Cilt 13 Sayı 4 (2025): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Türk bankacılık sektöründe finansal performans analizi: Kamu ve özel mevduat bankaları üzerine TOPSIS tabanlı bir inceleme (2018-2023)

PDF
  • Minire Kırbaşlı
Minire Kırbaşlı
Dr. Öğr. Üyesi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu, İstanbul, Türkiye
Biyografi

Yayınlanmış 25.12.2025

Anahtar Kelimeler

  • Deposit Banks, Financial Performance, TOPSIS
  • Mevduat Bankaları, Finansal Performans, TOPSIS

Nasıl Atıf Yapılır

Türk bankacılık sektöründe finansal performans analizi: Kamu ve özel mevduat bankaları üzerine TOPSIS tabanlı bir inceleme (2018-2023). (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(4), 2101-2119. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i4.2674

Telif Hakkı (c) 2025 Minire Kırbaşlı

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Türk bankacılık sektöründe finansal performans analizi: Kamu ve özel mevduat bankaları üzerine TOPSIS tabanlı bir inceleme (2018-2023). (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(4), 2101-2119. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i4.2674

Öz

Çalışmada, Türkiye’deki kamu ve özel sermayeli mevduat bankalarının (üç tanesi kamu sermayeli, sekiz tanesi özel sermayeli) 2018-2023 dönemi arasındaki finansal performanslarını karşılaştırmalı olarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, ÇKKV teknikleri arasında TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) yöntemi uygulanmıştır. Analizde, Bankaların finansal performansını değerlendirmek amacıyla on bir farklı finansal oran kullanılmıştır. Bu oranlar, sermaye yeterliliği, kârlılık, likidite ve verimlilik ve aktif kalitesi gibi temel finansal performansı doğrudan etkileyen göstergeler dikkate alınmıştır. Elde edilen bulgular, kamu bankaları ile özel bankalar arasında dönemsel olarak farklılık gösteren performans seviyelerinin bulunduğunu ve sektör genelinde belirli makroekonomik gelişmelerin bankaların performansları üzerinde etkili olduğunu ortaya koymuştur. TOPSIS, yöntemiyle yapılan analizler, bankaların sadece bir yıl içindeki anlık durumunu değil, uzun vadeli performans eğilimlerini de anlamada oldukça etkili bir araç olduğunu göstermiştir. Bu analiz yöntemi, özellikle yatırımcılar, düzenleyici otoriteler ve stratejik karar alıcılar açısından çok boyutlu bir finansal performans değerlendirmesi sunmaktadır. 2018–2023 dönemi sonuçları, sektördeki rekabeti sürdüğünü, ancak finansal disiplinin ve stratejik yönetimin güçlü olduğu kurumların daha sürdürülebilir bir başarıya ulaştığını açıkça göstermektedir.

PDF

Referanslar

  1. Akkaya, C. ve Avşarlıgil, N. (2025). Bankaların Finansal Performanslarının Değerlendirilmesi: Türkiye Bankacılık Sektöründe Bir İnceleme. Alanya Akademik Bakış, 9(1), 290-307. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1567547
  2. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2025). Bankacılık sektörü verileri, Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr/Veri/Index/69
  3. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu. (2021). 9895 sayılı karar. Erişim adresi: https://www.bddk.org.tr
  4. Behzadian, Majid; Khanmohammadi Otaghsara, Sina; Yazdani, Morteza ve Ignatius, Joshua, A State of The Art Survey of TOPSIS Applications. Expert Systems with Applications, 2012 39(17). https://doi.org/10.1016/j.eswa.2012.05.056
  5. Chen Shu-Jen ve Hwang, Ching-Lai(1992), Fuzzy multiple attribute decision making: Methods and applications, Berlin: Springer –Verlag
  6. Çelik, İ. E. ve Eren, S. (2020). Finansal Performansın Ölçülmesinde TOPSIS Yönteminin Kullanımı: Türk Bankacılık Sektörü Uygulaması. İçtimaiyat, 4(2), 171-180. https://doi.org/10.33709/ictimaiyat.812293
  7. Demirelli, E. (2010). TOPSIS çok kriterli karar verme sistemi: Türkiye’deki kamu bankaları üzerine bir uygulama. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 5(1), 101-112.
  8. Ekin, E. ve Cesur, İ. G. (2022). Entropi tabanlı TOPSIS ve VIKOR yöntemleri ile bankaların finansal performanslarının değerlendirilmesine ilişkin bir uygulama. Journal of Turkish Operations Management, 6(2), 1327-1344. https://doi.org/10.56554/jtom.1089989
  9. Hwang, C. L. ve Yoon, K. (1981). Multiple attribute decision making: Methods and applications a state-of-theart survey. Berlin, Heidelberg: Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-642-48318-9.
  10. Karahan, M. ve Kızkapan, L. (2022). Çok kriterli karar verme teknikleriyle bankaların finansal performanslarının karşılaştırmalı analizi. Verimlilik Dergisi(3), 441-462. https://doi.org/10.51551/verimlilik.953606
  11. Katı, M. (2024). Kamu sermayeli mevduat bankalarının finansal performans analizi: SV-TOPSIS uygulaması. Financial Analysis/Mali Çözüm Dergisi, 34(181).
  12. Kaya, G., A. (2023). Kamu ve özel sermayeli ticari bankaların finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile analiz edilmesi, Muhasebe ve Denetime Bakış, 68, 75-90 https://doi.org/10.55322/mdbakis.1085851
  13. Kendirli, S., Çıtak, F. ve İşleyen, A. (2021). Finansal performansın TOPSİS yöntemi ile belirlenmesi: BIST elektrik gaz ve buhar şirketlerinde uygulanması. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 56(4), 2321-2334.
  14. Metin, İ. (2020). Türkiye’deki firmaların uluslararasılaşmasında en çok kullanılan modellerin TOPSIS yöntemi ile belirlenmesi. Turkish Studies - Economy, 15(4), 2255-2269
  15. Özkan, T. (2019). BİST’te işlem gören mevduat bankalarının TOPSIS yöntemiyle finansal performanslarının değerlendirilmesi. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 815-836. https://doi.org/10.29029/busbed.563723
  16. Özkan, T. (2020). Türk bankacılık sektöründe finansal performans ölçmede TOPSIS yönteminin kullanımı: katılım bankaları üzerine bir uygulama, Maliye ve Finans Yazıları, 113, 47-64. doi: 10.33203/mfy.566714
  17. Paksoy, Ö. B. ve Küçüker, M (2024). Bankacılık sektöründe finansal performans analizi: BİST bankacılık endeksi üzerine bir inceleme. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 7(2), 170 – 189, https://doi.org/10.32951/mufider.1519449
  18. Say, S. (2022). Kamusal sermayeli mevduat bankalarının aktif kalitesinin entegre ENTROPI-TOPSIS yöntemleri ile değerlendirilmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 52, 351-361. https://doi.org/10.30794/pausbed.1091064
  19. Süzülmüş, S. ve Yakut, E. (2024). Critic Temelli Promethee ve Edas Teknikleriyle Bankaların Finansal Performanslarının Belirlenerek Karşılaştırılması. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(1), 218-239. https://doi.org/10.33206/mjss.1267073
  20. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu. (2024). 2023 yılı faaliyet raporu. Erişim adresi: https://www.tmsf.org.tr
  21. Türkiye Bankalar Birliği. (2025). TBB verileri. Erişim adresi: https://www.tbb.org.tr
  22. Türkiye Bankalar Birliği. (2025). Banka ve sektör bilgileri. Erişim adresi: https://www.tbb.org.tr/banka-ve-sektor-bilgileri
  23. Türkiye Bankalar Birliği.(2025). Banka ve şube sayıları, Erişim adresi: https://www.tbb.org.tr/banka-ve-sektor-bilgileri/banka-bilgileri/bankalar/banka-ve-sube-sayilari
  24. Yıldırım,B.F ve Demirci,E.(2017). Banka performansının TOPSIS-M uygulaması ile değerlendirilmesi, Söke İşletme Fakültesi Priene Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1), Haziran, http://dergi.adu.edu.tr/PUSB/default.asp
  25. Yılmaz, C. Y. (2024). Özel sermayeli mevduat bankalarının finansal performansının TOPSIS yöntemi ile analizi. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Alanında Uluslararası Araştırmalar XXVIII(pp.9-26)
  26. Yılmaz, Ö. ve Yakut, E. (2021). Entropi temelli TOPSIS ve VIKOR yöntemleri ile bankacılık sektöründe finansal performans değerlendirmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(4), 1297-1321. https://doi.org/10.16951/atauniiibd.874660