu çalışmada amaç; boreout sendromunun üretkenlik karşıtı iş davranışı üzerine etkisinde sanal kaytarmanın aracılık rolünü tespit etmektir. Nicel araştırma yöntemine göre tasarlanan araştırma verileri Kayseri ilinde faaliyet gösteren bir tekstil işletmesinin çalışanlarından (n= 270) elde edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarına göre, boreout, sanal kaytarma ve üretkenlik karşıtı iş davranışını pozitif yönde etkilediği tespit edilmiştir. Ayrıca boreoutun üretkenlik karşıtı iş davranışı üzerine etkisinde sanal kaytarmanın aracılık rolü oynadığı belirlenmiştir.

PDF

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

  1. Abubakar, A. M. (2020). Using hybrid SEM – artificial intelligence: Approach to examine the nexus between boreout, generation, career, life and job satisfaction. Personnel Review, 49(1), 67–86.
  2. Albar, B. Ö. (2019). Çalışma hayatında algılanan boş zaman ve sanal kaytarma. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(2), 44–53.
  3. Arabacı, İ. B. (2017). Investigation faculty of education students’ cyberloafing behaviours in terms of various variables. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 16(1), 72–82.
  4. Blanchard, A. L. & Henle, C. A. (2008). Correlates of different forms of cyberloafing: the role of norms and external locus of control. Computers in Human Behaviour, 24(3), 1067–1084.
  5. Bentler, P. M. & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588.
  6. Browne, M. W. & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In K. A. Bollen & J. S. Long (Eds.), Testing structural equation models (ss. 136–162). Newbury Park, CA: Sage.
  7. Chen, S. H. (2017). An evolutionary game model of knowledge workers’ counterproductive work behaviours based on preferences. Complexity, 2017(3), 1–11.
  8. Çavuş, M. F. & Yetiş, E. (2019). Kurumsallaşma algısının üretim karşıtı davranışlara etkisi: elazığ organize sanayi bölgesi örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(2), 277–288.
  9. Çiftçi, G. E. & Gürer, A. (2019). Boreout sendromunun sosyal kaytarma üzerindeki etkisine yönelik bir alan araştırması. 3rd International EMI Entrepreneurship & Social Sciences Congress, 28-30 June 2019, Lefkoşa, 59-74.
  10. Çınar, O. & Sıçrar, H. (2019). Sanal kaytarma ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Erzurum ilinde bir kamu kurumu örneği. İş ve Hayat, 5(10), 119-135.
  11. Demir, İ. B., Ürek, D. & Uğurluoğlu, Ö. (2017). sağlık çalışanlarının sanal kaytarma davranışlarının işte üretkenliklerine etkisi. Online Academic Journal of Information Technology, 8(30), 291-303.
  12. Demircioğlu, E. & Özdemir, M. (2014). Üretim karşıtı iş davranışları ölçeğinin eğitim örgütlerinde geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 20(2), 173-190.
  13. Demirel, Y. (2009). örgütsel bağlılık ve üretkenlik karşıtı davranışlar arasındaki ilişkiye kavramsal yaklaşım. Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 115–132.
  14. Doğan, A. (2020). Üretkenlik karşıtı iş davranışları, Editör: Gülbeniz Akduman, 21. Yüzyılda Örgütsel Davranışta 21 Güncel Yaklaşım, Gazi Kitabevi, Ankara.
  15. Erdem, A. T. (2020). Sanal kaytarma davranışının iş performansına etkisinde işe bağlılığın aracı rolüne yönelik bilişim sektöründe bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(4), 3843-3858.
  16. Ersarı, G. (2021). Örgütlerde üretkenlik karşıtı iş davranışları, Editör: Murat AK, Örgütsel Davranış Üzerine Literatürel Analiz ve Ölçekler, Nobel Yayınevi, Ankara.
  17. Fornell, C. & Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
  18. Glassman, J., Prosch, M. & Shao, B. B. M. (2015). To monitor or not to monitor: Effectiveness of a cyberloafing countermeasure. Information and Management, 52(2), 170–182.
  19. Güğerçin, S. & Çavuş, M. F. (2021). Yıkıcı yönetim, sanal kaytarma ve işteki üretkenlik: Banka çalışanları üzerine bir araştırma. Business & Management Studies: An International Journal, 9(1), 164–185.
  20. Güldü, Ö. (2014). Kadın çalışanların yaşam doyumu, duygusal zekâ ve ahlaki olgunluk düzeylerinin üretim karşıtı iş davranışlarına etkisi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 48–64.
  21. Gültaç, A. S. & Erigüç, G. (2019). Geçmişten günümüze örgütlerde üretkenlik karşıtı iş davranışları: kavramsal bir bakış açısı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (36), 51-68.
  22. Gültaş, İ. & Tüzüner, V. L. (2017). Verimlilik karşıtı iş davranışlarının beş faktör kişilik özellikleri ve bilişsel yetenek ile ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46(1), 47–61.
  23. Günay, M. (2017). Sanal kaytarma (Cyberloafing). 21. Yüzyılda Örgütsel Davranış, Editör: Sema Polatçı, Kubilay Özyer, Beta Yayınevi, İstanbul.
  24. Hair Jr, J. F., Hult, G. T. M., Ringle, C. & Sarstedt, M. (2006). A primer on partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM): Sage publication, pp. 128.
  25. Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis. New York, NY: Guilford Publications, Inc.
  26. Hobfoll, S. E. (1998). Stress, culture and community. New York: Plenum.
  27. Hobfoll, S. E. (2001). The Influence of Culture, Community, and the Nested- Self in the Stress
  28. Hu, L. T. & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 6(1), 1-55.
  29. Işık, M. & Eraslan, T. Y. (2021). Örgütsel adalet algısı ve üretim karşıtı iş davranışları arasındaki ilişki : ısparta alışveriş merkezleri çalışanları örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 23(40), 37–52.
  30. Kapusuz, A. G. & Biçer, M. (2018). Psikolojik sermayenin üretkenlik karşıtı iş davranışları üzerindeki olumlayıcı etkileri. Toros Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(9), 229–249.
  31. Karadal, H., Abubakar, A. M. & Erdem, A. T. (2018). Boreout, kariyer uyumluluğu ve aile-iş zenginleştirme etkileşimi: selçuk üniversitesi örneği. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 18(35), 41–63.
  32. Karadal, H. & Erdem, A. T. (2018). Boreout sendromunun kariyer uyumluluğu ve kariyer iyimserliği arasındaki ilişki bağlamında analizi üzerine bir uygulama. International Journal of Academic Value Studies, 4(18), 30-38.
  33. Karataş, A. & Avci, S. B. (2017). Kamu kurumlarında sanal kaytarma olgusunun değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(15), 2321–2346.
  34. Kelloway, E. K., Francis, L., Prosser, M. & Cameron, J. E. (2010). Counterproductive work behaviour as protest. Human Resource Management Review, 20(1), 18–25.
  35. Kline, R. B. (2015). Principles and practice of structural equation modeling: Guilford publications.
  36. Kurnaz, K. & Kökalan, Ö. (2020). Örgütsel sinizm algısının, üretkenlik karşıtı iş davranışları ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi. Bir Kamu Örneği. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 15(1), 41–58.
  37. Kuznek, E. & Güzel, B. (2019). Sanal kaytarma ve iş performansı ilişkisi: kuşaklar teorisi yaklaşımı. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(4), 2729–2746.
  38. Lim, V. K. G. (2002). The it way of loafing on the job: cyberloafing, neutralizing and organizational justice. Journal of Organizational Behaviour, 23(5), 675–694.
  39. Lim, V. K. G. & Chen, D. J. Q. (2012). Cyberloafing at the workplace: Gain or drain on work? Behaviour and Information Technology, 31(4), 343–353.
  40. MacCallum, R. C., Browne, M. W., & Sugawara, H. M. (1996). Power analysis and determination of sample size for covariance structure modeling. Psychological Methods, 1(2), 130.
  41. MacCallum, R. C. & Hong, S. (1997). Power analysis in covariance structure modeling using GFI and AGFI. Multivariate Behavioural Research, 32(2), 193-210.
  42. MacKenzie, S. B. & Podsakoff, P. M. (2012). Common method bias in marketing: Causes, mechanisms, and procedural remedies. Journal of Retailing, 88(4), 542-555.
  43. Marsh, H. W. & Hocevar, D. (1985). Application of confirmatory factor analysis to the study of self-concept: First-and higher order factor models and their invariance across groups. Psychological Bulletin, 97(3), 562.
  44. McDonald, R. P. & Marsh, H. W. (1990). Choosing a multivariate model: Noncentrality and goodness of fit. Psychological Bulletin, 107(2), 247.
  45. Miles, J. & Shevlin, M. (2007). A time and a place for incremental fit indices. Personality and Individual Differences, 42(5), 869-874.
  46. Moris, H. & Nedosugova, A. B. (2019). Coaching as instrument to identity and remedy for boreout syndrome with employees. Advances in Social Science, Education and Humanities Research, 298, 138–141.
  47. Niaei, M., Peidaei, M. M. & Nasiripour, A. A. (2014). The relation between staff cyberloafing and organizational commitment in organization of environmental protection. Kuwait Chapter of Arabian Journal of Business and Management Review, 3(7), 59–71.
  48. Nwakaego, O. F. & Angela, O. I. (2018). The influence of cyberloafing on library and information studies students at the university of Ibadan, Nigeria. African Educational Research Journal, 6(3), 54-60.
  49. Örücü, E. & Yıldız, H. (2014). İşyerinde kişisel internet ve teknoloji kullanımı: sanal kaytarma, Ege Academic Review, 14(1), 99-114.
  50. Özkalp, E. & Yıldız, H. (2018). olumlu ve olumsuz sanal kaytarma davranışlarının işteki stres üzerindeki etkisi. “İŞ, GÜÇ” Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 20(1), 57–74.
  51. Özsungur, F. (2020). The effects of boreout on stress, depression, and anxiety in the workplace. Business & Management Studies: An International Journal, 8(2), 1391–1423.
  52. Özüdoğru, M. & Yıldırım, Y. T. (2020). Sanal kaytarma ve işgören performansı ilişkisinde iş stresinin düzenleyici etkisinin incelenmesi: sağlık sektöründe bir araştırma. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 467–490.
  53. Pindek, S., Krajcevska, A. & Spector, P. E. (2018). Cyberloafing as a coping mechanism: dealing with workplace boredom. Computers in Human Behaviour, 86, 147–152.
  54. Restubog, S. L. D., Garcia, P. R. J. M., Toledano, L. S., Amarnani, R. K., Tolentino, L. R. & Tang, R. L. (2011). Yielding to (Cyber)-temptation: exploring the buffering role of self-control in the relationship between organizational justice and cyberloafing behaviour in the workplace. Journal of Research in Personality, 45(2), 247–251.
  55. Robinson, S. L. & Bennett, R. J. (1995). A typology of deviant workplace behaviours: A multidimensional scaling study. The Academy of Management Journal, 38(2), 555–572.
  56. Rothlin, P. & Werder, P. (2008). Boreout: overcoming workplace demotivation. Kogan Page, London and Philadelphia.
  57. Saidin, S. S., Iskandar, Y. H. P. & Dahlan, N. (2017). The impact of cyberloafing towards Malaysia employees' productivity: A conceptual framework. In 2017 International Conference on Electrical Engineering and Informatics (ICELTICs) (pp. 216-220). IEEE.
  58. Sao, R., Chandak, S., Patel, B. & Bhadade, P. (2020). Cyberloafing: effects on employee job performance and behaviour. International Journal of Recent Technology and Engineering, 8(5), 1509–1515.
  59. Seçkin, Ş. N. (2020). Algılanan sosyal mübadele, işe yabancılaşma ve sanal kaytarma davranışlarını etkiler mi? mübadele ideolojisinin düzenleyici rolü. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 34(4), 1207–1227.
  60. Spector, P. E. & Fox, S. (2002). An emotion-centered model of voluntary work behaviour Some parallels between counterproductive work behaviour and organizational citizenship behaviour. Human Resource Management Review, 12(2), 269–292.
  61. Spector, P. E., Fox, S., Penney, L. M., Bruursema, K., Goh, A. & Kessler, S. (2006). The dimensionality of counterproductivity: Are all counterproductive behaviours created equal?. Journal of Vocational Behaviour, 68(3), 446–460.
  62. Stock, R. M. (2013). A hidden threat of innovativeness: Service employee boreout. AMA Winter Marketing Educators’ Challenging the Bounds of Marketing Thought Conference, Volume. 24, Las Vegas, Nevada, USA 15-17 February, 159-160.
  63. Stock, R. M. (2015). Is boreout a threat to frontline employees’ innovative work behaviour? Journal of Product Innovation Management, 32(4), 574–592.
  64. Şen, E., Tozlu, E., Ateşoğlu, H. & Özdemir, A. (2016). The effect of work stress on cyberloafing behaviour in higher education institusion. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal, 1(1), 523–535.
  65. Şimşek, A. & Şimşek, E. (2019). Beneficial and detrimental effects of cyberloafing in the workplace. Journal of Organizational Behaviour Review, 1(1), 97-114.
  66. Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Experimental designs using ANOVA (p. 724). Belmont, CA: Thomson/Brooks/Cole.
  67. Tanaka, J. S. & Huba, G. J. (1985). A fit index for covariance structure models under arbitrary GLS estimation. British Journal of Mathematical and Statistical Psychology, 38(2), 197-201.
  68. Tutar, H. & Erdem, A. T. (2020). Örnekleriyle bilimsel araştırma yöntemleri ve SPSS uygulamaları. Seçkin Yayıncılık.
  69. Yıldız, H., Yıldız, B. & İyigün, N. Ö. (2016). Psi̇kolojik sözleşme algısının sanal kaytarma davranışları üzerindeki etkisi. 1. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (47), 147-165.
  70. Wheaton, B., Muthen, B., Alwin, D. F. & Summers, G. F. (1977). Assessing reliability and stability in panel models. Sociological Methodology, 8, 84-136.