Business & Management Studies: An International Journal

Hibrit bir ÇKKV modeli ile G20 ülkelerinin lojistik performansının ölçülmesi

Ebru Acar Akbulut- Alptekin Ulutaş- Ali Aygün Yürüyen- Saime Balalan — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Lojistik, yatırım kârını azami seviyeye yükseltmek için bir ürünü depolayabilen veya stratejik olarak akışlarını belirli bir plan dahilinde kontrol edebilen bir yönetim kararı oluşturmaya yönelik sistemdir. Lojistik Performans Endeksi (LPI), ülkelerin lojistik alanında durum tespiti yapabilmeleri ve iyileştirmeleri gereken alanları belirlemede oldukça önemlidir. Bu makale G20 ülkelerinin lojistik performanslarını Çok kriterli karar verme (ÇKKV) yöntemleri ile değerlendirmektedir. Çalışmada kullanılan veriler Dünya Bankası’nın 2018 yılında yayınladığı LPI raporundan alınmıştır. ÇKKV yöntemleri, en iyi performans gösteren alternatifin seçimi veya istenilen hedef doğrultusunda performans ölçümleme ve sıralama ihtiyacı duyulan her alanda kullanılabilmektedir. Çalışmada kullanılan ÇKKV yöntemleri herhangi bir çalışmada birlikte daha önce kullanılmamıştır. Bu nedenle bu çalışma özgün bir çalışmadır. Çalışmada kriter ağırlıklarının değerlendirilmesinde üç farklı yöntem (SD, PSI ve MEREC) bir arada kullanılmıştır. Bu üç farklı yöntemin bir arada kullanılmasıyla daha kesin ve güvenilir sonuçların elde edildiği düşünülmektedir.

Çalışmada alternatiflerin sıralanması için literatürde nadiren kullanılan MARA (Magnitude of the Area for the Ranking of Alternatives/Alternatiflerin Sıralanması için Alan Büyüklüğü) yöntemi uygulanmıştır. Literatürde MARA yöntemi kullanılarak yapılan Türkçe yayın bulunmamaktadır. Çalışma literatürde bulunan bu boşluğu doldurmayı hedeflemektedir. Uygulanan yöntemler ve elde edilen sonuçlar doğrultusunda Almanya en iyi performans gösteren alternatif olarak belirlenmiştir.

Türkiye’de makroekonomik değişkenlerin takipteki tüketici kredileri oranı üzerindeki etkileri

Halit Yalçın — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Son dönemde Dünya ve Türkiye ekonomisinde başta enflasyon olmak üzere yaşanan makroekonomik sorunlar, hanehalkları üzerindeki etkisini her geçen gün artırmaktadır. Döviz kuru, faiz oranları ve enflasyondaki beklenmeyen artışlar hane halklarının satın alma gücünü azaltmakla birlikte hane halklarını borçlanma ve borcu borç ile kapatma döngüsü ile karşı karşıya bırakmaktadır. Artan borçluluk oranları ve azalan satın alma gücü özellikle finans sektörünü negatif etkilemektedir. Buradan hareketle çalışmada 2006M1-2023M8 dönemi Türkiye ekonomisinde finans piyasalarının en büyük aktörü olan konvensiyonel bankaların takipteki tüketici kredileri oranı ile makroekonomik değişkenler olarak; nominal efektif döviz kuru, enflasyon oranı, tüketici kredileri faiz oranı, politika faiz oranı ve sanayi üretim endeksi arasındaki ilişki ARDL Sınır Testi yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda; döviz kuru ve tüketici kredileri faiz oranı ile takipteki tüketici kredileri oranı arasında uzun dönemde anlamlı ve pozitif bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca politika faiz oranı ve enflasyon oranı ile takipteki tüketici kredileri oranı arasında uzun dönemde anlamlı ve negatif bir korelasyon olduğu tespit edilmiştir.

Bilgi paylaşımının erdemli raporlama (whistleblowing) üzerindeki etkisinde birey-örgüt uyumunun aracılık rolü

Mustafa Altıntaş- Ayşegül Turan — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Bu araştırmanın amacı örgütlerde bilgi paylaşımının erdemli raporlama (whistleblowing) üzerindeki etkisinde birey- örgüt uyumunun aracılık rolünün belirlenmesidir. Çalışma erdemli raporlamaya karşı farkındalık oluşturmak açısından önemlidir. Nicel araştırma deseninin benimsendiği çalışmada örneklemi, Kırşehir’de faaliyet gösteren küçük, orta ve büyük ölçekteki işletmelerde çalışanlar oluşturmaktadır. Kolayda örnekleme yöntemiyle ulaşılan 448 kişiyle, çevrimiçi anket yoluyla veriler toplanmıştır. Toplanan verilerin analiz edilmesinde kısmi en küçük kareler yol analizi (PLS-SEM) tercih edilmiş olup Smart-PLS istatistik programı kullanılarak analiz gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinden elde edilen bulgulara göre bilgi paylaşımı tutumunun erdemli raporlama üzerindeki etkisinde birey-örgüt uyumunun aracılık rolü bulunamamıştır. Bunun yanı sıra bilgi paylaşımının birey-örgüt uyumu üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı etkisi ile birey-örgüt uyumunun erdemli raporlama üzerinde pozitif yönlü ve anlamlı etkisi bulunmaktadır. Elde edilen sonuçlar örgütlerde uygulanan bilgi paylaşımı tutumunun ve birey- örgüt uyumunun etik dışı sonuçları açığa çıkarmada etkisi olduğunu göstermektedir. Çalışanların olumlu bilgi paylaşımı tutumları onların birey- örgüt uyumlarını iyileştirmekte, birey- örgüt uyumu iyileştikçe erdemli raporlama davranışına olan meyilleri artmaktadır. Çalışanların olumlu bilgi paylaşımı tutumları erdemli raporlama davranışına teşvik ederken, bireyin çalıştığı örgütle olan uyumu bu teşviki artırmamaktadır. Bu durumun tersine çalışanların olumsuz bilgi paylaşımı tutumları, erdemli raporlama davranışından kaçınmayı teşvik ederken, bireyin çalıştığı örgütle olan uyumsuzluğu bu teşviki artırmamaktadır. Çalışandaki, erdemli raporlama davranışının kültürel olarak olumsuz algı yaratmasına yönelik kaygıların, bireyin örgütle uyum veya uyumsuzluğundan bağımsız geliştiğini ve bu nedenle aracılık rolünün bulunmadığını ifade etmek mümkündür.

‘’Etik liderlik ve sürdürülebilirlik” kavramlarını ele alan çalışmaların görsel haritalama tekniği kullanılarak bibliyometrik analizi

Hazal Koray Alay — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Çalışma, “etik liderlik” ve “sürdürülebilirlik” kavramlarının bir araya geldiği alan yazındaki akademik çalışmaları incelemeyi ve bu konudaki bilimsel yayınları görsel haritalama tekniğiyle bibliyometrik olarak analiz etmeyi amaçlamaktadır. Günümüz iş dünyasında etik liderlik ve sürdürülebilirlik kavramlarının önemi artmaktadır. Bu nedenle bu çalışma bu iki kavramın bağlantılarını ve gelişimini daha derinlemesine anlamak için bibliyometri yöntemlerini kullanarak yapılmıştır. Çalışmada kullanılan bilimsel veriler Web of Science (WOS) veri tabanından seçilmiştir. Web of Sciences’ta yapılan tarama sonucunda 205 adet yayına ulaşılmış, bu yayınların en çok “2021” yılında, “makale” türünde, “Çevre Bilimi” kategorisinde, araştırma alanı olarak ise “işletme ekonomisi” alanında yapılmış olduğu görülmüştür. Araştırma veri analizleri VOSviewer programı ile görselleştirilmiştir ve bu analizler görsel haritalar halinde bulgular bölümünde sunulmuştur.

Avrupa girişimcilik yetkinlik çerçevesi (Entrecomp) üzerine bir inceleme ve iyi uygulama örnekleri

Begüm Şahin — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Avrupa Komisyonu tarafından 2016 yılında ortaya konan Avrupa Girişimcilik Yetkinlik Çerçevesi (EntreComp) evrensel bir girişimcilik anlayışı yaratmayı amaçlamıştır. 3 yetkinlik alanı ve 15 yetkinlik ile kavramsallaştırılan model akademik bir altyapıya sahip olup, yayınlandığı tarihten itibaren girişimcilik alanındaki pek çok çalışmanın temelini oluşturmuştur. Gerek literatüre gerek uygulamaya katkı sağlayan EntreComp girişimcilik becerilerinin keşfini ve gelişimini hem bireysel hem kurumsal düzeyde ele almaktadır. Yükseköğretim kurumları, startuplar, kuluçka merkezleri, KOBİ’ler ve teknoloji şirketlerinin faydalandığı araç girişimsel davranış, girişim odaklı düşünme, iç girişimcilik ve teknoloji girişimciliği gibi pek çok başlığa hizmet etmektedir. Çalışmada girişimcilik ekosistemine katkı sağlayan EntreComp çerçevesinin içeriği ve kapsamı açıklanarak çerçeveden faydalanan iyi örnek uygulamalarına yer verilmiştir. E-SCAN, DYNAMIQE, SEECEL, LEEN ve INTENSE girişimlerinin incelenmesi sonucunda elde edilen bulgular; çerçevenin girişimsel davranışın gelişimine, yaratıcı ve yenilikçi girişimcilik eğitiminin tasarımına, üniversite-sanayi iş birliği ve startup ekosisteminin gelişimine pozitif yönde somut katkılar sunduğunu desteklemiştir. Aynı zamanda çerçevenin Türkiye’nin de içinde yer aldığı küresel girişimcilik ekosistemi için ortak bir anlayış geliştirdiği gözlemlenmiştir. Ulusal yazında alanında ilk araştırma özelliği taşıyan çalışmanın hem girişimcilik literatürüne hem Türk startuplarının pratik uygulamalarına katkı sağlaması arzu edilmektedir

Global belirsizlik faktörleri ile BİST sektör endeksleri arasındaki kısa ve uzun dönem ilişkisi

Zekeriya Oğuz Seçme — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Son dönem ampirik çalışmalardan bazılarında yatırımcı kararlarını etkileyen unsur olarak davranışsal önyargılar yer almaktadır. Global ölçekte meydana gelen olaylar, değişimler yatırımcı önyargılarını dolaysıyla da yatırımcı kararlarını etkilemektedir. Buradan hareketle global belirsizlik faktörlerinde meydana gelen değişimlerin BİST100 ve BİST sektör endekslerini nasıl etkilediği, yatırımcı davranışını hangi yönde hareketlendirdiği merak uyandırmaktadır. Bu çalışmanın amacı global belirsizlik faktörlerinin sektör endekslerine olan kısa ve uzun dönem asimetrik etkilerinin NARDL (Nonlineer Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif) modeli kullanılarak ortaya konulmasıdır. Global belirsizlik faktörlerini temsilen ekonomik, jeopolitik, enerji ve finansal risklerin ölçüldüğü zımni volatilite endeksleri kullanılmıştır. Sonuçta global belirsizlik faktörlerinde meydana gelen değişimlerin uzun dönemde BİST100, Bilişim, Taş Toprak, Metal Ana, Turizm ve Hizmet sektör endekslerini asimetrik olarak etkilediği bulunmuştur. Kısa dönemde KOBİ endeksi dışında İnşaat, Metal Ana, Teknoloji ve Kâğıt sektör endekslilerinde üç belirsizlik faktörünün etkisi, diğer tüm sektör endekslerinde ise tüm belirsizlik faktörlerinin sektörlere önemli etkileri olduğu tespit edilmiştir. Genel olarak belirsizlik faktörlerindeki değişimden hem BİST100 hem de KOBİ haricindeki tüm sektör endeksleri etkilenmektedir. Bu etkinin yönü ve şiddetinin farklı sektörlerde değişik olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

İsrail-Hamas savaşının Orta Doğu borsalarına etkisinin olay çalışması metodolojisi ile incelenmesi

Serkan Demirel — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

7 Ekim 2024’te başlayan İsrail-Hamas savaşının Orta Doğu ülkelerinin borsalarına etkisini inceleyen bu çalışma, toplamda 11 borsayı kapsamaktadır. Bu borsaların gösterge endeksleri tespit edilerek çalışmanın veri seti toplanmıştır. Veri seti 6 Şubat 2023-6 Kasım 2023 arası toplam 191 günlük gözlemden oluşmaktadır. Borsaların kapalı olduğu özel günler ülkeden ülkeye farklılık gösterebileceğinden günlük veriler birbirlerine uyumlandırılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler olay çalışması tekniği ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular şu şekildedir: Birleşik Arap Emirlikleri, İsrail, Suudi Arabistan ve Kuveyt borsalarına ait CAR’lerin incelenen tüm olay pencerelerinde negatif ve istatistiksel olarak anlamlı oldukları görülmektedir. Bu ülke borsalarının gösterge endeksleri tüm olay pencerelerinde beklendiği şekilde yatırımcılar için negatif getiri sağlamıştır. Ürdün, Bahreyn ve Lübnan borsalarına ait CAR’lerin olay pencerelerinin istatistiksel olarak anlamlı oldukları tespit edilmiştir. Ancak anlamlılık içeren pencerelerde Ürdün borsa endeksi için pozitif CAR’ler gözlemlenmiştir. İlgili olay pencerelerinde, olay tarihinden önceki kazançların olay tarihinden sonraki kayıplardan fazla oluşu pozitif CAR’leri ortaya çıkarmıştır. Bahreyn borsasında ise olay pencerelerinde pozitif CAR’ler meydana gelmiştir. Olay penceresinde ise olay tarihinden sonraki kayıplar önceki kazançlardan fazla olmuştur. Lübnan borsasında beklenildiği üzere savaşın negatif etkileri gözlenmiştir. Filistin gösterge endeksi için olay pencerelerinde negatif ve istatistiksel olarak anlamlı CAR’ler meydana gelmiştir. Benzer şekilde, Katar gösterge endeksi için olay pencerelerinde negatif ve istatistiksel olarak anlamlı CAR’ler oluşmuştur. Her iki ülke borsası için olay tarihi çevresinde yatırımcıların kayıplar yaşadığı söylenebilir. Umman borsasında ise olay tarihine en yakın olay pencerelerinde pozitif CAR’ler gözlemlenmiş ancak olay penceresi genişledikçe negatif CAR’ler ortaya çıkmıştır. Tam tersi bir gözlem ise Mısır için mümkündür. Olay penceresi genişledikçe CAR’lerin pozitif olduğu lakin daraldıkça CAR’lerin negatif olduğu gözlenmiştir.

Tarım üretiminde önde gelen ülkelerde tarımsal gübre ve ilaç kullanımının tarımsal GSYİH’ye etkisi; panel veri analizi araştırması

Hacı Hayrettin Tıraş — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Binlerce yıldır doğal koşullarda yapılan tarımsal faaliyetler tüm insanların gıda ihtiyacını karşılarken, günümüzde nüfusun hızla artması ve tarımsal alanların sınırlı olması dünyanın birçok bölgesinde yetersiz beslenme ve açlık sorunlarının baş göstereceği endişesini doğurmuştur. Sorunun çözümü için yapılan çalışmalar sonucunda birim alanda daha çok ve kaliteli ürün elde edebilmek için tarımsal gübre ve ilaçların kullanıldığı yeni tarım sistemleri geliştirilmiştir. Tarımsal üretimde kullanılan gübre ve ilaçların büyük çoğunluğu çeşitli kimyasallardan oluşmakta ve verimliliğe önemli katkılar sağlamaktadır. Buna göre tarımsal üretimde verimi ve kaliteyi artırmak için gübre ve pestisit kullanılması doğru bir yol olarak görülmektedir. Günümüzde tarımsal üretimin vazgeçilmez girdileri arasında yer alan gübre ve tarımsal ilaçların gelecekte de kullanılmaya devam edeceği anlaşılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, 2020 yılı itibarıyla küresel ölçekte en fazla tarımsal üretim gerçekleştiren ilk altı ülkenin (Çin, Hindistan, Brezilya, ABD, Endonezya ve Rusya), 1995-2019 dönemi panel verileri kullanılarak tarımsal üretimde gübre ve ilaç kullanımının tarımsal GSYİH’ye etkisinin panel ekonometrik yöntemlerle tahmin edilmesidir. Hektar başına kullanılan gübre miktarı, toplam satılan pestisit miktarı ve tarımsal GSYİH çalışmanın değişkenlerini oluşturmaktadır. Analiz sonuçları değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişkinin varlığına işaret ederken gübre kullanımının uzun dönem katsayısının istatistiksel olarak anlamlı olduğunu, diğer taraftan pestisit kullanımının uzun dönem katsayısının istatistiksel olarak anlamsız olduğunu ortaya koymuştur.

Türkiye’deki hisse senedi piyasası gelişiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi: ARDL analizi

Emine Aybike Akkutay — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Finansal piyasaların uluslararasılaşmasıyla beraber hisse senedi piyasası önem kazanmış ve ekonomik büyüme üzerinde itici bir güç olarak görev aldığına dair genel bir kanı oluşmuştur. Ancak son dönemlerde yapılan bazı çalışmalarda ülkelerin gelişmişlik düzeylerine ve finansal alt yapılarına bağlı olarak bu etkinin farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ekonomik istikrarın sağlandığı ve güçlü finansal alt yapıya sahip ülkelerde hisse senedi piyasası ekonomik büyümeye katkı sağlarken makroekonomik istikrarsızlıkların ve belirsizliklerin olduğu bir ekonomide hisse senedi piyasasının ekonomik büyümeye katkısı bulunmamaktadır. Buradan hareketle bu çalışmada Türkiye'deki hisse senedi piyasası gelişiminin ekonomik büyüme üzerindeki etkileri 2006-2023 yılları arasında üçer aylık veriler kullanılarak otoregresif dağıtılmış gecikme (ARDL) yaklaşımıyla analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre Türkiye'deki hisse senedi piyasası gelişiminin uzun vadede ekonomik büyüme üzerinde negatif ama anlamlı bir etkisinin olmadığı; kısa vadede ise negatif ve anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar Türkiye’de hisse senedi piyasasının ekonomik büyüme üzerinde pozitif bir etkiye sahip olabilmesi için finansal alt yapının güçlendirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.

Kurumsal sosyal sorumluluk algısının marka vefasına etkisinde marka aşkının aracılık rolü

Emine Anık- Mehmet Tığlı — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Günümüzde bilgi teknolojilerinin yaygınlaşması ve markalar arası rekabet bilgi odaklı ve sürekli değişen bir tüketici profilinin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Yeni tüketiciler değişen beklentileriyle, marka tercihlerinde somut değerlere ek olarak soyut değerleri de önemsemeye başlamışlardır. Markalar da tüketicilerin beklentilerini karşılayarak olumlu desteklerini alabilmek ve sürdülebilir, güçlü ilişkiler kurmak için toplum yararına olan faaliyetlere yönelmişlerdir. Literatürde kurumsal sosyal sorumluluk kavramı olarak karşılaşılan bu faaliyetlerin pazarlama stratejisi olarak kullanılmaya başlandığı söylenebilir. İlgili literatür incelendiğinde kurumsal sosyal sorumluluk faaliyetlerinin tüketici marka ilişkilerinde kritik bir rol oynadığı ve tüketicilerin markalara karşı bilişsel, davranışsal ve duygusal tepkilerini olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Bu bağlamda, bu çalışma kurumsal sosyal sorumluluk algısının, yeni bir kavram olarak literatürde yerini alan marka vefasına etkisini ve bu etkide marka aşkının aracılık rolünü ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmada e-ticaret markalarından alışveriş yapan 509 nihai tüketiciden toplanan veriler Smart PLS programı kullanılarak değerlendirilmiştir. Yapılan analizler sonucunda kurumsal sosyal sorumluluk algısının marka vefası üzerinde anlamlı olarak etkili olduğu ve bu ilişkide marka aşkının kısmi aracılık rolü olduğu belirlenmiştir.

Farklı temas noktalarındaki müşteri deneyiminin ödemeye istekli olunan fiyat üzerine etkisi

Murat Hoşgör- Samet Aydın — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Hemen her sektörde benzer kalitede ürün ve hizmetin üretilebilir olması, ürünlerdeki işlevsellik düzeylerinin birbirine yaklaşması, alternatif çözümlere ulaşabilmenin kolaylaşması ve müşterilerin geçmişe göre çok daha bilinçli hale gelmesi ile markalar artık yaşattıkları müşteri deneyimi ile tercih edilme yolunu seçmeye yönelmektedir. Bu bakış açısıyla gelişmek isteyen işletmeler artan müşteri deneyiminin önemi ile birlikte bu alanda araştırma ve yatırım yapma kararları alınmaya başlanmış ve müşterilerinin geçtiği farklı temas noktalarında yaşadıkları deneyimlere odaklanmaya çalışmaktadır. Ancak tam da bu safhada müşteri yolculuğundaki hangi temas noktalarının ödemeye istekli olunan fiyata etki edebildiğini ve farklı demografik yapılara göre bu etkilerin getirdiği sonuçları anlamak büyük önem teşkil etmektedir. Bu noktadan hareketle bu çalışmada telekomünikasyon sektöründe farklı temas noktalarındaki müşteri deneyiminin ödemeye istekli olunan fiyata etki edip etmediği ele alınmıştır. Türkiye’deki üç farklı telekomünikasyon şirketinden birer müşteri deneyimi yöneticisi ile bireysel derinlemesine görüşmeler yapılarak müşteri deneyimi yolculuğu tespit edilmiştir. Akabinde ortogonal yöntemle oluşturulan 16 farklı müşteri deneyimi senaryosu çevrim içi anket haline getirilip son üç yıl içerisinde telekomünikasyon şirketlerinden abonelik hizmet paketi satın alan 18-64 yaş aralığındaki 500 kişiye uygulanmıştır. Araştırma sonucunda her temas noktasının ödemeye olan istekliliğe farklı fayda oranlarında etki ettiği ortaya çıkmıştır. Fiyata olan ödeme istekliliğine en çok etki eden ilk üç faktörün olumlu söylentiler, çağrı merkezi bekleme süresinin kısa olması ve kullanıcının ilgisini çeken içeriklerin paylaşılması faktörleri olduğu tespit edilmiştir.

Örgütsel adaletin çok yönlü doğasının incelenmesi: Faktör analizi ve yapay sinir ağları kullanarak bütünleşik bir analiz

Omar Khalid Bhatti — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

Son yıllarda adından sıkça bahsedilen şebeke yoluyla pazarlama sistemi, pazarlama literatüründe Çalışma, keşifsel faktör analizi (EFA), doğrulayıcı faktör analizi (CFA), ve yapay sinir ağı (ANN) entegrasyonuyla örgütsel adaletin bir bileşik modelini keşfetmeyi amaçlamaktadır. İnceleme üç ayrı aşamadan oluşmaktadır. İlk olarak, Delphi tekniği örgütsel adaleti oluşturan çeşitli unsurları belirler. Bunu takiben, boyutlar keşifsel faktör analizine tabi tutularak kavramın altında yatan yapısı ortaya çıkarılır. Son aşamada, belirlenen faktorler doğrulayıcı faktor analizi (CFA) ile doğrulanır ve ardından onem derecelerini belirlemek için Yapay Sinir Ağı (ANN) kullanılarak onceliklendirilir. Keşifsel faktör analizi, dört farklı yönü belirleyerek örgütsel adaletin yeni bir kavramsallaştırmasını ortaya çıkarır: dağıtım adaleti, prosedürel adalet, kişisel adalet ve bilgilendirici adalet. Bu kavramsallaştırma, doğrulayıcı faktör analizi (CFA) ile daha da doğrulanır. ANN modelinin geliştirilmesi, model değişkenlerinin tanınması ve optimize edilmesini gerektirir. Çalışmanın sonuçları, örgütsel adaletin anahtar faktörleri olarak prosedürel adalet, bilgilendirici adalet, kişisel adalet ve dağıtım adaletini vurgular. Bu çalışmanın bilim insanları ve kurumsal yöneticiler için önemli sonuçları vardır, eğitim, insan gelişimi ve politika oluşturma çabaları için içgörüler sağlar. Ayrıca, sunulan model yöneticilere çalışan ihtiyaçlarını karşılamak ve verimliliği artırmak için değerli bir araç sunar. Mevcut araştırma, araştırma yöntemi olarak yapay sinir ağlarını (ANN) içeren örgütsel adalet alanına dikkate değer bir katkıdır, örgütsel ortamlardaki örgütsel adaletin kritik önemini vurgular.

Otellere için paylaşılan çevre ile alakalı yorumların metin madenciliği ile analizi: Antalya otelleri üzerine bir araştırma

Meryem Gürbüz- Dilek Sürmeli- Kamil Taşkın- Halil İbrahim Cebeci — Mon, 25 Mar 2024 00:00:00 -0700

İnternetin yaygınlaşması ve sosyal medya kullanımının yoğun kullanımı ile tüketiciler, kullandıkları ürünler gibi otel, restoran gibi hizmet ürünleri hakkındaki deneyimlerini sosyal medya yoluyla veya web sitelerinin yorum kısımlarından paylaşabilmektedir. Son yıllarda internette giderek artan müşteri yorumlarının analizi araştırmacılar ve işletmeler için önemli bir kaynak haline dönüştüğü görülmektedir. Zamanla biriken platformlardaki alemdeki bu izler; veri kazıma yöntemleri ile toplanarak Metin Madenciliği, Makine Öğrenmesi ve Duygu analizi gibi yöntemlerle incelenmektedir. Farklı sektörlere uygulanabilen bu yöntemler ile elde edilen sonuçlar, müşteri memnuniyetini göz ardı etmeyen işletmeler için operasyonel, taktik ve stratejik düzeyde karar almalarına yardımcı olmaktadır. Bu kapsamda çalışmada Antalya’daki otellere ilişkin onaylanmış kullanıcıların internet ortamındaki Türkçe olarak yazdıkları yorumlar veri kazıma yöntemleri ile derlenerek, sınıflandırmakta ve duygu analizi ile incelenmiştir. Bu sayede müşteri yorumlarının analizi ile otel hizmetlerinin ve tesislerinin iyileştirilmesine ve dolayısıyla müşteri memnuniyetinin artırılmasına yönelik önemli bilgiler elde edilmesi amaçlanmıştır. Veri seti öncelikle makine öğrenmesi temelli sınıflandırma yaklaşımları ile çevre ile alakalı olup olmamasına bağlı olarak iki gruba ayrılmıştır. Sonrasında veri seti üzerinde duygu analizi yapılarak, elde edilen bulgular ile müşterilerin oteller ile ilgili çevresel algıları değerlendirilmiştir. Bu çalışma, müşteri geri bildirimlerini değerlendirerek işletme stratejilerinin geliştirilmesinde otel yöneticileri için örnek niteliğindedir. Aynı zamanda, metin madenciliği ve duygu analizi yöntemlerinin araştırmacılar tarafından nasıl kullanılabileceği konusunda değerli bilgiler sunmaktadır. Çalışma sonucunda Antalya otelleri hakkındaki 180.478 yorum analiz edilerek, müşterilerin çevreci unsurlara ilgisinin arttığı ve otel seçiminde önemli rol oynamaya başladı bulgusuna varılmıştır. Çevreci faaliyetleri ön plana çıkaran otellerin, daha yüksek müşteri memnuniyetine sahip olduğu, düşük puanlı otellerde çevreci yorumlar daha fazla ve genelde olumsuzken, yüksek puanlı otellerde daha dengeli olduğu gözlemlenmiştir. Çalışma ile otellerin müşteri memnuniyeti için çevreci faaliyetlere önem vermesi önerilmiştir.