Cilt 13 Sayı 2 (2025): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

BİST turizm endeksinde yer alan şirketlerin kurumsal yönetim olgunluk düzeyleri ile finansal performanslarının karşılaştırılması

PDF (İngilizce)
  • Hande Uyar Oğuz
Hande Uyar Oğuz
Dr. Öğretim Üyesi, Bartın Üniversitesi, Bartın, Türkiye,

Yayınlanmış 25.06.2025

Anahtar Kelimeler

  • Corporate Governance Maturity Level, Financial Performance, ISE (Istanbul Stock Exchange) Tourism, Tourism Establishments
  • Kurumsal Yönetim Olgunluk Düzeyi, Finansal Performans, BİST Turizm, Turizm İşletmeleri

Nasıl Atıf Yapılır

BİST turizm endeksinde yer alan şirketlerin kurumsal yönetim olgunluk düzeyleri ile finansal performanslarının karşılaştırılması. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(2), 828-846. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i2.2577

Telif Hakkı (c) 2025 Hande Uyar Oğuz

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Nasıl Atıf Yapılır

BİST turizm endeksinde yer alan şirketlerin kurumsal yönetim olgunluk düzeyleri ile finansal performanslarının karşılaştırılması. (2025). Business & Management Studies: An International Journal, 13(2), 828-846. https://doi.org/10.15295/bmij.v13i2.2577

Öz

Turizm sektörü, küresel düzeyde ekonomik kalkınma ve istihdamın temel aktörlerinden biridir. Bu sektördeki çok paydaşlı yapı, işletmelerde yönetim süreçlerinin etkinliğini önemli kılmaktadır. Bu bağlamda, kurumsal yönetim uygulamaları, sektörde faaliyet gösteren şirketler için sürdürülebilir büyüme ve rekabet avantajı sağlamada kritik bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, BİST Turizm Endeksi'nde yer alan şirketlerin 2018-2023 yılları arasındaki kurumsal yönetim olgunluk düzeyleri ile finansal performansları karşılaştırılmıştır. Bu firmaların kurumsal yönetim düzeylerinin daha önce ölçülmemiş olması ve finansal performans ile ilişkisinin incelenmemiş olması çalışmanın çıkış noktasını oluşturmuştur. Kurumsal yönetim olgunluk düzeylerinin belirlenmesinde Kamu Aydınlatma Platformu verilerinden yararlanılmış, finansal performans ise TOPSİS yöntemiyle hesaplanmıştır. Araştırma sonucunda, yüksek kurumsal yönetim olgunluğuna sahip firmaların her zaman yüksek finansal performans sergilemediği görülmüştür.

PDF (İngilizce)

Referanslar

  1. Aebi, V., Sabato, G., & Schmid, M. (2012). Risk management, corporate governance, and bank performance in the financial crisis. Journal of Banking & Finance, 36(12), 3213–3226. Erişim Adresi: https://doi.org/10.1016/j.jbankfin.2012.07.002.
  2. Aggarwal et al. (2024), Effect of Different MCDM Techniques and Weighting Mechanisms on Women Vulnerability Index.
  3. Akkaya, F. A. (2024). Turizm endekslerindeki işletmelerin piyasa performansları, finansal performansları ve ESG performansları arasındaki entegre dinamiklerin keşfi. Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 8(2), 150–168. https://tutad.org/index.php/tutad/article/view/705
  4. Al-Najjar, B. (2014). Corporate governance, tourism growth and firm performance: Evidence from publicly listed tourism firms in five Middle Eastern countries. Tourism Management, 42, 342-351.
  5. Akyüz, Y., Bozdoğan, T., & Hantekin, E. (2011). TOPSIS yöntemiyle finansal performansın değerlendirilmesi ve bir uygulama. Afyon Kocatepe Üniversitesi. Erişim Adresi: https://acikerisim.aku.edu.tr/xmlui/handle/11630/1436?locale-attribute=en
  6. Aktan, C. C. (2013). Kurumsal şirket yönetimi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 150–161.
  7. Al-Zwyalif, I. M. (2015). The role of internal control in enhancing corporate governance: Evidence from Jordan. International Journal of Business and Management, 10(7), 57–69. https://doi.org/10.5539/ijbm.v10n7p57
  8. Altın, H., & Süslü, C. (2018). Borsa İstanbul’da işlem gören turizm şirketlerinin performanslarının değerlendirilmesi: Lokanta ve oteller üzerine bir uygulama. Maliye ve Finans Yazıları, 1(109), 31–50.
  9. Arıkan, E., & Yetgin, F. (2023). Kurumsal yönetim olgunluk düzeyini etkileyen faktörlerin analizi: Borsa
  10. İstanbul’da işlem gören şirketler üzerine bir araştırma. Yıldız Social Science Review, 9(1), 36–54.
  11. Brigham, E. F., & Houston, J. F. (2019). Fundamentals of financial management. Cengage Learning.
  12. Cadbury, A. (1992). Report of the Committee on the Financial Aspects of Corporate Governance. Gee.
  13. Camilleri, M. A. (2021). Corporate Sustainability and Stakeholder Management in Tourism and Hospitality.
  14. SSRN. Erişim Adresi: https://ssrn.com/abstract=4097939.
  15. Coşkun, A., & Çetiner, H. (2022). Piyasa çarpanlarıyla performans analizi: Borsa İstanbul’da işlem gören turizm şirketlerinin Entropi ve MOORA-Oran yöntemleriyle incelenmesi. Turizm Akademik Dergisi, 9(1), 157–177.
  16. Deloitte, (2010). The Centre for Corporate Governance: Board leadership. Deloitte & Touche LLP Internal Audit Professionals.
  17. Damodaran, A. (2012). Investment valuation: Tools and techniques for determining the value of any asset (Vol. 666). John Wiley & Sons.
  18. Deng, F., & Zhou, C. (2022). Sustainable Development of Corporate Governance in the Hospitality and
  19. Tourism Industry: The Evolution and the Future. Sustainability, 14(7), 4286.
  20. Dumanoğlu, S. (2015). İMKB’de işlem gören çimento şirketlerinin mali performansının TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 29(2), Article 2.
  21. Elkington, J., & Rowlands, I. H. (1999). Cannibals with forks: The triple bottom line of 21st century business. Alternatives Journal, 25(4), 42–47.
  22. Erener, J., & Yenice, S. (2022). Kurumsal Yönetim İşletmelerinin Finansal Performansları Üzerine Etkisinin Analizi ve BIST Üzerine Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 975–990. Erişim Adresi: https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1422
  23. Erdem, M. S., & Yel, T. (2023). Determining the financial performances of ISE tourism companies in the period of 2009–2020 by Data Envelope Analysis. Alanya Akademik Bakış, 7(1), 291–310.
  24. Esendemirli Saygılı, E., & Acar, E. (2016). Finansal performans ve kurumsal yönetim derecelendirme notları: Borsa İstanbul kurumsal yönetim endeksi 2013–2014 yılları karşılaştırması. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 625–671.
  25. Freeman, R. E., & Reed, D. L. (1983). Stockholders and stakeholders: A new perspective on corporate governance. California Management Review, 25(3), 88–106.
  26. Gezen, A., & Özcan, S. (2022). Covid-19'un finansal sıkıntı üzerine etkisi: BİST Turizm Endeksi uygulaması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 483–496.
  27. Günay, F., & Ecer, F. (2020). Cash flow-based financial performance of Borsa İstanbul tourism companies by Entropy-MAIRCA integrated model. Journal of Multidisciplinary Academic Tourism, 5(1), 29–37.
  28. Fama, E. F., & Jensen, M. C. (1983). Separation of ownership and control. The Journal of Law and
  29. Economics, 26(2), 301–325. https://doi.org/10.1086/467037
  30. Financial Accounting Standards Board (FASB). (1987). Statement of Cash Flows (Statement No. 95).
  31. Fintables Bilişim Teknolojileri A.Ş. ( 2025), Erişim Adresi :Fintables.
  32. Fung, B. (2014). The demand and need for transparency and disclosure in corporate governance.
  33. Universal Journal of Management, 2(2), 72–80. https://doi.org/10.13189/ujm.2014.020203
  34. Grill, M. (2021). Corporate governance excellence: Strategies for board and management success. Harvard Business Review Press.
  35. Healy, P. M., & Palepu, K. G. (2001). Information asymmetry, corporate disclosure, and the capital markets: A review of the empirical disclosure literature. Journal of Accounting and Economics, 31(1–3), 405–440. https://doi.org/10.1016/S0165-4101(01)00018-0
  36. Hitchner, J. R. (2003). Financial valuation applications and models. John Wiley & Sons.
  37. İtik, Ü. M. (2021). Mali tabloların dikey yüzdeler yöntemi ile analizi: BIST turizm sektöründe bir uygulama (2019). Türk Turizm Araştırmaları Dergisi, 5(2), 1034–1050.
  38. Jensen, M. (2001). Value maximisation, stakeholder theory, and the corporate objective function. European financial management, 7(3), 297-317.
  39. Karakaş, A., & Öztel, A. (2020). BİST’de yer alan turizm işletmelerinin finansal performanslarının entropi tabanlı TOPSIS yöntemi ile belirlenmesi: Bir Python uygulaması. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(20), 543–562.
  40. Kılıçarslan, A. (2024). Kurumsal yönetim olgunluk düzeyi performansının çok kriterli karar verme yöntemleriyle değerlendirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 101, 45–66.
  41. Merkezi Kayıt Kuruluşu A.Ş. (MKK). (2024). Kurumsal yönetim olgunluk düzeyi hesaplama kuralları. Erişim Adresi: https://www.vap.org.tr/sites/default/files/2024-01/kurumsal-yonetim-olgunluk-duzeyi-kurallari.pdf
  42. Li, Z. (2020). Financial transparency and market reaction to corporate events: Evidence from China. Asia
  43. Pacific Journal of Management, 37, 249–267. Erişim Adresi: https://doi.org/10.1007/s10490-018-9591-3
  44. Mammadlı, A., & Helhel, Y. (2022). Financial failure in tourism enterprises registered in Borsa Istanbul (BIST). Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(43), 160–185.
  45. Massie, R. (2012). Key identifiers of corporate governance maturity: A literature review. 10th European Academic Conference on Internal Audit and Corporate Governance. University of Verona.
  46. Medetoğlu, B., Kavas, Y. B., Öztürk, M., & Türkay, K. (2023). BIST konaklama sektöründeki işletmelerin finansal performanslarının COPRAS ve WASPAS yöntemleriyle ölçümü. Akademik Hassasiyetler, 10(22), 357–376.
  47. Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD). (2016). G20/OECD principles of corporate governance (Turkish version). OECD Publishing.
  48. OECD,(2016). G20/OECD Principles of Corporate Governance. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264259171-en
  49. Ömürbek, Y. D. D. V., & Kınay, Ö. (2013). Havayolu taşımacılığı sektöründe TOPSIS yöntemiyle finansal performans değerlendirmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(3), Article 3.
  50. Özçelik, H., & Kandemir, B. (2015). BIST’de işlem gören turizm işletmelerinin TOPSIS yöntemi ile finansal performanslarının değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(33), 97-114.
  51. Orçun, Ç., & Eren, B. S. (2017). TOPSIS yöntemi ile finansal performans değerlendirmesi: XUTEK üzerinde bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 75, Article 75. Erişim Adresi: https://doi.org/10.25095/mufad.399899
  52. OECD. (2015). G20/OECD Principles of Corporate Governance. Retrieved from https://www.oecd.org.
  53. Roberts, J., Sanderson, P., Barker, R., & Hendry, J. (2005). In the mirror of the market: The disciplinary effects of company/fund manager meetings. Accounting, Organisations and Society, 31(3), 277–294. Erişim Adresi: https://doi.org/10.1016/j.aos.2005.03.001.
  54. Rezaee, Z. (Ed.). (2012). Corporate governance post–Sarbanes Oxley: Regulations, requirements, and integrated processes. John Wiley & Sons.
  55. Ross, S. A., Westerfield, R., & Jaffe, J. (2016). Corporate finance. McGraw Hill Education.
  56. Sakarya, Ş., & Aksu, M. (2016). Kurumsal yönetim derecelendirme notlarının işletmelerin finansal performansına etkisi: Çok kriterli karar verme yöntemlerinden TOPSIS ve MOORA yöntemleri ile bir uygulama. Sevim, U. (2016). İşletme finansal oranlarının hisse senedi getirileri üzerine etkisi: BİST 100 imalat işletmeleri örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 11(20), 221-235.
  57. Shannon, C. E. (1951). Prediction and entropy of printed English. Bell system technical journal, 30(1), 50-64.
  58. Shleifer, A., & Vishny, R. W. (1997). A survey of corporate governance. The Journal of Finance, 52(2), 737-783.
  59. Sijabat, L., Sakul, L. M., & Soewignyo, F. (2024). The Role of Corporate Governance in Predicting Resilience and Growth During Pandemic Covid-19. Cakrawala Repositori IMWI, 7(3), 955-975.
  60. Süslü, C., Ateş, A., & Gök, M. A. (2019). Turizm şirketlerinin finansal performanslarının değerlendirilmesi: Türkiye örneği. Gastroia: Journal of Gastronomy and Travel Research, 3(4), 847-860.
  61. Tricker, R. I. (2015). Corporate governance: Principles, policies, and practices. Oxford University Press.
  62. Tunçel, M. B. (2025). Kurumsal Yönetim Notlarının Finansal Performans Üzerindeki Etkisi: Borsa İstanbul’da Yer Alan Firmalar Üzerine Bir İnceleme. Alanya Akademik Bakış, 9(1), 243–257. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1544481
  63. Türkmen, S. Y., & Çağıl, G. (2012). İMKB’ye kote bilişim sektörü şirketlerinin finansal performanslarının TOPSIS yöntemi ile değerlendirilmesi. Maliye ve Finans Yazıları, 1(95), Article 95.
  64. Ünlü, U., Yalçın, N., & Yağlı, İ. (2017). Kurumsal yönetim ve firma performansı: TOPSIS yöntemi ile BIST 30 firmaları üzerine bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(1), Article 1.Erişim Adresi: https://doi.org/10.16953/deusbed.09673
  65. Vinita, R., Joe, U. C., & Lee, C. (2008). Corporate governance characteristics of growth companies: An empirical study. Academy of Strategic Management Journal, 7, 21-33.
  66. Veri Analiz Platformu, (2024). Kurumsal yönetim olgunluk düzeyi kuralları. Retrieved from Erişim Adresi: https://www.vap.org.tr/sites/default/files/2024-01/kurumsal-yonetim-olgunluk-duzeyi-kurallari.pdf
  67. Veri Analiz Platformu, (2025), Erişim Adresi : Veri Analiz Platformu.