Cilt 11 Sayı 1 (2023): Business & Management Studies: An International Journal
Makaleler

Havacılıkta etkileşimsel liderliğin iletişim doyumunu yordamasında çalışan sesliliğinin aracılık rolü

PDF (English)
  • Rabia YILMAZ
Rabia YILMAZ
Dr. Öğr. Üyesi, Selçuk Üniversitesi, Konya, Türkiye
DOI: https://doi.org/10.15295/bmij.v11i1.2216

Yayınlanmış 2023-03-25

Anahtar Kelimeler

  • Etkileşimsel Liderlik, Çalışan Sesliliği, İletişim Doyumu, Havacılık
  • Transactional Leadership, Employee Voice, Communication Satisfaction, Aviation

Nasıl Atıf Yapılır

YILMAZ, R. (2023). Havacılıkta etkileşimsel liderliğin iletişim doyumunu yordamasında çalışan sesliliğinin aracılık rolü. Business & Management Studies: An International Journal, 11(1), 292–309. https://doi.org/10.15295/bmij.v11i1.2216

Telif Hakkı (c) 2023 Rabia YILMAZ

Creative Commons License

Bu çalışma Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License ile lisanslanmıştır.

Özet

Bu çalışmada, havacılık sektörü bünyesinde etkileşimsel liderliğin iletişim doyumunu yordamasında çalışan sesliliğinin aracılık rolünün saptanması amaçlanmıştır. Araştırmada Türkiye genelinde havacılık sektöründe faaliyet gösteren hava taksi işletmelerinde çalışan 351 beyaz yakalı çalışandan anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Analizler SPSS 23.0 ve AMOS 24.0 programları ile yapılmıştır. Çalışmada frekans analizi, faktör analizi, betimsel istatistikler, uyum iyiliği değerleri ve korelasyon analizleri uygulanmıştır. Ayrıca aracı rolü belirlemek için yapısal eşitlik modellemesi analizinden yararlanılmıştır. Araştırmanın bulguları neticesinde etkileşimsel liderliğin iletişim doyumunun alt boyutları içinde yer alan iletişim iklimi, üst ile iletişim ve geri bildirim üzerindeki etkisinde çalışan sesliliğinin yarı aracı bir rol oynadığı bulunmuştur. Sonuçta etkileşimsel liderliğin iletişim doyumunu yordamasında çalışan sesliliğinin kısmi aracılık rolü olduğu saptanmıştır.

PDF (English)

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

  1. Afsar, B., Badir, Y. F., Saeed, B. B., & Hafeez, S. (2017). Transformational and transactional leadership and employee’s entrepreneurial behavior in knowledge–intensive industries. The International Journal of Human Resource Management, 28(2), 307-332. https://doi.org/10.1080/ 09585192.2016.1244893
  2. Alfayad, Z., & Arif, L. S. M. (2017). Employee voice and job satisfaction: An application of Herzberg two-factor theory. International Review of Management and Marketing, 7(1), 150-156. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/367064
  3. Amah, O. E. (2018). Employee engagement in Nigeria: The role of leaders and boundary variables. SA Journal of Industrial Psychology, 44(1), 1-8. https://doi.org/ 10.4102/sajip.v44i0.1514
  4. Archon, R. J. (2020). Relating leadership style to communication satisfaction: An explanatory study in full-time working adults in the United States (PhD Thesis). Capella University, Minneapolis.
  5. Ataç, L. O. (2020). Çalışan sesliliğinin öncülleri ve sonuçları: Türkiye örnekleminde gerçekleştirilen araştırmalar bağlamında ilgili yazının genel değerlendirmesi ve bir meta-analiz çalışması. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 1739-1755. https://doi.org/ 10.20491/isarder.2020.911
  6. Baron, R. M., & Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182.
  7. Bass, B. M. (1985). Leadership and Performance beyond Expectations. New York: Free Press.
  8. Bass, B. M., & Avolio, B. J. (1999). Training Full Range Leadership. Redwood City, California: Mind Garden Inc.
  9. Bezirgan, M., & Koç, F. (2014). Yerel mutfakların destinasyona yönelik aidiyet oluşumuna etkisi: Cunda adası örneği. Journal of International Social Research, 7(34), 917-928.
  10. Bhatnagar, V. R., Jain, A. K., Tripathi, S. S., & Giga, S. (2020). Beyond the competency frameworks-conceptualizing and deploying employee strengths at work. Journal of Asia Business Studies, 1-19.
  11. Blau, P. M. (1964). Exchange and Power in Social Life. New York: John Wiley & Sons.
  12. Burns, J. M. (2003). Transforming Leadership: A New Pursuit of Happiness. New York: Grove Press.
  13. Büyüköztürk Ş., Çakmak E. K., Akgün Ö. E., Karadeniz Ş. & Demirel F. (2016) Bilimsel Araştırma Yöntemleri (22. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  14. Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı (10. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
  15. Clampitt, P. G., & Downs, C. W. (1993). Employee perceptions of the relationship between communication and productivity: A field study. The Journal of Business Communication, 30(1), 5-28.
  16. Crino, M. D., & White, M. C. (1981). Satisfaction in communication: An examination of the Downs-Hazen measure. Psychological Reports, 49(3), 831-838. https://doi.org/10.2466/pr0.1981.49.3.831
  17. Çeri-Booms, M. (2009). An empirical study on transactional, transformational and authentic leaders: Axploring the mediating role of? Trust in leader? On organizational identification (PhD Thesis). Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  18. Çetin, Ş., & Çakmakçı, C. (2012). Çalışan sesliliği ölçeğini Türkçeye uyarlama çalışması. KHO Bilim Dergisi, 22(2), 1-20. https://toad.halileksi.net/wp-content/uploads/2022/07/calisan-sesliligi-olcegi-toad.pdf
  19. DeConinck, J., Johnson, J., Busbin, J., & Lockwood, F. (2008). An examination of the validity of the Downs and Hazen communication satisfaction questionnaire. Marketing Management Journal, 18(2), 145-153.
  20. Deichmann, D., & Stam, D. (2015). Leveraging transformational and transactional leadership to cultivate the generation of organization-focused ideas. The Leadership Quarterly, 26(2), 204-219. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2014.10.004
  21. Derin, N., & Tuna, H. (2017). Akdemik bir örgütte iletişim doyumunun örgütsel özdeşleşmeye etkisi. Selçuk İletişim, 9(4), 109-128. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/273205# page=110
  22. DeVellis, R. F. (2012). Scale Development: Theory and Applications (3rd Edition). California: Thousand Oaks, Sage Publications.
  23. Downs, C. W., & Hazen, M. D. (1977). A factor analytic study of communication satisfaction. The Journal of Business Communication, 14(3), 63-73.
  24. Eroğlu, E., & Özkan, G. (2009). “Örgüt kültürü” ve “iletişim doyumu” ile bireysel özellikler arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi: Bir uygulama örneği. Selçuk İletişim, 5(4), 50-61. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/177870
  25. Fernandes, C., & Awamleh, R. (2004). The impact of transformational and transactional leadership styles on employees satisfaction and performance: An empirical test in a multicultural environment. International Business & Economics Research Journal, 3(8), 65-76.
  26. Gerbing, D. W., & Anderson, J. C. (1992). Monte Carlo evaluations of goodness of fit indices for structural equation models. Sociological Methods & Research, 21(2), 132-160.
  27. Girişken, A. G., (2015). Bir Kamu Hastanesinde Sağlık Çalışanlarının İletişim Doyumları ile Örgütsel Adalet Algıları Arasındaki İlişki (Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. file:///C:/Users/Acer/Downloads/417369%20(1).pdf
  28. Graen, G. B., & Scandura, T. A. (1987). Toward a psychology of dyadic organizing. Research in Organizational Behavior, 9(1), 175-208.
  29. Grossman, S. C., & Valiga, T. M. (2005). The New Leadership Challenge (3rd Edition). Philadephia: FA Davis Company.
  30. Güney, S. (2020). Liderlik (3. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  31. Gürbüz, S. (2019). Amos ile Yapısal Eşitlik Modellemesi (1. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  32. Gürbüz, S., & Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
  33. Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis (5th Edition). New Jersey: Prentice Hall.
  34. Hair, J. F., Bush, R. P., & Ortinau, D. J. (2003). Marketing Research: Within a Changing Information Environment (2nd Edition). New York: McGraw Hill.
  35. https://play.psych.mun.ca/~jcarter/6602/Psych%206602%20Winter%202014/Baron%20&%20Kenny%201986.pdf
  36. Jena, L. K., Bhattacharyya, P., & Pradhan, S. (2017). Employee engagement and affective organizational commitment: Mediating role of employee voice among Indian service sector employees. Vision, 21(4), 356-366. https://doi.org/10.1177/09722629177331
  37. Joreskog, K. and Sörbon, D. (1996). LISREL 8: User’s Reference Guide (2nd Edition). Chicago: Scientific Software International.
  38. Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri (5. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
  39. Kandlousi, N. S. A. E., Ali, A. J., & Abdollahi, A. (2010). Organizational citizenship behavior in concern of communication satisfaction: The role of the formal and informal communication. International Journal of Business and Management, 5(10), 51-61.
  40. Kark, R., Van Dijk, D., & Vashdi, D. R. (2018). Motivated or demotivated to be creative: The role of self-regulatory focus in transformational and transactional leadership processes. Applied Psychology, 67(1), 186-224. https://doi.org/10.1111/apps.12122
  41. Koç, B. (2020). Örgütsel iletişim doyumunun örgütsel bağlılığa etkisi üzerine bir alan araştırması (Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. file:///C:/Users/RAB%C4%B0A/Downloads/628421.pdf
  42. Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği (15. Baskı). İstanbul: Beta Yayınları.
  43. Landau, J. C. (2017, May). Employee voice and silence: Two different constructs, In Proceedings of the Multidisciplinary Academic Conference (pp. 143-148).
  44. Liang, J., Farh, C. I., & Farh, J. L. (2012). Psychological antecedents of promotive and prohibitive voice: A two-wave examination. Academy of Management Journal, 55(1), 71-92. https://doi.org/ 10.5465/amj.2010.0176
  45. Liden, R. C., & Maslyn, J. M. (1998). Multidimensionality of leader-member exchange: An empirical assessment through scale development. Journal of Management, 24(1), 43-72.
  46. MacKenzie, S. B., Podsakoff, P. M., & Rich, G. A. (2001). Transformational and transactional leadership and salesperson performance. Journal of the Academy of Marketing Science, 29(2), 115-134.
  47. MacLeod, D., & Clarke, N. (2011). Engaging for success: Enhancing performance through employee engagement, a report to Government, Department for Business, Innovation and Skills, London. http://www.allthingsic.com/wp-content/uploads/2011/10/TheMacleodReport.pdf
  48. Morrison, E. W. (2011). Employee voice behavior: Integration and directions for future research. Academy of Management Annals, 5(1), 373-412. https://doi.org/10.1080/ 19416520.2011.574506
  49. Mosley, D. C., Pietri P. H. & Megginson, L.C. (1996). Management Leadership in Action (5th Edition). New York: Harper Collins Publishers.
  50. Nakra R. (2006) Relationship between communication satisfaction and organizational identication: An empirical study, The Journal of Business Perspective, 10(2), 41-51. https://doi.org/ 10.1177/097226290601000206
  51. Odumeru, J. A., & Ogbonna, I. G. (2013). Transformational vs. transactional leadership theories: Evidence in literature. International Review of Management and Business Research, 2(2), 355-361.
  52. Özbolat, G., & Şehitoğlu, Y. (2018). Çalışan sesliliği ile iletişim doyumu arasındaki ilişki: Bankacılık sektöründe bir araştırma. Yıldız Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 35-49. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/603206
  53. Park, J. Y., & Nawakitphaitoon, K. (2017). The cross‐cultural study of LMX and individual employee voice: The moderating role of conflict avoidance. Human Resource Management Journal, 28(1), 14-30. https://doi.org/10.1111/1748-8583.12158
  54. Podsakoff, P. M., MacKenzie, S. B., Moorman, R. H., & Fetter, R. (1990). Transformational leader behaviors and their effects on followers' trust in leader, satisfaction, and organizational citizenship behaviors. The leadership Quarterly, 1(2), 107-142.
  55. Puspita, N., Nugroho, N., & Banun, A. (2020). The influence of organizational culture and work engagement over employee performance mediated by employee loyalty. Journal of Multidisciplinary Academic, 4(5), 289-294. http://kemalapublisher.com/index.php/JoMA/ article/viewFile/490/495
  56. Rusbult, C. E., Zembrodt, I. M., & Gunn, L. K. (1982). Exit, voice, loyalty, and neglect: Responses to dissatisfaction in romantic involvements. Journal of Personality and Social Psychology, 43(6), 1230–1242.
  57. Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A Beginner's Guide to Structural Equation Modeling (2nd Edition). New Jersey: Psychology Press.
  58. Soyalın, M. (2019). Örgütsel etik iklim, psikolojik güvenlik, güç mesafesi yönelimi ve çalışan sesliliği davranışı arasındaki ilişkiler (Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum. file:///C:/Users/RAB%C4%B0A/Downloads/563807.pdf
  59. Şener, E., Çetinkaya, F. F., Yüksel, A. N., & Akkoca, Y. (2018). Pozitif ses çıkartma davranışının öncülü olarak iletişim doyumu. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 165-175.
  60. Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using Multivariate Statistics (6th Edition). Boston: Pearson Publishing.
  61. Terek, E., Glušac, D., Nikolic, M., Tasic, I., & Gligorovic, B. (2015). The impact of leadership on the communication satisfaction of primary school teachers in Serbia. Educational Sciences: Theory and Practice, 15(1), 73-84. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1057474.pdf
  62. Terekeci, S. (2008). Okul yöneticilerinin çalışma değerleri ve liderlik davranışlarına ilişkin algıları (Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
  63. Thayer, L. O. (1969). Communication and Communication Systems, Richard D. Homewood: Irwin Inc,.
  64. Tracey, J. B., & Hinkin, T. R. (1998). Transformational leadership or effective managerial practices? Group & Organization Management, 23(3), 220-236. https://doi.org/10.1177/ 1059601198233002
  65. Tsai M-T., Chuang S-S., & Hsieh, W-P. (2009) An integrated process model of communication satisfaction and organizational outcomes, Social Behavior and Personality, 37(6), 825-834. https://doi.org/10.2224/sbp.2009.37.6.825
  66. Van Dyne, L., & LePine, J. A. (1998). Helping and voice extra-role behaviors: Evidence of construct and predictive validity. Academy of Management Journal, 41(1), 108-119. https://web.p.ebscohost. com/ehost/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=ac5a08fd-1109-48d8-83c4-f11ea5760011%40redis
  67. Wilkinson, A., & Fay, C. (2011). New times for employee voice?. Human Resource Management, 50(1), 65-74.
  68. Yeşilyurt, R. (2015). Okul müdürlerinin etkileşimci liderlik stilleri ile öğretmenlerin okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
  69. Yılmaz, H. (2012). Etkileşimsel liderlik ve işgören performansı ilişkisi Bir kamu bankası örneği (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. file:///C:/Users/RAB% C4%B0A/Downloads/309274.pdf
  70. Yukl, G. (2018). Örgütlerde Liderlik (8. Baskı). (Ş. Çetin & R. Baltacı, Çev.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
  71. Zhang, Q., Hu, H., & Wang, C. (2020). Negative mood and employee voice: The moderating role of leadership. Social Behavior and Personality: An International Journal, 48(1), 1-10. https://doi.org/10.2224/sbp.8514