Cilt 8 Sayı 2 (2020): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

TÜRKİYE’DE CARİ AÇIK SORUNUNUN ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ: AMPİRİK BİR ANALİZ

PDF
  • Celal KIZILDERE
Celal KIZILDERE
Dr. Öğr. Üyesi, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
DOI: https://doi.org/10.15295/bmij.v8i2.1493

Yayınlanmış 2020-06-25

Anahtar Kelimeler

  • Current Account, Economic Growth, Energy Consumption, Granger Causality Test
  • Cari Açık, Ekonomik Büyüme, Enerji Tüketimi, Granger Nedensellik Testi

Nasıl Atıf Yapılır

KIZILDERE, C. (2020). TÜRKİYE’DE CARİ AÇIK SORUNUNUN ENERJİ TÜKETİMİ VE EKONOMİK BÜYÜME AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ: AMPİRİK BİR ANALİZ. Business & Management Studies: An International Journal, 8(2), 2121–2139. https://doi.org/10.15295/bmij.v8i2.1493

Özet

Bu çalışma, Türkiye’de enerji tüketimi ve ekonomik büyümenin, cari açık üzerindeki etkilerini analiz etmek amacı ile tasarlanmıştır. Çalışmanın amacına uygun olarak cari işlemler açığı (CAD), kişi başına enerji tüketimi (ENCN) ve ekonomik büyüme (GDP) değişkenleri ele alınmıştır. Ekonomik büyümeyi temsilen kişi başına düşen reel milli gelir kullanılmıştır. Dönem olarak verilere ulaşılabilirlik durumuna göre 1974-2015 yılları aralığının seçildiği çalışmada, değişkenlere ait seriler yıllık olarak Dünya Bankası veri tabanından elde edilmiştir. Bu çalışmanın, literatürdeki cari açık ile belirleyicileri üzerine yapılan diğer ampirik çalışmalardan farkı ise; cari açığa büyük oranda neden olduğu düşünülen değişkenlerin spesifik olarak ele alınması ve bunların farklı dönem ve farklı modeller ile analiz edilmiş olmasıdır. Augmented-Dickey Fuller (ADF) ve Philips-Perron (PP) birim kök testlerinin uygulandığı çalışmada serilerin, birinci farkları alındığında durağan hale geldikleri görülmüştür. Daha sonra yapılan Granger nedensellik analizinin sonucunda hem ekonomik büyümeden hem de enerji tüketiminden cari açığa doğru %5 anlamlılık düzeyinde anlamlı bir nedensellik ilişkisi bulunmuştur.

PDF

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

  1. Aqeel, A., ve Butt, M. S., (2001). “The Relationship Between Energy Consumption and Economic Growth in Pakistan”, Asia-Pacific Development Journal, 8(2): 101-110.
  2. Aristovnik A. (2007), “Short- And Medium- Term Determinants of Current Account Balances in Middle East and North Africa Countries”, William Davidson Institute Working Paper, The University of Michigan, No. 862.
  3. Atış, A.G., ve Saygılı, F., (2014). “Türkiye’de Kredi Hacmi ve Cari Açık İlişkisi Üzerine Bir İnceleme”, Business and Economics Research Journal, Volume 5, Number 4, s. 129-141.
  4. Ayla, D., ve Karış, Ç., (2019). “Türkiye’de Enerji İthalatı Ve Cari Açık Üzerine Bir Değerlendirme”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 12, Sayı: 32, s. 380-412.
  5. Barbaros, M., Par, A., ve Kalaycı, S., (2018). “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Enerji Tüketiminin Cari Açık Üzerindeki Etkisi”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), Eurasian Journal of Researches in Social and Economics (EJRSE), Cilt 5, Sayı 10, s. 94-113.
  6. Bayar, Y., Kılıç, C.,ve Arıca, F., (2014). “Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 15, Sayı 1, s. 451-471.
  7. Bostan, A., ve Ravanoğlu, G.A., (2019). “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Cari Açığın Büyüme Üzerindeki Etkisinin İncelenmesi”, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 8, Sayı 2, s. 1713-1726.
  8. Bozgeyik, Y., ve Kutlu, A., (2019). “Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri: 1992-2017 Dönemi İçin Ampirik Çalışma”, Maliye Dergisi, Sayı 176, s. 1-26.
  9. Chuku, C. A., Akpan, U. F., Sam, N. R., ve Effiong, E. L. (2011). “Oil Price Shocks and the Dynamics of Current Account Balances in Nigeria”, OPEC Energy Review, 35(2), p. 119-139.
  10. Çağlar, A.E., Kubar, Y., ve Korkmaz, A., (2017). “Türkiye Ekonomisinde Büyümenin Dinamiği Olarak Enerji”, Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi (36), s. 103-129.
  11. Çiftçi, N., (2014). “Türkiye’de Cari Açık, Reel Döviz Kuru ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkiler: Eş Bütünleşme Analizi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 14, Sayı 1, s. 129-142.
  12. Demir, M., (2013). “Enerji İthalatı Cari Açık İlişkisi, VAR Analizi İle Türkiye Üzerine Bir İnceleme”, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi / Journal of Academic Researches and Studies, Cilt 5, Sayı 9, s. 1-26.
  13. Dornbusch, R. ve F. Fischer (1990), Macroeconomics, McGraw-Hill, International Editions.
  14. Erbaykal, E., (2007). “Türkiye’de Ekonomik Büyüme ve Döviz Kuru Cari Açık Üzerinde Etkili Midir? Bir Nedensellik Analizi”, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 6, s. 81–88.
  15. Erdoğan, S., ve Bozkurt, H., (2009). “Cari Açığın Belirleyicileri: MGARCH Modelleri İle Bir İnceleme”, Maliye Finans Yazıları, Yıl 23, Sayı 84, s. 135-172.
  16. Erol, E.D., ve Güneş, İ., (2017). “Türkiye’de Enerji İthalatı, Ekonomik Büyüme Ve Cari Açık İlişkisi”, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl 5, Sayı 45, s. 340-352.
  17. Göçer, İ., (2013). “Türkiye’de Cari Açığın Nedenleri, Finansman Kalitesi ve Sürdürülebilirliği: Ekonometrik Bir Analiz”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, İİBF Dergisi, Cilt 8, Sayı 1, s. 213-242.
  18. Güngör, S., Sönmez, L., Korkmaz, Ö., ve Karaca, S.S., (2016). “Petrol Fiyatlarındaki Değişimlerin Türkiye’nin Cari İşlemler Açığına Etkileri”, Maliye Finans Yazıları (106), s. 29-48.
  19. Huntington, H. G., (2015). “Crude Oil Trade and Current Account Deficits”, Energy Economics, 50, p. 70-79.
  20. Kesikoğlu, F., Yıldırım, E., ve Çeştepe, H., (2013). “Cari Açığın Belirleyicileri: 28 OECD Ülkesi İçin Panel Var Analizi”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 9, Sayı 2, s. 15-34.
  21. Özaytürk, G., ve Alper, A.E., (2017). “Petrol İthalatının Cari Açık Üzerine Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Analiz”, Ankara Üniversitesi, SBF Dergisi, Cilt 72, No. 3, s. 513- 524.
  22. Özçağ, M., (2015). “Türkiye’de Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Dışa Açıklık İlişkisi: ARDL Modeli”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, Cilt 52, Sayı 605, s. 8-17.
  23. Pata, U.K., Yurtkuran, S., Kalça, A., (2016). “Türkiye’de Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme: ARDL Sınır Test i Yaklaşımı”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 38(2), s. 255-271.
  24. Peker, O., ve Hotunluoğlu, H., (2009). “Türkiye’de Cari Açığın Nedenlerinin Ekonometrik Analizi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt 23, Sayı 3, s. 221-237.
  25. Sönmezler, G., Akduğan, U., ve Gündüz, İ.O., (2017). “Türkiye’de Cari Açık Sorununun Reel Döviz Kuru ve İhracatın İthalata Bağımlılığı Açısından Değerlendirilmesi”, Maliye Finans Yazıları, (108), s. 105-122.
  26. Stern, D. I., (1993). “Energy Use and Economic Growth in the USA, A Multivariate Approach”, Energy Economics, 15(2), p. 137-150.
  27. Syzdykova, A., (2017). “BRIC Ülkelerinde Petrol Fiyat Değişimleri ve Cari İşlemler Dengesi İlişkisi”, Journal of International Management and Social Researches, Cilt 4, Sayı 8, s. 1-14.
  28. Tarı, R., (2002). Ekonometri (2.Basım), Alfa Yayınları, İstanbul.
  29. Tatlıyer, M., (2014). “Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri ve Belirledikleri”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı, 42, s. 1-28.
  30. Uysal, D., Yılmaz, K.Ç., ve Taş, T., (2015) “Enerji İthalatı ve Cari Açık İlişkisi: Türkiye Örneği”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi̇ Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3, Sayı 1, s. 63-78.
  31. Yanar, R., ve Kerimoğlu, G., (2011). “Türkiye’de Enerji Tüketimi, Ekonomik Büyüme ve Cari Açık İlişkisi”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı 2, s. 191-201.
  32. Yardımcıoğlu, F., Gürdal, T., ve Beşel, F., (2016). “The Relationship Between Energy Consumption and Economic Growth In G8 Countries: Panel Causality Analysis”, International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), Proceedings Book, s.319-335.