Cilt 13 Sayı 4 (2025): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Sosyal iklimin çalışan performansı üzerindeki etkisinin araştırılması: Kapsamlı bir analiz

PDF (İngilizce)
  • Fatma Sökmen,
  • Cumali Kılıç
Fatma Sökmen
Yüksek Lisans Öğrencisi, Mardin Artuklu Üniversitesi, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Mardin, Türkiye
Cumali Kılıç
Dr. Öğr. Üyesi, Mardin Artuklu Üniversitesi, Mardin, Türkiye

Yayınlanmış 25.12.2025

Anahtar Kelimeler

  • Social Climate, Employee Performance, Organisational Support, Workplace Communication, Public Sector, Motivation
  • Sosyal İklim, Çalışan Performansı, Örgütsel Destek, İş Yeri İletişimi, Kamu Sektörü, Motivasyon

Nasıl Atıf Yapılır

Sosyal iklimin çalışan performansı üzerindeki etkisinin araştırılması: Kapsamlı bir analiz. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(4), 1631-1650. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i4.2608

Telif Hakkı (c) 2025 Fatma Sökmen- Cumali Kılıç

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

Sosyal iklimin çalışan performansı üzerindeki etkisinin araştırılması: Kapsamlı bir analiz. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(4), 1631-1650. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i4.2608

Öz

Bu çalışma, Diyarbakır Kayapınar Belediyesi'ndeki kamu sektörü çalışanlarına odaklanarak, örgütsel sosyal iklimin çalışan performansı üzerindeki etkisini incelemektedir. Çok boyutlu bir kavram olan sosyal iklim, kişiler arası uyum, örgütsel destek, iletişim, iş ahlakı ve iş yeri ilişkilerini kapsamaktadır. Kantitatif bir araştırma deseni kullanılarak, veriler geçerliliği kanıtlanmış anket araçları aracılığıyla toplanmış ve istatistiksel paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın bulguları, sosyal iklim ve çalışan performansı arasında istatistiksel olarak güçlü ve pozitif bir ilişki olduğunu ortaya koymakta olup, sosyal iklim boyutlarının performanstaki varyansın kolektif olarak %70'ini açıkladığını göstermektedir (R2=0.70). Spesifik olarak, Kişiler Arası Uyum (p<0.05) en güçlü ve en etkili boyut olarak öne çıkmış, bunu Örgütsel Destek (p<0.05), Grup İçi İletişim (p<0.05) ve İş Ahlakı (p<0.05) takip etmiştir. Ancak, mesleki dayanışma ve iş dışı ilişkilerin performans üzerinde anlamlı bir etkisi saptanmamıştır (p>0.05). Elde edilen sonuçlar, mevcut literatürü desteklemekle birlikte, sosyal iklimin hangi boyutlarının bir kamu hizmeti bağlamında en kritik olduğuna dair yeni içgörüler de sunmaktadır. Çalışma, motivasyonu, iş birliğini ve bireysel üretkenliği artırmak için pozitif bir iş yeri ortamı yaratmanın, özellikle de uyum ve örgütsel desteğe öncelik vermenin önemini vurgulamaktadır. Buna göre, pozitif bir sosyal iklimi güçlendirmenin, çalışan motivasyonunu, iş birliğini ve bireysel üretkenliği artırmada kilit bir faktör olduğu kabul edilmekte ve değerli bir içgörü sağlayabileceği düşünülmektedir.

PDF (İngilizce)

Referanslar

  1. Abun, D., Nicolas, M. T., Natividad, E., Ancheta, W. M. C., Acidera, E. B., & Julian, F. P. (2023). Measuring the Effect of Organisational Climate on the Employees' Work Performance as Perceived by the Employees (SSRN Scholarly Paper No. 4620982). Social Science Research Network. https://papers.ssrn.com/abstract=4620982
  2. Aeknarajindawat, N., Aeknarajindawat, N., & Aswasuntrangkul, D. (2020). Role of Well-being Oriented HRM Practices towards the Employee Performance: Mediating Role of Employee Resilience and Social Climate. Systematic Reviews in Pharmacy, 11(3), 115–124. https://doi.org/10.5530/srp.2020.3.13
  3. Akın, M. (2010). Personeli güçlendirme algılaması, örgüt iklimi algılaması ve yaratıcı kişilik özelliklerinin örgüt düzeyinde yaratıcı çıktılar üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkileri. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29, 211–238.
  4. Aljumah, A. (2023). The impact of extrinsic and intrinsic motivation on job satisfaction: The mediating role of transactional leadership. Cogent Business & Management, 10(3), 2270813. https://doi.org/10.1080/23311975.2023.2270813
  5. Anitha, J. (2014). Determinants of employee engagement and their impact on employee performance. International journal of productivity and performance management, 63(3), 308-323. https://doi.org/10.1108/IJPPM-01-2013-0008
  6. Ashforth, B. E. (1985). Climate formation: Issues and extensions. Academy of management review, 10(4), 837-847. https://doi.org/10.2307/258051
  7. Atilla, G., & Kılıç, C. (2022). The relationship between perceived organizational support with emotional labor and organizational silence; An application on bank employees. Artuklu Kaime Uluslararası İktisadi ve İdari Araştırmalar Dergisi, 5(2), 123-144. https://doi.org/10.55119/artuklu.996480
  8. Aydemir, S. (2023). Örgütsel iletişim iklimi ve iş tatmininin incelenmesine yönelik bir araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi. (39), 194-210. https://doi.org/10.18092/ulikidince.1239620
  9. Banwo, A. O., Onokala, U., & Momoh, B. (2022). Organisational climate-institutional environment nexus: Why context matters. Journal of Global Entrepreneurship Research, 12(1), 357-369. https://doi.org/10.1007/s40497-022-00330-4
  10. Barasa, S. W. (2017). Influence of Work Environment on Performance in the Public Security Sector with a Focus on the Police in Nairobi Kenya. OIDA International Journal of Sustainable Development, 10(11), 49-64.
  11. Barrick, M. R., Mount, M. K., & Li, N. (2013). The theory of purposeful work behavior: The role of personality, higher-order goals, and job characteristics. Academy of management review, 38(1), 132-153. https://doi.org/10.5465/amr.2010.0479
  12. Bartram, T., Cooper, B., Cooke, F., & Wang, J. (2020). High-performance work systems and job performance: the mediating role of social identity, social climate and empowerment in Chinese banks. Personnel Review, 50(1), 285-302. https://doi.org/10.1108/pr-08-2019-0425
  13. Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (2017). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Interpersonal development, 57-89. https://doi.org/10.4324/9781351153683-3
  14. Bhatti, K. K., & Qureshi, T. M. (2007). Impact of employee participation on job satisfaction, employee commitment and employee productivity. International review of business research papers, 3(2), 54-68.
  15. Bilderback, S. (2024). Integrating training for organisational sustainability: the application of Sustainable Development Goals globally. European Journal of Training and Development, 48(7/8), 730-748. https://doi.org/10.1108/EJTD-01-2023-0005
  16. Bilginoğlu, E., & Yozgat, U. (2022). Retaining employees through organisational social climate, sense of belonging and workplace friendship: A research in the financial sector. Istanbul Business Research, 0(0), 0-0. https://doi.org/10.26650/ibr.2023.52.806695
  17. Bucak, E. B. (2002). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesinde örgüt iklimi: Yönetimde ast-üst ilişkileri. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7, Bahar.
  18. Calik, T., Sezgin, F., Kavgaci, H., & Cagatay Kilinc, A. (2012). Examination of Relationships between Instructional Leadership of School Principals and Self-Efficacy of Teachers and Collective Teacher Efficacy. Educational sciences: Theory and practice, 12(4), 2498-2504.
  19. Chivanga, S. Y., & Monyai, P. B. (2021). Back to basics: Qualitative research methodology for beginners. Journal of Critical Reviews, 8(2), 11-17.
  20. Cooper, B., Wang, J., Bartram, T., & Cooke, F. L. (2019). Well-Being-Oriented Human Resource Management Practices and Employee Performance in the Chinese Banking Sector: The Role of Social Climate and Resilience. Human Resource Management, 58(1), 85–97. https://doi.org/10.1002/hrm.21934
  21. Çalışkan, A., & Kater, S. (2020). Mersin organize sanayi bölgesi işletmelerinde örgüt kültürünün örgütsel performansa etkisi ve örgütsel öğrenme ikliminin aracılık rolü üzerine bir araştırma. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 7(12), 170-198.
  22. DeNisi, A., & Smith, C. E. (2014). Performance appraisal, performance management, and firm-level performance: A review, a proposed model, and new directions for future research. Academy of Management Annals, 8(1), 127-179. https://doi.org/10.5465/19416520.2014.873178
  23. Diamantidis, A. D., & Chatzoglou, P. (2019). Factors affecting employee performance: an empirical approach. International journal of productivity and performance management, 68(1), 171-193. https://doi.org/10.1108/IJPPM-01-2018-0012
  24. Eceoğlu, S. (2020). Çalışan memnuniyeti ve çalışan performansı arasındaki ilişki: Bir telekomünikasyon şirketi örneği (Unpublished Masters Thesis, İstanbul Bahçeşehir University, Social Sciences Institute).
  25. Erdem, A. T. (2021). Örgütsel etik iklim algısının çalışan sesliliği davranışına etkisinde psikolojik güvenliğin aracı etkisi: Vakıf üniversitelerine yönelik bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(1), 57–70. https://doi.org/10.29249/selcuksbmyd.832859
  26. Eren-Bana P., & Bekaroğlu S.B. (2017). Örgütlerde sosyal iklim ölçeği geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Research Journal of Business and Management (RJBM), 4(2), 1-15.
  27. Filiz, M., & Bardakçı, S. (2020). Sağlık çalışanlarının örgütsel iklim algıları ve örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Artvin ili örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73), 436–449. https://doi.org/10.17755/esosder.587613
  28. Gaunya, C. R. (2016). Organisational climate as a determinant of job satisfaction among public sector employees in Kisii County, Kenya. Journal of Resources Development and Management, 23(1), 47-53.
  29. Ghedabna, L., Ghedabna, R., Imtiaz, Q., Faheem, M. A., Alkhayyat, A., & Hosen, M. S. (2024). Artificial Intelligence in Human Resource Management: Revolutionizing Recruitment, Performance, and Employee Development. Nanotechnology Perceptions, 52-68.
  30. Gürkan, G.Ç., & Koçoğlu, M. (2014). Yaratıcı örgüt ikliminin kariyer tatmini üzerine etkisinde duygusal bağlılığın aracı değişken rolü: Türkiye'de bir vakıf ve bir devlet üniversitesinde karşılaştırmalı bir araştırma. Journal of International Social Research, 7(29).
  31. Halvorsen, B., Bartram, T., Kia, N., & Cavanagh, J. (2022). Meeting customer needs through ethical leadership and training: Examining Australian bank employees. Asia Pacific Journal of Human Resources, 61(1), 79-100. https://doi.org/10.1111/1744-7941.12329
  32. Hessari, H., Daneshmandi, F., Busch, P., & Smith, S. (2025). Mitigating cyberloafing through employee adaptability: the roles of temporal leadership, teamwork attitudes and competitive work environment. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 17(2), 303-336. https://doi.org/10.1108/APJBA-02-2024-0065
  33. İzci, Y., & Kılıç, C. (2025). Exploring the impact of social climate on job satisfaction: A comprehensive analysis. The International Journal of Eurasia Social Sciences, 16(59), 52-79. https://doi.org/10.70736/ijoess.551
  34. James, L. R., Choi, C. C., Ko, C. H. E., McNeil, P. K., Minton, M. K., Wright, M. A., & Kim, K. I. (2008). Organisational and psychological climate: A review of theory and research. European Journal of work and organisational psychology, 17(1), 5-32. https://doi.org/10.1080/13594320701662550
  35. Jehangir, M., Sahibzada, S., & Tariq, M. (2015). Fair Distribution of Rewards Leads to Employees' Motivation; Not Distribution of Rewards: A Proposed Framework. Journal of Applied Environmental and Biological Sciences, 6(1), 284-289.
  36. Kabii, L. K. K., & Kinyua, G. (2023). Managerial competencies and business continuity: A review of literature. International Journal of Education and Research, 11(2), 65-90.
  37. Kaçık, S., & Aykan, E. (2022). Esnek çalışmanın iş-yaşam dengesi, iş tatmini ve iş performansı üzerindeki etkisi: Bankacılık sektöründe bir alan araştırması. Ahi Evran Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 40-64.
  38. Kılıç, C., & Atilla, G. (2017). Hekim ve hemşirelerde stres ve stresle başa çıkma yöntemleri: Denizli ili örneği. Social Sciences Studies Journal, 3(8), 1675-1687. https://doi.org/10.26449/sssj.210
  39. Kocacık, F., Çağlayandereli, M., (2009), Ailede Kadına Yönelik Şiddet: Denizli İli Örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), 24-43.
  40. Korkmaz, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel iklim ve örgüt sağlığının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 1(1), 117-139.
  41. Kuvaas, B., & Dysvik, A. (2009). Perceived investment in permanent employee development and social and economic exchange perceptions among temporary employees. Journal of Applied Social Psychology, 39(10), 2499-2524. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2009.00535.x
  42. Kuvaas, B., Buch, R., & Dysvik, A. (2016). Performance management: Perceiving goals as invariable and implications for perceived job autonomy and work performance. Human Resource Management, 55(3), 401-412. https://doi.org/10.1002/hrm.21680
  43. Lee, C., Liu, J., Rousseau, D. M., Hui, C., & Chen, Z. X. (2011). Inducements, contributions, and fulfillment in new employee psychological contracts. Human Resource Management, 50(2), 201-226. https://doi.org/10.1002/hrm.20415
  44. Linnenluecke, M. K., Griffiths, A., & Winn, M. (2012). Extreme weather events and the critical importance of anticipatory adaptation and organisational resilience in responding to impacts. Business strategy and the Environment, 21(1), 17-32. https://doi.org/10.1002/bse.708
  45. Liu, J., Hui, C., Lee, C., & Chen, Z. X. (2013). Why do I feel valued and why do I contribute? A relational approach to employee's organisation-based self‐esteem and job performance. Journal of Management Studies, 50(6), 1018-1040. https://doi.org/10.1111/joms.12037
  46. Löfsten, H. (2014). Product innovation processes and the trade-off between product innovation performance and business performance. European Journal of innovation management, 17(1), 61-84. https://doi.org/10.1108/EJIM-04-2013-0034
  47. Lubis, F. M., Febrian, W. D., & Kusuma Wijaya, I. K. (2024). Exploration of Competency-Based Performance Management Practices in Driving Employee Career Development: A Case Study in the Financial Services Company. Dinasti International Journal of Economics, Finance & Accounting (DIJEFA), 5(2).
  48. Mafini, C., & Dlodlo, N. (2014). The relationship between extrinsic motivation, job satisfaction and life satisfaction amongst employees in a public organisation. SA Journal of Industrial Psychology, 40(1), 1-13. https://doi.org/10.4102/sajip.v40i1.1166
  49. Maurer, T. J., & Weiss, E. M. (2010). Continuous learning skill demands: Associations with managerial job content, age, and experience. Journal of Business and Psychology, 25, 1-13. https://doi.org/10.1007/s10869-009-9126-0
  50. Memduhoğlu, H. B., & Şeker, G. (2011). Öğretmenlerin algılarına göre ilköğretim okullarının örgütsel iklimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 1-26.
  51. Muhonen, T., Jönsson, S., Denti, L., & Chen, K. (2013). Social climate as a mediator between leadership behavior and employee well-being in a cross-cultural perspective. The Journal of Management Development, 32(10), 1040-1055. https://doi.org/10.1108/jmd-02-2012-0034
  52. Nagar, K. (2012). Organisational commitment and job satisfaction among teachers during times of burnout. Vikalpa, 37(2), 43-60. https://doi.org/10.1177/0256090920120205
  53. Nur, E., & Küçük, F. (2023). Akademisyenlerin koronavirüs kaygı düzeyinin akademisyenliğe yabancılaşmaya etkisi üzerine bir araştırma. KOCATEPEİİBFD, 25(1), 76-91. https://doi.org/10.33707/akuiibfd.1246534
  54. Obisi, C. (2011). Employee performance appraisal and its implication for individual and organisational growth. Australian Journal of Business and Management Research, 1(9), 92. https://doi.org/10.52283/NSWRCA.AJBMR.20110109A10
  55. Permatasari, J., & Ratnawati, I. (2021). Work Climate and Employee Performances: A Literature Observation. International Research Journal of Management, IT and Social Sciences, 8(2). https://doi.org/10.21744/irjmis.v8n2.1425
  56. Petriglieri, G., & Petriglieri, J. L. (2010). Identity workspaces: The case of business schools. Academy of Management Learning & Education, 9(1), 44-60. https://doi.org/10.5465/amle.9.1.zqr44
  57. Quan, X., Choi, M., & Tan, X. (2023). Relationship between organisational climate and service performance in South Korea and China. Sustainability, 15(14), 10784. https://doi.org/10.3390/su151410784
  58. Sanyal, S., & Hisam, M. W. (2018). The impact of teamwork on work performance of employees: A study of faculty members in Dhofar University. IOSR Journal of Business and Management, 20(3), 15-22.
  59. Schneider, B., Ehrhart, M. G., & Macey, W. H. (2013). Organisational climate and culture. Annual review of psychology, 64(1), 361-388. https://doi.org/10.1146/annurev-psych-113011-143809
  60. Selçuk, H., & Akgün, A. E. (2022). Yapıcı ve yıkıcı liderlik özelliklerinin örgüt iklimi ve çalışan performansına etkisi. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 61-91.
  61. Shammout, M. (2021). The impact of work environment on employees performance. International Research Journal of Modernization in Engineering Technology and Science, 3(11), 78-101.
  62. Singh, B., Winkel, D., & Selvarajan, T. (2013). Managing diversity at work: does psychological safety hold the key to racial differences in employee performance?. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 86(2), 242-263. https://doi.org/10.1111/joop.12015
  63. Siswanto, A. (2023). The Impact of Employee Training, Job Satisfaction, and Organizational Commitment on Employee Performance in the Tech Industry. Tafkir: Interdisciplinary Journal of Islamic Education, 4(3), 473-485. https://doi.org/10.31538/tijie.v4i3.1161
  64. Sunoma, K. Z., Ali, A. M., Kagu, M., & Aminu, A. A. (2021). Do Salaries And Promotion Benefits Affect Employee Performance? Evidence From Non-Academic Staff In Tertiary Institutions Of Borno State, Nigeria. International Journal of Management Science and Entrepreneurship, 21(7), 45-66.
  65. Taiwo, A. S., & Idunnu, F. O. (2010). Performance and Survival. Research Journal of business management, 4(1), 73-82.
  66. Tutar, H., & Altınöz, M. (2010). Örgütsel iklimin işgören performansı üzerine etkisi: OSTİM imalat işletmeleri çalışanları üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2), 196–218. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000002162
  67. Ural, A. (2014). Gazi Üniversitesi’nde örgütsel iklim. Amme İdaresi Dergisi, 47(2), 145-165. https://doi.org/10.14686/201321980
  68. Van Laar, E., Van Deursen, A. J., Van Dijk, J. A., & De Haan, J. (2020). Determinants of 21st-century skills and 21st-century digital skills for workers: A systematic literature review. Sage Open, 10(1), 2158244019900176. https://doi.org/10.1177/2158244019900176
  69. Von Krogh, G., Rossi-Lamastra, C., & Haefliger, S. (2012). Phenomenon-based research in management and organisation science: When is it rigorous and does it matter?. Long Range Planning, 45(4), 277-298. https://doi.org/10.1016/j.lrp.2012.05.001
  70. Vuong, T. D. N., & Nguyen, L. T. (2022). The key strategies for measuring employee performance in companies: a systematic review. Sustainability, 14(21), 14017. https://doi.org/10.3390/su142114017
  71. Wajidi, F. A., Baig, M. D., Razzak, T., Rehan, E. W., & Saeed, M. (2023). The impact of efficient training and development on employee job satisfaction. Voyage Journal of Educational Studies, 3(1), 127-145. https://doi.org/10.58622/vjes.v3i1.36
  72. Yagil, D., & Luria, G. (2010). Friends in need: the protective effect of social relationships under low-safety climate. Group & Organization Management, 35(6), 727-750. https://doi.org/10.1177/1059601110390936
  73. Ye, B., Tung, V., Li, J., & Hong, Z. (2020). Leader humility, team humility and employee creative performance: the moderating roles of task dependence and competitive climate. Tourism Management, 81, 104170. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2020.104170
  74. Yılmaz, A., Özler, D. E., & Mercan, N. (2008). Mobbing ve örgüt iklimi ile ilişkisine yönelik ampirik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), 334–357.
  75. Zhenjing, G., Chupradit, S., Ku, K. Y., Nassani, A. A., & Haffar, M. (2022). Impact of employees' workplace environment on employees' performance: a multi-mediation model. Frontiers in public health, 10, 890400. https://doi.org/10.3389/fpubh.2022.890400